بیماری بلاست برنج و چگونگی کنترل آن
بیماری بلاست برنج یکی از مهمترین بیماریهای برنج در تمامی مناطق برنجکاری جهان است که در صورت وجود شرایط محیطی مناسب این بیماری، سبب بروز اپیدمی و خسارت شدید بر روی ارقام حساس می‌شود.
بیماری بلاست برنج
بیماری بلاست یا رنگ گردن که توسط قارچ pyricularia oryzae ایجاد می شود از بیماریهای عمده برنج درمناطق معتدل و گرمسیری می باشد و هرساله خسارت جبران ناپذیری به این محصول وارد می نماید .
درمناطق گرمسیری به دلیل استفاده از ارقام اصلاح شده خالص که به آسانی به این بیماری مبتلا می گردند و به کاربردن مقادیر زیادی کودهای نیتروژنی که عامل بیماری بلاست برنج در تمام مراحل رشد گیاه فعال است و می تواند در روی اندامهای بیرونی گیاه آلودگی ایجاد نماید.
عامل بیماری
عامل بیماری بلاست برنج قارچ Pyricularia oryzae است که بر روی شلتوک، بقایای گیاهی، در خاک مزرعه و علف‌های هرز زمستان‌گذرانی می‌کند.
خسارت بیماری
بیماری بلاست در مرحله رویشی در آلودگی‌های شدید علاوه بر کاهش کمی محصول، سبب دیررسی می‌شود و در مرحله زایشی علاوه بر خسارت کمی و کیفی مانند کوچک شدن دانه، گچی شدن و افزایش درصد خرد سبب کاهش قیمت محصول در بازار می‌شود.
علایم بیماری
علائم بیماری بلاست برنج در بیشتر قسمت‌های هوایی از جمله برگ، بندهای ساقه، یقه برگ پرچم و خوشه مشاهده می‌شود.
-علائم بیماری بر روی برگ شامل لکه‌های دوکی شکل با مرکز خاکستری مایل به سفید (کاهی رنگ) و حاشیه قهوه‌ای تا قهوه‌ای مایل به قرمز است.
-بسته به درجه حساسیت رقم برنج، شرایط محیطی و سن لکه‌ها، شکل و رنگ لکه‌ها متفاوت است. در ارقام حساس در شرایط محیطی مساعد لکه‌ها بزرگ شده، به یکدیگر پیوسته و سطح وسیعی از برگ را می‌پوشاند.
-بیشترین خسارت بیماری هنگامی است که گردن خوشه یا خوشه آلوده شود. بسته به زمان بروز آلودگی، دانه در خوشه تشکیل نمی‌شود و یا دانه‌ها کوچک و ضعیف می‌شوند.
کنترل و مبارزه :
۱- کاشت واریته های مقاوم
۲- کاشت بذرسالم
۳- زود کاشتن بذر
۴- خارج کردن و انهدام کاه وکلش از مزرعه
۵- رعایت بهداشت زراعی
۶- اجتناب از آب سرد جهت مصرف آبیاری
۷- آبیاری صحیح و حرکت دادن آب به داخل کرتها در فصل رویش و متوقف کردن حرکت آب در موقع رسیدن دانه ها
۸- عدم استعمال بیش از حد کودهای ازته و فسفر
سایر مطالب:
آفت کرم ساقه خوار برنج و آشنایی با روش های کنترل آن
کمبود گوگرد در برنج ،عوامل و علایم آن
روش های شیمیایی
۱- ضد عفونی بذر ها با قارچ کش بنومیل تیرام ، توپسین تیرام و ویتاواکس به نسبت ۵-۲ در هزار.
۲- استفاده از قارچ کش های آلی فسفره و سیستمیک مانند بنومیل ۲۹۹: EL تری سیکلازول، توپسین ، هینوزان ،کیتازین
۳- علاه بر این ها استفاده از آنتی بیوتیک بلاستیسیدین BLASTICIDIN به نسبت ppm 20 اسپری پاشی، و به نسبت ۲% تا ۴/۰% به صورت پودر پاشی .
سمپاشی مزرعه با سولفات مس و ترکیبات جیوه ای می تواند تا حدی بیماری را کنترل کنید ( ۲۱- ۳- ۲).
قارچ کش وین برای کنترل بلاست برگ وخوشه و گردن بسیار کارایی دارد همچنین مصرف آن به صورت ضد عفونی قبل از انتقال به زمین اصلی درخزانه توصیه می شود.
در صورت بروز آلودگی شدید در آخر فصل که بلاست در مراحل گردن و خوشه برنج رسید می توان با سمپاشی مجدد با وین بیماری را کنترل نماییم .
به دلیل خاصیت چربی دوستی وین این قارچ کش پس از تماس با برگ برنج در کوتیکول برگ باقی می ماند در نتیجه فقط به سمت بالا در برگ حرکت می کند و این نمونه تاثیر در کنترل بلاست گردن بسیار حائز اهمیت است.
