عارضه پوسیدگی زغالی کنجد
عارضه پوسیدگی زغالی کنجد یکی از مهم ترین بیماری های قارچی خاکزاد کنجد در ایران و جهان است. به منظور ارزیابی مقاومت ارقام و لاین های کنجد به بیماری پوسیدگی زغالی, بافت های گیاهی کنجد آلوده به پوسیدگی زغالی از مناطق مختلف کنجدکاری کشور جمع آوری و قارچ عامل جداسازی گردید.
عارضه پوسیدگی زغالی کنجد
گیاه کنجد بلافاصله پس از کاشت و در مراحل اولیۀ رشد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارد و در صورت آلوده شدن بوته‌های جوان طوقۀ آن‌ها پوسیده شده، گیاه از بین‌می‌رود. گیاهان بالغ نیز به این بیماری دچار می‌شوند و قسمت پایین ساقه به رنگ خاکستری درمی‌آید.
اگر بیماری در گیاهان بالغ شدت گیرد، رشد آن‌ها متوقف می‌شود و کوتاه‌تر از گیاهان سالم خواهند بود. در اثر بروز این بیماری ممکن است ساقۀ کنجد از ناحیۀ تغییر رنگ داده، دچار شکستگی شود.
تأثیر این بیماری بر روی غلاف‌ها و دانه‌های کنجد به‌صورت باز شدن پیش از موعد و چروکیدگی نمایان می‌شود. قارچ عامل بیماری پوسیدگی ذغالی دامنۀ میزبانی گسترده‌ای دارد که شامل بیش از چهارصد گونه از انواع گیاهان می‌شود.
این بیماری از بذر آلوده نیز منتقل می‌شود و برخی از علف‌های هرز کنجد نیز میزبان آن هستند. بیماری پوسیدگی زغالی در دمای بالای خاک و شرایط مرطوب گسترش می‌یابد بنابراین وجود زهکشی و تسطیح خاک برای ایجاد تهویۀ بهتر در جلوگیری از آن بسیار مؤثر است.
علایم پوسیدگی زغالی کنجد
وقوع این بیماری در شرایط خشکی شدید بوده و در مراحل انتهایی رشد گیاه اتفاق می افتد. وجود این بیماری عملکرد را تا ۵۷% کاهش می دهد. اکثرا ساقه از ناحیه طوقه مورد حمله قرار می گیرد.
پوسیدگی هایی به رنگ زغالی به صورت قهوه ای کم رنگ در ناحیه طوقه یا در نزدیکی سطح خاک بر روی ساقه ظاهر می شود. پدیده تغیر رنگ، به آرامی به قسمت های بالایی ساقه و ارتفاعات بالاتر گسترش می یابد.
هم چنین در برخی مواقع تغییر رنگ درشاخه ها نیز مشاهده می گردد. بخش آلوده شده، تیره تر شده و نکروز می شود. به دلیل آسیب دیدگی ساقه، برگ ها به تدریج زرد می شوند هم چنین در مراحل بعدی ریشه نیز تحت تاثیر قرار میگیرد.
گیاه آلوده ظرف مدت یک هفته پس از آلودگی از بین رفته و میمیرد.
سایر مطالب:
همه چیز در مورد آفت زنجره کنجد
درباره بیماری گل سبزی یا فیلودی کنجد بیشتر بدانیم!
روش های کنترل عارضه پوسیدگی زغالی کنجد
کنترل زراعی این بیماری شامل استفاده از ارقام مقاوم، خودداری از کشت بذرهای آلوده، ایجاد تناوب ۴ تا ۵ ساله با گیاهان غیرمیزبان، زهکشی خاک، رعایت تاریخ کاشت، کاشت کنجد به‌صورت ردیف‌های فاصله داده‌شده با حبوبات، درنظرگرفتن حداکثر تراکم (۲۵۰ هزار بوته در هکتار) و مصرف کود فسفر است.
به‌طورکلی ارقام دانه قرمز حساسیت کمتری به این بیماری نشان می‌دهند. ارقام بومی تک‌شاخه نیز عمدتاً در برابر این بیماری مقاومند. کنترل بیولوژیکی بیماری با استفاده از کودهای سبز و عوامل آنتاگونیست امکان‌پذیر است.
کنترل شیمایی
- تیمار بذر با کاربنداریم یا کلروتالونیل یا کاپتان به مقدار ۳g/kg
- محلول پاشی با استفاده از کار بندازیم
- تیمار بذرو با سوسپانسیون به مقدار۵۰ml/kg
