نماتد نوک سفیدی برگ برنج
نماتد نوک سفیدی برگ برنج نماتدی بذر زاد بوده و می تواند به مدت چندین سال در بذور برنج زنده بماند. این نماید پراکنش وسیعی در سطح جهان دارد زیرا از طریق بذر به سادگی انتشار می یابد.
بیماری نماتد نوک سفیدی برگ برنج
این نماتد نه تنها از نظر اقتصادی روی میزبان اصلی خود ایجاد خسارت می کند، بلکه به جهت قابلیت پراکنش وسیع نیز حائز اهمیت است.
این عامل برای اولین بار در سال ۱۹۱۵ در کیوشوی ژاپن کشف شد. در ایران اولین بار توسط خیری از حمام و لاهیجان و سپس از رشت گزارش شد.
نماتد نوک سفیدی برگ، انگل خارجی گیاه برنج است.
این نماند از طریق گل به زیر پوسته شلتوک وارد شده و سن چهارم لاروی می تواند حتی در شرایط خشک ۲ تا ۳ سال در زیر پوسته شلتوک بقای خود را حفظ کند.
با این وجود، اهمیت آن در مناطق کشورها و نواحی مختلف متفاوت است.
حتی در یک ناحیه وقوع و شدت بیماری ممکن است از سالی به سال دیگر متغیر باشد و به شدت تحت تأثیر اقدامات زراعی و نوع رقم کشت شده قرار می گیرد.
علایم بیماری نماتد نوک سفیدی برگ برنج
- علایم بیماری به صورت سفید شدگی حدود ۵-۳ سانتی متر از نوک برگ می باشد و بیشتر برگ های بالایی آلوده می شوند.
- نوک های سفید شده نهایتا بافت مرده (نکروتیک) و پاره می شوند.
- برگ پرچم پیچیده شده و خروج خوشه ها به تأخیر می افتد.
- سایر علایم شامل کاهش طول خوشه، کاهش تعداد دانه، گل های عقیم، دانه های بد شکل، کوتولگی گیاه، تأخیر در رسیدگی وبلوغ، تولید پنجه ها ازگره های بالائی، می باشد.
- سفید شدن نوک برگ ها در اثر حشرات و سایر نماتودها هم به وجود می آید.
میزبانها
برنج پراهمیت ترین میزبان آن در سراسر دنیا می باشد.
این نماتد باعث ایجاد بیماریهای کوتولگی تابستانی و یا پیچیدگی برگ روی توت فرنگی در استرالیا و امریکا می شود.
سایر میزبانهای گیاهی این نماتد شامل : پیاز، سیر، ذرت شیرین، سیب زمینی شیرین، سویا، کلم چینی، نیشکر، ترب کوهی، کاهو، ارزن، بسیاری از علفها، خانواده ی ثعلب، داوودی، همیشه بهار، آفتابگردان مکزیکی، بنفشه ی افریقایی و … می باشد.
میزان خسارت
میزان خسارت با نوع رقم، سال، حرارت، عملیات زراعی و سایر عوامل متغیر است و در مناطق آلوده، به طور متوسط ۱۰ تا ۳۰ خسارت می زند.
سایر مطالب :
بیماری بلاست برنج و چگونگی کنترل آن
عامل بیماری
عامل بیماری نماتد phelenchoides bessey است (شکل ۱-۱)و(شکل۱-۲). نماتود از فصل به فصل دیگر در بذور الوده باقی می ماند و تا سه سال بقاء می یابد.
پس از کاشت بذور الوده، نماتودها به سمت Primordia گیاهان خارج شده، جذب شده و شروع به تغذیه ازآن می کنند.
نماتد در رطوبت نسبی هوای کمتر از ۷۰٪ غیرفعال شده و فقط موقعی که گیاهان با یک لایه ای از آب پوشیده شوند قادر به مهاجرت به سایر قسمت های هوایی هستند.
بهینه دمایی برای گسترش نماتود ۲۳- ۳۲°C است.نماتود توسط آب آبیاری گسترش می یابد.
چرخه زندگی نماتود ۷-۱۵ روز طول می کشد و دامنه میزبانی آن وسیع است و به کلم چینی گل داودی، پیاز، سویا، توت فرنگی، نیشکر، ذرت شیرین، سیب زمینی شیرین و ارزن ایتالیایی حمله می کند و می تواند از برخی از قارچ ها تغذیه کرده و چرخه زندگی خود را روی آن ها تکمیل کند.
مدیریت بیماری نماتد نوک سفیدی برگ برنج
- از آنجایی که این نماتد بذر زاد است تیمار بذر با آب گرم ۵۵ – ۶۱C برای مدت ۱۰ -۱۵ دقیقه، بدون ضربه زدن به قوه نامیه بذر، نماتود را می کشد.
- در مقدار زیاد، بذر را برای ۲۴ ساعت در آب خنک نگهداری کرده و سپس ۱۵ دقیقه در آب گرمC° ۵۳-۵۱ تیمار می شوند.
- سوزاندن کاه، علف های هرز و کاشت مستقیم در آب های راکد نیز توصیه شده است.
- استفاده از نماتدکش ها به صورت فروبردن ریشه نشاء قبل از نشاء و یا آب شالیزار درطول انشاء نیز مؤثر است.
