معرفی گیاه دارویی گل حشره کش

گیاه دارویی گل حشره کش گیاهی علفی و چندساله است. این گیاه ۱۰ تا ۱۵ سال عمر می کند و منشأ آن سواحل دریای دالمات یوگسلاوی و شبه جزیره بالکان گزارش شده است.

این گیاه در نواحی کوهستانی و صخره ای (در نواحی شیبدار کوه ها) و همچنین مناطق بیابانی (با ضخامت کم خاک) دارای آب و هوای گرم می روید.

معرفی گیاه دارویی گل حشره کش

گل حشره کش یا پیرتروم یکی از گل های معجزه گر در طبیعت است که در کار دفع آفات بسیار حرفه ای و بی نقص عمل می کند. امروزه پیرترین (pyrethrin) به عنوان یک ماده موثر برای دفع آفات بسیار شناخته شده است و در حشره کش های خانگی استفاده فراوان دارد.

کاشت گیاه پیرتروم با گیاهان دیگر باعث دور شدن آفات از منطقه می شود که این کار بسیار کاربردی و موثر است. در برخی موارد گیاه پیرتروم را دور مزرعه کشت می کنند. برای استخراج سم پیرترین ۵ تا ۹ روز پس از اولین گل، گل ها را جمع آوری می کنند.

چگونگی کاشت گیاه پیرتر یا گیاه دارویی گل حشره کش:

نحوه ­ی آماده سازی خاک جهت کاشت گیاه پیرتر:

در فصل پاییز پس از اضافه کردن کودهای شیمیایی مورد نیاز گیاه، باید شخم مناسبی به زمین زده شود؛ عمق شخم به نوع و ضخامت خاک زراعی بستگی دارد.

از آنجاکه ریشه ­ی این گیاه افشان است و به سختی در خاک­ های دارای قلوه سنگ گسترش می­ یابد؛ باید در فصل بهار قبل از کاشت گیاه زمین را از سنگ­ ها و قلوه سنگ­ ها پاک کرد. سپس سطح زمین را تسطیح و بستر آن را برای کاشت آماده نمود.

روش کاشت گیاه پیرتر یا گل حشره کش:

کاشت و تکثیر پیرتر توسط بذر یا به روش رویشی انجام می­ گیرد. تکثیر زایشی توسط بذر پیرتر به دو صورت

• ۱) روش مستقیم ۲) روش غیر مستقیم انجام می ­گیرد.

در روش کشت مستقیم:

در زمان مناسب به کشت مستقیم بذر در زمین اصلی اقدام می­ شود. از آنجا که رشد اولیه ­ی گیاه بسیار کند است و علف­ های هرز می­ توانند بدون رقابت تمام زمین را بپوشانند و وجین علف­ های هرز هزینه­ ی زیادی را تحمیل می ­کند از اینرو کشت مستقیم پیرتروم مناسب نیست مگر اینکه در سطوح کوچک کشت شود.

در روش کشت غیر مستقیم:

در زمان مناسب به کشت ردیفی بذرها و در خزانه ­ی هوای آزاد اقدام می­ شود.

چون رویش بذرها به کندی انجام می­ گیرد بهتر است همراه با پیرتر بذرهای گیاهان سریع الرشدی مانند: خردل به شکل کشت مخلوط کاشته شود تا با رشد آن­ها و شناسایی ردیف­ ها بهتر بتوان به وجین علف­ های هرز فواصل ردیف ­ها پرداخت.

پس از کشت انجام غلتک مناسب به منظور تراکم بخشیدن به قسمت خارجی خاک جهت تسریع در جوانه­ زنی ضروری است. با آبیاری مناسب و وجین علف­ های هرز سطح خزانه بذرها پس از دو تا سه هفته سبز می­ شوند.

اگر در اواخر فصل تابستان اقدام به کاشت بذر در خزانه شود، برای جلوگیری از سرمازدگی بوته­ ها روی آن­ را با پلاستیک یا کاه یا پوشال چوب می ­پوشانند.

نشاءها را می ­توان پس از ۵/۲ تا ۳ ماه به زمین اصلی منتقل کرد. عمل انتقال نشاءها به زمین اصلی در سطوح کوچک کشت توسط کارگر و در سطوح وسیع توسط ماشین نشاءکار انجام می­گیرد.

برای هر یک هکتار زراعت گیاه پیرتر ۶۰ تا ۸۰ هزار بوته کفایت می­ کند. برای جلوگیری از خشک شدن بوته­ ها در هنگام انتقال باید دقت زیادی را به خرج داد و نباید بوته ­ها را بیش از ناحیه ­ی یقعه در خاک فرو برد.

تکثیر رویشی:

تکثیر رویشی با تقسیم بوته انجام می­ گیرد. در زمان مناسب پس از خارج کردن پایه ­های مادری سه تا چهار ساله از خاک، هر بوته را به ۵ تا ۱۰ قطعه تقسیم کرده و به زمین اصلی منتقل می­کنند.

بوته­ های انتخاب شده باید کاملاً سالم و عاری از هرگونه عوامل بیماری­زای قارچی یا باکتریایی باشد.

