تلف شدن بره ها در هنگام تولد و نحوه مقابله با آن
تلف شدن بره ها در هنگام تولد
میزان قابل توجهی از آمار تلف شدن بره ها در بدو تولد رخ میدهد. بدون شک مراقبت صحیح از بره ها در هنگام تولد شانس زده ماندن آنها را بسیار افزایش میدهد اما آنچه در ابتدا مهم است شناخت کافی از دلایل اصلی مرگ و میر بره ها در آغاز تولد است.
مهمترین دلایل تلف شدن بره ها در هنگام تولد:
- سرما زدگی و کاهش بیش از حد دمای بدن
- گرسنگی
این دو مساله مهمترین دلایل مرگ و میر در بره های تازه تولد شده است که می تواند موجب تلف شدن ۵-۲۰ درصد بره های تازه به دنیا آمده شود. از طرفی طبق بررسی های انجام شده حدود ۳۰ درصد از مرگ و میر بره ها در ۳ هفته اول تولید ناشی از همین دو عامل است.
وقتی بره در شرایط محیطی سرد به دنیا می آید بدنش برای ثابت نگه داشتن دمای خود باید به اندازه دمایی که به محیط می دهد گرما تولید کند. وقتی بدن بره قادر به جبران این کاهش دما نباشد دمای آن به تدریج کاهش می یابد. خطر از دست دادن دمای بدن در بره های لاغر بیشتر از بره های چاق است.
مطالب مرتبط:
فواید قطع دنبه در بره ها و نکاتی درباره آن
مهمترین دلایل تلف شدن بره ها در هنگام تولد و نحوه مقابله با آن
به طور کلی چربی ذخیره شده ۳ درصد از وزن بره های تازه به دنیا آمده را تشکیل میدهد در حالیکه این میزان در گوسفندان بالغ ۱۰ تا ۱۵ درصد می باشد. همین میزان چربی (انرژی) کم در بره های تازه متولد شده آنها را در برابر سرما و گرسنگی حساس تر میکند. بنابراین برای پیشگیری از سرمازدگی و گرسنگی باید انرژی آنها را افزایش دهیدم.
هر چه پوشش بره ضخیم تر باشد کمتر دما از دست میدهد. از طرفی بره ای که به محض تولد توسط مادرش لیسیده میشود در برابر آسیب سرمایی مصون تر است. اگر بره در شرایط محیطی سرد به دنیا بیاید و یا در جایی خارج از آغل و بدون سرپناه به دنیا بیاید احتمال مرگ و سرمازدگی آن بیشتر است.
جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)
علائم سرمازدگی در بره ها
- ایستادن بسیار ضعیف و به حالت قور و جمع شده
- افتادگی گوش ها و عدم توانایی برای بالا نگه داشتن سر در موارد شدید
- سرد بودن دهان و گوش ها
- در این شرایط بره قادر به مکیدن شیر نخواهد بود.
- دمای بدن پایین تر ۳۷٫۸ درجه (دمای بن نرمال برای بره ها ۳۸٫۵-۳۹٫۵ می باشد)
بره های لاغر و ضعیف زودتر از دیگر بره ها سرمازده میشوند و به سرعت آب بدن خود را از دست داده و دهیدراته میشوند که میتواند منجر به مرگ آنها در همان ساعات آغازین تولد شود.
بهترین راهکارها برای پیشگیری از تلفات بره ها در هنگام تولد:
شیر مادر در سه روزه اول که اصطلاحا به آن آغوز گفته میشود یکی از بهترین مواد برای بالا بردن دمای بدن بره های سرما زده است. برای خوراندن آغوز به بره میتوانید از روش تغذیه لوله ای اسفاده کنید.
انتقال بره به یک محیط گرم تر نیز برای بالا بردن دمای بن بره تازه متولد شده یک امر ضروری است. روش های دیگری نیز برای گرم کردن بره هایی که دچار افت دمای بدنی میشوند وجود دارد که در ادامه با آن آشنا میشوید.
سایر روش ها:
- بره خیس را سریعا خشک کرده و در یک حوله بپیچید.
- میتوانید با سشوار بدن بره را خشک و گرم کنید.
- قرار دادن بره در یک جایگاه گرم کننده نیز روش موثری خواهد بود.
- اگر بره به شدت سرما زده شده و در حال مرگ است بهتر آن را سریعا در یک آب گرم (با دمای ۴۰-۴۵ درجه) قرار دهید. وقتی دمای بدن بالاتر رفت بره را با حوله خشک کرده و به آن شیر بدهید.
- اگر بره ای تا ۲ ساعت نتوانست شیر بخورد باید شیر را به آن بخورانید. برای بره های ضعیف میتوانید از ماک، شیشه پستانک یا لوله شکمبه استفاده کنید.
- در صورتی که بره تازه متولد شده دهیدراته شده و یا اسهال دارد باید به آن الکترولیت بخورانید.
کاهش دمای بدن در بره های تازه متولد شده ناشی از سرمازدگی است.
برای رفع سرمازدگی در بره های بزرگتر میتوانید از همان روش های بالا استفاده کنید اما این بره ها نیازی به ماک ندارند. برای رفع سرمازدگی بره های بزرگتر از یک روز باید یک جایگزین شیر را با پستانک یا لوله تغذیه به آنها بخورانید.
بره هایی که در بدو تولد یتیم میشوند نیاز به مراقبت های ویژه ای دارند. در صورت نیاز میتوان برای آنها یک دایه انتخاب کرد تا بصورت مصنوعی شیر خورده و بزرگ شوند.
مهمترین دلیل مرگ و میر در روزهای آغازین تولد گرسنگی است. برای پیشگیری از مرگ و میر بره ها بر اثر گرسنگی ابتدا باید به مقدار نیاز به آن ماک خورانید و سپس یک جایگزین شیر را برای تغذیه آنها در نظر گرفت.
دلایل اصلی گرسنگی در بره های تازه متولد شده:
- ماک ناکافی
- عدم پذیرش بره توسط مادر
- ورم پستان مادر
- سرپستانک های بسیار بزرگ و نزدیک به زمین
- ناکافی بودن شیر مادر
- صدمات مفاصل و زخم دهان
گرسنگی در ۳ روز آغازین تولد شایع بوده و مهمترین علائم آن افتاده بودن گوشها، ضعف در ایستادن، لرزش و کاهش دمای بدن است. در این حالت اگر معده بره را لمس کنید حتی اگر پر باشد خالی به نظر می رسد. کاهش دمای بدن بر اثر گرسنگی در ۱۲ ساعت پس از تولد اتفاق می افتد.
تغذیه بره با لوله
مواد مورد نیاز:
- سرنگ ۶۰ سی سی
- لوله نرم و قابل انعطاف به قطر ۶ میلی متر و طول ۵۰ سانتی متر که انتهای آن نرم و صاف باشد.
