تولید نشا کاهو و معرفی انواع روش های آن
تولید نشا کاهو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چون کاهو از گیاهان فصل خنک است. بنابراین درنواحی معتدل سرد و تا اندازه مرطوب بهترین نتیجه از کاشت این محصول بدست می‌آید.
تولید نشا کاهو
با توجه به کاشت زود هنگام بذر در شرایط گلخانه‌ای در زمانی که عملا کشت آن در فضای باز بدلیل شرایط نامساعد جوی میسر نمی‌باشد محصول حداقل ۴۰ روز زودتر به بازار مصرف می‌رسد.
دو روش تولید نشا کاهو
گلخانه‌ای:
تولید نشاهای گلخانه‌ایی متداول‌ترین و موفق‌ترین روش نشاکاری مورد استفاده می‌باشد. این روش معمولا شامل استفاده از ریل‌های آلومینیمی به صورت T باشد.
این ریل ها به دقت فاصله داده شده اند تا لبه‌های سینی‌های نشا را در گلخانه نگه دارند. سینی‌ها بطور دستی یا ماشینی با مخلوط کشت، پر می‌شوند.
بذور بطور دستی یا توسط ماشین‌های بذر کار خلائی که یک عدد بذر را در هر حجر سینی قرار می‌دهند. در تمیزی دست و ابزارآلات مورد استفاده در تولید نشا و کشت باید دقت نمود.
سایر مطالب:
تولید نشا ، مزایا و معایب تولید نشا گلخانه‌ای
زمینی:
از تونل‌های پلاستیکی برای پوشاندن بسترها استفاده می‌شود. زمین معمولی برای تولید نشاهای ریشه لخت در تولید سبزیجات توصیه نمی‌شود.
گرچه نشاهای ریشه لخت تولید شده در زمین کم هزینه تر از نشاهای پرورش داده شده در ظرف هستند. اما این نشاها به خوبی تثبیت نمی‌شوند.
تولید نشاهای ریشه لخت نیازمند محلی است که از بادهای زیاد در امان باشد و خاک بخوبی زهکشی شود و عاری از بیماری، نماتد و علف هرز باشد.
اقدامات مورد نیاز در مرحله تولید نشا کاهو
برس زنی نشاها:
تراکم زیاد نشاها در سینی‌ها باعث طویل شدن سریع ساقه گیاهان می‌شود. این مورد سبب تولید گیاهانی با ساقه‌های بلند و ضعیف که مستعد شکستگی در طول نشا کاری هستند؛ می‌شود.
برس زنی (تحریک مکانیکی گیاهچه‌ها) باعث کاهش طول ساقه در طول رشد گیاه می‌شود.
تغذیه نشا:
انتخاب رژیم غذایی مناسب برای نشای سبزیجات، به خواست پرورش دهنده نشا و خریدار آن بستگی دارد.
پرورش دهنده نشا باید گیاهی را تولید کند که از نظر مشتری جذاب و با کیفیت قابل قبول باشد و از طرف دیگر، باید رشد نشا را به نحوی کنترل نماید تا گیاهان در اندازه و سن مشخصی برای کشت در مزرعه و یا برای حمل به بازار عرضه شوند.
به همین منظور در تولید تجاری نشا از رژیم های غذایی خاصی استفاده می‌شود. ویژگی‌های خاص تعیین شده‌ای برای ارتفاع، رنگ و اندازه نشاها مورد تقاضا است.
نشاهای تولیدی باید کوچک باشند تا بتوان صدها عدد از آن را در جعبه‌های حمل و نقل بسته بندی نمود. این نشاها باید قابلیت کشیده شدن از بستر را داشته و دارای سیستم ریشه‌ای خوبی باشند تا در زمان کشیده شدن از بستر آسیب نبینند.
تولید نشا باید حتما طبق برنامه‌ریزی صورت پذیرد.
به تغذیه گیاه از طریق حل کردن کودهای قابل حل در آب آبیاری، فرآیند کود آبیاری گفته می‌شود. اگر محیط کشت از قبل از کاشت بذر با کود تقویت شده باشد، کود آبیاری را باید یکی دو هفته به تاخیر انداخت، در غیر اینصورت کود آبیاری باید در مرحله ظهور برگ حقیقی شروع شود.
مقدار کود به کار رفته در هر مرتبه آبیاری بستگی به نوع نشای سبزی، تعداد دفعات کود آبیاری، مرحله رشد نشا، شرایط محیطی پرورش نشا دارد. بر اساس یک قانون تجربی، هرچه تعداد دفعات کود آبیاری بیشتر باشد باید غلظت آن را کمتر در نظر گرفت.
نکات مهم در تغدیه نشا کاهو:
تغذیه نشا باید به روش کود آبیاری انجام شود.
برای کودآبیاری باید از کودهای محلول در آب استفاده شود.
کودآبیاری باید پس از ظهور و بازشدن برگ های لپه ای نشا آغاز شود. .
برای رشد سریع تر و یکنواخت‌تر نشا ها باید از کودهای استارتر استفاده شود.
نکته ۱: در تغذیه نشا استفاده از کودهای غلیظ باعث صدمه به ریشه و ایجاد تنش‌های آبی نشا می‌شود.
نکته ۲: کودهای استارتر محلول رقیقی از کودهای قابل حل در آب هستند که حاوی میزان فسفر بالا می‌باشند.
مشخصات نشا مطلوب کاهو:
- نشا تولید شده باید سالم و دارای ظاهری قوی و با طراوات باشد.
- ظاهر نشا باید فاقد رنگ پریدگی، زردی و هرگونه علائم مربوط به کمبود یا مسمومیت مواد غذایی و یا آلودگی به آفات و بیماری‌ها باشد.
- نشا باید راست و محکم باشد.
- طول نشا قابل انتقال باید حدود ۱۵-۱۰ سانتیمتر باشد.
- برگ‌های نشا باید کاملا سبز رنگ باشد.
- نشا قابل انتقال باید دارای ۴-۳ برگ باشد.
- ریشه نشا باید توپر، سفید رنگ، عاری از پوسیدگی و درهم پیچیدگی باشد.
- ریشه نشا نباید از انتهای سلول سینی کشت خارج شده باشد.
مقاوم سازی نشا کاهو
مقاوم سازی عبارت است از قراردادن نشا در درجه حرارت و رطوبت های کمتر و بیشتر به منظور اینکه در برابر استرس‌های مزرعه تحمل بیشتری داشته باشند.
بعد از مقاوم سازی گیاهان باید قبل از نشا کاری بطور کامل آب دریافت کنند. درجه مقاوم سازی باید با توجه به شرایط محیطی و مزرعه در نظر گرفته شود. شرایط مطلوب نشا کاری و آماده سازی صحیح مزرعه نیاز به مقاوم سازی را کاهش می‌دهد.