تناوب کاشت گیاه پیرتر:

این گیاه حداقل ۴ تا ۵ سال در یک منطقه باقی می ­ماند، در نتیجه رعایت تناوب کاشت مناسب و حفظ مواد و عناصر غذایی موجود در خاک حائز اهمیت است.

گیاهانی باید در تناوب کاشت مورد استفاده قرار گیرند که اولاً خاک را از مواد معدنی و هوموسی تهی نکنند و ثانیاً زمینه ­ی ایجاد بیماری­ ها و گسترش علف ­های هرز را فراهم نکنند.

سایر مطالب:

گیاه دارویی بادرنجبویه از کاشت تا برداشت

گیاه دارویی رازیانه از کاشت تا برداشت

کود دهی مورد نیاز گیاه پیرتر:

گیاه پیرتر در طول رویش به مواد و عناصر غذایی خاصی نیاز ندارد. اما برای داشتن گل ­های بیشتر و عملکرد مطلوب­تر مواد موثره­ ی گل پیرتر باید املاح و مواد غذایی مورد نیاز گیاه به خاک افزوده شود.

توصیه می­شود قبل از کاشت گیاه و در فصل پاییز ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و همین مقدار کود اکسید فسفر و به همین میزان کود اکسید پتاس را باید در اختیار گیاه پیرتر قرار دارد.

در فصل بهار نیز ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به صورت سرک باید به خاک اضافه شود.

چگونگی برداشت گیاه پیرتر یا گل حشره کش:

محصول گل را می ­توان از سال اول برداشت کرد. عملکرد گل در سال اول رویش کم است و معمولاً از سال دوم به برداشت محصول اقدام می­ شود. برداشت گل زمانی آغاز می­شود که گلچه­ها زبان ه­ای به شکل افقی و سه چهارم گلچه ­های لوله ­ای کاملاً باز شده باشند.

از آنجا که گل­ ها زمان اندکی (تنها ۴۸ تا ۷۲ ساعت) را در این حالت قرار دارند؛ در مساحت­ های زیاد زیر کشت امکان جمع ­اوری گل طی این زمان کوتاه وجود ندارد. در نتیجه زمانی که گلچه­های لوله ­ای شروع به باز شدن می­ کنند گل ­ها را باید برداشت کرد .

تا قبل از این که گلچه­ ها زبان ه­ای پژمرده شده و از حالت افقی خارج شوند؛ عمل برداشت را می­ توان انجام داد. این مرحله ۸ تا ۱۰ روز به طول می­انجامد لذا زمان کافی برای برداشت گل وجود خواهد داشت.

عمل جمع ­آوری گل­ ها با دست یا یا با ماشین مخصوص برداشت گل انجام می ­شود.

در هر صورت گل­ ها باید از ناحیه ­ی دمگل (۳ تا ۴ زیر گل) چیده شوند.

چگونگی خشک کردن گیاه پیرتر:

 گل­ها را بایددر خشک­ کن­ های الکتریکی در دمای ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتی ­گراد خشک کرد.

در صورت نبود دستگاه­ های خشک ­کن بلافاصله بعد از جمع­ آوری گل­ ها در فضاهای باز و آزاد که دارای سایه باشد اقدام به خشک کردن گل­ ها می ­شود.

پس از خشک شدن گل­ ها، آن­ها را باید الک کرد، ساقه­ ها، برگ­ ها و سایر قسمت­ های نامناسب را از آن جدا نمود به طوری که فقط گلچه­ ها و دانه­ ها باقی بمانند. در این حالت مقدار ماده موثره­ ی پیرترین در گل­ ها (گلبرگ ­های+بذر) ۲۰ تا ۵۰ درصد بیشتر خواهد بود.

گل­ های خشک و تمیز شده را باید در کیسه­ های کاغذی یا نایلونی ریخت و در آن­ ها را بست، سپس آن­ ها را در مکانی کاملاً خشک انبار کرد.

ماده موثره ­ی پیرترین بر اثر مجاورت با هوا اکسید می­ شود و کیفیت آن­ ها به نحو چشمگیری کاهش می ­یابد. لذا قبل از بستن در کیسه­ ها باید مقداری مواد ضد اکسیده در داخل آن­ ها گذاشته شود.

جمع ­آوری بذر گیاه پیرتر:

بذرهای رسیده در اواخر تیر ماه تا اوایل مرداد ماه جمع ­اوری می­ شوند. بذرهای کاملاً رسیده قهوه ­ای رنگ هستند. همواره بذر گیاهانی را باید برداشت کرد که از کیفیت رویشی مناسبی برخوردار هستند.

پس از برداشت گل ­ها و خشک کردن آن­ ها باید بذرها را از سایر قسمت ­های گل جدا کرد. سپس آن­ ها را تمیز و بسته بندی نمود و در مکانی خشک و خنک باید نگهداری کرد.

عملکرد گیاه پیرتر:

میانگین عملکرد گل خشک در سال اول ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار است. در سال­ های بعد به ۷۰۰ کیلوگرم  تا ۱ تن و دویست کیلوگرم هم می­ رسد.

عملکرد بذر گیاه پیرتر از سال دوم ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار می ­باشد.