ساق سیاه گل کلم
بیماری ساق سیاه گل کلم به شکل یک لکه یا ضایعه خود را نشان می‌دهد و در نزدیکی خط خاک روی ساقه‌ها قرار می‌گیرد. قسمت بیمار از گیاه به سمت پایین و بالا گسترش پیدا می‌کند تا کل ساقه درگیر شده و به رنگ سیاه دربیاید.
بیماری ساق سیاه گل کلم
بیماری ساق سیاه محصولات خانواده کلم، در اثر آلودگی به قارچی به نام Phoma lingam ایجاد می‌شود. این قارچ در طول زمستان در خاک پنهان می‌ماند و منتظر فرصت می‌شود. محل پنهان شدن قارچ معمولاً در ذرات و مواد گیاهی و بذر آلوده است. قارچ Phoma lingam به راحتی از گیاهی به گیاه دیگر انتقال یافته و کنترل آن بدون رعایت دقیق اصول بهداشتی بسیار دشوار است. ساق سیاه در هر مرحله ای از رشد گیاه ممکن است حمله کند اما معمولاً در نشاهایی که دو تا سه هفته از کاشت آنها می‌گذرد، شروع می‌شود.
علائم ساق سیاه گل کلم
آسیب بیماری پوسیدگی سیاه کلم بر روی گیاه در بیشتر اوقات در اواخر تابستان ایجاد می شود. علائم اصلی به صورت لکه های زرد و وی شکل (V) روی لبه برگها ظاهر می شود که بعداً به سمت داخل برگ و ساقه حرکت می کند.
در بیماری پوسیدگی سیاه این خصوصیت که علائم از سطح زمین به سمت بالا و به طرف ساقه حرکت می کند از بیماری پژمردگی فوزاریومی متمایز می کند.
با پیشرفت بیماری، قسمت زرد برگ بزرگ شده و با از بین رفتن بافت ها، قهوه ای می شود. رگبرگ های برگ در آخرین مرحله بیماری سیاه می شوند و در نهایت، برگ می ریزد.
عامل بیماری زا ممکن است وارد ساقه شده و از طریق سیستم آوندی پخش شود. با برش ساقه در نزدیکی سطح خاک تغییر رنگ به صورت حلقه ای سیاه قابل مشاهده است.
علت ها
خسارت بیماری پوسیدگی سیاه کلم ناشی از باکتری خاکزی Xanthomonas campestris است که در بقایای زراعی یا بذر آلوده تا ۲ سال زنده می ماند و یا در علف های هرز خانواده Brassica به مدت طولانی تری می تواند زنده بماند.
این باکتری به تعداد زیادی از گیاهان خانواده کلم (از جمله کلم بروکلی، گل کلم، کلم قمری، تربچه و شلغم) حمله می کند.
این باکتری از طریق پاشیدن آب به گیاهان سالم سرایت می کند و از مسیرهای مختلف مانند زخم های روی گیاه وارد بافت می شود.
هنگامی که یک گیاه آلوده می شود، بیماری به سرعت به کلم های دیگر سرایت می کند. اگر خاک یا بذر آلوده باشد، اولین علائم را می توان در بستر کشت مشاهده کرد.
شرایط محیطی مطلوب برای این بیماری، رطوبت بالا و محدوده دمایی ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد می باشد.
کاشت متراکم گیاهان شرایط مناسبی را برای پخش بیماری به گیاهان مجاور فراهم می کند. در چنین شرایطی، عملکرد محصول ۷۵ تا ۹۰ درصد کاهش می یابد.
سایر مطالب:
تلخی کلم بروکلی به چه علت است!؟
کنترل و مبارزه با بیماری ساق سیاه گل کلم
کنترل ارگانیک
استفاده از آب گرم به مدت ۳۰ دقیقه در دمای ۵۰ درجه سانتیگراد برای استریل کردن بذرها توصیه می شود. این روش ۱۰۰ درصد در برابر پوسیدگی سیاه موثر نیست، اما شیوع بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. اشکال این روش آن است که ممکن است سرعت جوانه زنی بذرها را کاهش دهد.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. تیمار بذر با آب گرم برای جلوگیری از آلودگی مزارع بسیار موثر است.
اسپری سموم مسی مانند بردو ۱۸% (بردوفیکس) به میزان ۵ در هزار، اکسید مس ۷۵% (نوردوکس) به میزان یک در هزار، اکسید مس ۴۵% (ردشیلد) به میزان ۲ در هزار و یا اکسی کلرورمس + سیموکسانیل ۴۳.۹۵% (کوپروسیت سی) به میزان ۳ در هزار با هر ۷ تا ۱۰ روز تکرار برای جلوگیری از شیوع بیماری استفاده می شود.
متأسفانه، این قارچکش ها می توانند باعث ایجاد لکه های سیاه در برگهای بیرونی کلم شوند.
اقدامات پیشگیرانه
- از بذرهای گواهی شده و نشاهای عاری از بیماری استفاده کنید.
- از ارقام مقاوم به بیماری استفاده کنید و از کاشت ارقام حساس به بیماری در فصول بارانی اجتناب کنید.
- زهکشی مناسب را برای مزارع فراهم کنید و روی پشته های بلند کشت کنید.
- در مزارعی که کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ یا هر عضوی دیگر از خانواده براسیکا که در ۳ سال گذشته کشت شده است کلم پرورش ندهید.
- مزرعه و اطراف آن را از علف های هرز، به ویژه آنهایی که از خانواده براسیکا هستند، تمیز کنید.
- از آبیاری بارانی خودداری کرده و در ساعات میانی روز آبیاری کنید.
- هنگام مرطوب بودن در مزارع کار نکنید تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.
- بازدید از مزرعه به منظور مشاهده علائم بیماری.
- برگهای قدیمی را که با زمین بیمار تماس دارند جدا کنید.
- از تمیز بودن ابزارها اطمینان حاصل کنید و آنها را با موارد ضدعفونی کننده (سفیدکننده یا الکل) تمیز کنید.
- پس از برداشت، بقایای محصول را شخم زده و دفن کنید یا آنها را بسوزانید.
- کرم های کلم و سایر حشرات که می توانند باعث ایجاد زخم در گیاه شوند را کنترل کنید.
- از آسیب مکانیکی هنگام برداشت، بسته بندی و حمل و نقل جلوگیری شود.
- رطوبت انبار را بین ۹۰ تا ۹۵ درصد و دمای بین ۰ تا ۴ درجه سانتیگراد نگه دارید.
