چگونگی کنترل آفت شته خونی سیب
آفت شته خونی سیب در اکثر نقاط جهان که سیب کاشت میشود شیوع دارد غیر از سیب به انواع گلابی اهلی و وحشی، به، زالزالک و نیز نارون آمریکایی با نام Ulmus americana (میزبان اول) حمله میکند. ریشه واژه خانواده Eroisomatidae در لاتین به معنای بدن پشمالو میباشد.
آفت شته خونی سیب
این آفت به صورت توده های سفید رنگ در ماههای مهر و تابستان روی سرشاخهها و تنه درختان دانهدار به خصوص در اطراف زخمهای حاصله از هرس شاخهها دیده میشود. این آفت به ریشه و طوقه دررختان نیز حمله میکند. در روی ریشه وطوقه خسارت این آفت با ایجاد برآمدگی و گالهای مخصوص همراه است. این برآمدگی و گالها روی سرشاخهها هم دیده میشود. ارقام بومی کشور حساسیت فراوانی به این شته دارند. در حالیکه برخی ارقام خارجی مانند زرد و قرمز لبنان کمتر مورد حمله واقع میشوند.
علایم آفت شته خونی
علائم بیماری شته خونی ؛خیلی پنهان نیست و حتی قابل مشاهده هم هست و باغداران به راحتی می توانند متوجه چنین آفتی شوند،تنها مسئله ای که اهمیت دارد توجه باغداران است زیرا در جلوگیری از خسارت نقش مهمی دارد.
بارز ترین علائم در گل ها قابل مشاهد می باشد،این شته مواد سمی را به گیاه و سلول های زنده وارد می کند به طوری که قسمتی که مورد حمله قرار گرفته متورم می شود. بیشترین فعالیت شته خونی سیب در خرداد ماه می باشد و رفته رفته با گرم شدن هوا فعالیت شته ها نیز کمتر می شود و دوباره با تغییر شرایط آب و هوایی در مهر ماه اوج فعالیت شته خونی سیب شکل میگیرد.
خسارت
خسارت این آفت بیشتر بر ریشه و طوقه درختان سیب می باشد،یعنی فعالیت شته؛ در روی ریشه و طوقه با ایجاد برآمدگی شروع می شود که این برآمدگی ها روی سرشاخهها هم قابل مشاهده هستند، جالب است بدانید در بین انواع نژاد ها و ارقام ،ارقام بومی حساسیت بیشتری نسبت به این آفت دارند اما برخی ارقام خارجی کمتر مورد حمله شته قرار میگیرند.
به عنوان نکته پایانی باید اشاره کرد خسارت شته های خونی سیب در نهایت موجب تغییر شکل و ایجاد جوش هایی در سطح درخت می شود،بزاق شته بسیار سمی می باشد و بیشترین خسارت از این سمت متوجه درختان سیب می باشد.
زیستشناسی
این شته اگرچه دو میزبانه است ولی در مناطقی که میزبان اول یافت نشود (مانند کشور ایران) در تمام مدت سال روی میزبان دوم (درختان دانهدار) زندگی میکند و مراحل جنسی و تخم در این شرایط دیده نمیشود. در شرایط عادی که هر دو میزبانه وجود داشته باشد مانند همه شتههای دومیزبانه، مرحلهای از سیکل زندگی خود را روی درختان میوه دانهدار و مراحلی را نیز ری درختان نارون (افراد جنسی نر و ماده تخم، ماده موسس،ماده فونداتریژن) سپری میکند.
این شته ناقل بیماری قارچی شانکر چند ساله روی درختان سیب میباشد. زمستان گذرانی در مرحله پورگی سپری میشود. محل زمستان گذرانی در شکافهای موجود روی تنه و شاخههای سنین مختلف و حتی شاخههای همان سال و طوقه و ریشههای ضخیم و اصلی مجاور تنه و نزدیک سطح خاک میباشد.
سایر مطالب :
آفتاب سوختگی سطحی سیب درختی و راهکارهای کنترل و پیشگیری
علایم عارضه پوسیدگی کپک خاکستری سیب
کنتــــــرل آفت شته خونی سیب
مبارزه بیولوژیک
الفـ زنبور Aphelimus mali (Aphelinidae) از پارازیتوئیدهای اختصاصی شته مومی سیب میباشد.
بـ لارو و حشرهکش کفشدوزکهای
Coccinella septampunotata
Exochomus spp
Chilocorus spp
جـ لاروهای مگسهای سیرفید و لاروهای کریزوپا
دـ لاروهای پشههای Cecidomyiidae
دـ سنهای شکاری از خانواده Anthoeoridae ,Nabidae
مبارزه زراعی
شته مومی سیب چون مکانهای سایهدار را ترجیح میدهد لذا در باغات سیب از کاشت پرپشت درختان بایستی اجتناب کرده و به هرس آنها دقت لازم مبذول داشت همواره جریان هوا و نفوذ اشعههای خورشیدی را به داخل درختان امکانپذیر ساخت. چون شتهها اکثراً در داخل زخمهای درختان و یا در محلهای بریده و هرس شده آنها مستقر میشوند لذا این قسمتها نباید به حال خو رها شوند. همچنی شاخههای گالدار و یا سرشاخههای مورد هجوم بایستی به طور مرتب قطع شده و نابود گردند.
کاشت واریتههای مقاوم
تحقیقات ایستگاه East-Malling نشان میدهد که واریتههای Northern spy و Winter majetin تقریباً مورد هجوم شته مومی واقع نمیشوند.
کنترل شیمیایی شته خونی:
تیومتون(اکاتین) EC60% و ۱در هزار
اکسی دیمتون متیل EC25% و ۱ درهزار
پیریمیکارب(پریمور) Df50% و ۵/. درهزار