پیشگیری از ابتلا به عفونت در ماهی و معرفی انواع روش های آن
اصول پیشگیری از ابتلا به عفونت در ماهی‌ها :
پیشگیری از ابتلا به عفونت در ماهی از آنجایی که درمان آن ممکن است بسیار پرهزینه و حتی غیرممکن باشد از اهمیت زیادی برخوردار است. دو روش برای پیشگیری از ابتلا به عفونت در ماهی‌ها وجود دارد.
روش های پیشگیری از ابتلا به عفونت در ماهی ها
۱. حفاظت:
الف. تأمین آب عاری از پاتوژن توسط:
- فیلتراسیون: از ورود لارو انگل‌ها جلوگیری می‌کند اما برای جلوگیری از ورود میکروارگانیسم‌ها کافی نیست.
- اشعه ماورا بنفش: موثرترین روش برای از بین بردن میکروارگانیسم‌ها در آب است اما نمی‌توان از آن در مقیاس وسیع استفاده کرد.
- تصفیه شیمیایی: استفاده از این روش کارآمد بوده اما می‌تواند منجر به پایین آمدن کیفیت آب برای ماهی‌ها شود. استفاده از این روش نیاز به محاسبات دقیق و تجربه بالا دارد.
ب. فراهم کردن غذای سالم.
پ. رعایت بهداشت مزارع پرورش ماهی:
- بهداشت عمومی استخر شامل:
- ضدعفونی مزارع پرورش ماهی هر ۴-۳ سال خشک کردن و افزودن آهک سریع.
- ماهی‌های مرده باید خارج شوند.
- پوشش گیاهی آبزیان باید کنترل شود.
- ضدعفونی تجهیزات و ظروف برای جلوگیری از شیوع عفونت از یک مزرعه به مزرعه دیگر.
- ضد عفونی دوره‌ای (ماهی دو بار) :
- کلرید سدیم
- پرمنگنات پتاسیم
ت. کنترل ماهی‌های وحشی.
ث. کنترل اورگانیزم‌های ناقل بیماری‌های ماهی‌ها (مانند حلزون‌ها و پرندگان).
ج. قرنطینه
قرنطینه ماهیانی که از منطقه مشکوک یا منطقه آلوده به منطقه غیر آلوده منتقل می‌شوند. این دوره قرنطینه باید حداقل به اندازه یک دوره انکوباسیون عامل بیماری‌زا به طول بیانجامد.
چ. سرکشی منظم به ماهی‌ها
برای اطمینان از اینکه مزارع عاری از بیماری‌های عفونی هستند، باید در این بررسی‌ها نمونه‌های تصادفی از ماهی‌های آن گرفته شود.
ح. تأمین آب از منبع مطمئن
خ. تفکیک سنی
سایر مطالب:
بیماری های ماهیان ،معرفی انواع و علایم آن ها
ماهی گرمابی خامه ماهی و چگونگی پرورش آن
۲. پیشگیری:
الف. آب
ماهیان به آبی نیاز دارند که نه تنها عاری از پاتوژن باشد بلکه از نظر فاکتورهایی مانند دما، مقدار اکسیژن و… نیازهای گونه ماهی مورد پرورش ما را برآورده می‌کند.
ب. غذا
غذای مناسب و با مقدار کافی باید همواره در دسترس ماهی باشد. کمبود مواد غذایی باعث کاهش مقاومت ماهی در مقابل عوامل بیماری‌زا و پایین آمدن میزان ایمنی بدن ماهی می‌شود.
پ. واکسیناسیون
واکسیناسیون می‌تواند از طریق تزریق، غوطه وری، حمام، اسپری و از راه خوراکی انجام شود. اثر واکسیناسیون تحت تأثیر کیفیت واکسن، توانایی ماهی در ایجاد ایمنی و شرایطی است که ماهی در آن واکسینه می‌شود.
این عمل محافظت بسیار خوبی در برابر برخی از بیماری ها ایجاد می‌کند.
واکسیناسیون باید طبق قوانین زیر انجام شود:
- ماهیان بیمار را واکسینه نکنید.
- قبل از واکسیناسیون ماهی را به مدت ۴۸ ساعت قطع غذا کنید.
- واکسن باید تا حد امکان تحت شرایط ضد عفونی شده استفاده کنید.
- هنگام استفاده از روش تزریق، حتما واکسن را به درستی استفاده کنید.
- در هنگام تصفیه آب ماهی را واکسینه نکنید.
- ابتدا تعداد کمی از ماهی‌ها را واکسینه کرده و پس از مشاهده آنها به مدت یک هفته و اطمینان از سلامتشان بقیه ماهی‌ها را واکسینه کنید.
ت. دستکاری ژنتیکی
برای تولید گونه‌هایی که در برابر بیماری مقاوم باشند.
ث. عوامل استرس‌زا تا حد امکان از محیط حذف شوند.
ج. کنترل تراکم جمعیت
محاسبه دقیق تعداد ماهی‌های موجود در واحد حجم آب استخر لازم است. تعداد مناسب ماهی باید در واحد مناسب قرار گیرد تا عوامل تنش‌زای وابسته به تراکم بیش از حد از بین برود.
