خاک پیت ماس و کابردهای فوق العاده خاک پیت ماس
خاک پیت ماس در واقع بقایای نوعی خزه و جلبک تولید میشود. ابتدا این خزه‌ها جمع آوری شده و در طی فرایندی آماده سازی و بسته بندی میشود.
خاک پیت ماس تا بیست برابر وزن خود آب جذب میکند و برای حفظ رطوبت خاک بسیار عالی می‌باشد. پیت ماس دارای PH خنثی می‌باشد.
خاک پیت ماس چیست؟
پیت ماس ها در رنگها و جنس‌ها و بافتهای مختلفی رده‌بندی می شوند.
اغلب پیت‌ماس‌ها دارای وزن کمی هستند و تا ۲۰ برابر وزن خود (پیت ماس) آب جذب می کنند ولی سرعت از دست دادن آب نیز در پیت ماس ها زیاد است.
ولی پیت ماس ها ظرفیت نگهداشت آب و مواد غذایی قابل قبولی دارند. در اصطلاح دو نوع پیت ماس معروف هستند.
پیت سفید (که واقع رنگ آن قهوه‌ای روشن است) و پیت سیاه. باغبانها در نوع و روش مصرف آنها معتقدند که هرکدام ممکن است برای یکسری از گیاهان مناسب و برای دیگری مناسب نباشند.
تفاوت بین خاک پیت ماس و کمپوست خانگی
تفاوت بین پیت موس و کمپوست خانگی که باغداران و کشاورزان خودشان درست میکنند این است که پیت ماس عمدتا از خزه تشکیل شده است و تجزیه آن در شرایط عدم وجود هوا اتفاق می افتد که فرایند تجزیه را بسیار کُند میکند به همین علت است که در واقع چند هزار سال طول میکشد تا خزه تورب تشکیل شود.
در هر سال کمتر از یک میلی متر به عمق باتلاق تورب افزوده میشود. از آنجایی که این فرایند بسیار کند است، پیت ماس منبع تجدید ناپذیر محسوب می شود.
نحوه تشکیل خاک پیت ماس
در تشکیل این خاک ، تضاد شدید دما در فصول تابستان و زمستان بسیار موثر است .
بدین صورت که در زمستان در اثر سرما خاک یخ زده و در بهار و با آب شدن یخها ، خاک مملو از آب می شود .
در تابستان این آب تا عمق زیادی از خاک خشک می شود و همین امر باعث تجزیه نشدن مواد آلی موجود در خاک میشود .
فواید و مزایا
این خاک بستر مناسبی برای کشت هر نوع بذری می باشد . از آنجا که این خاک دارای مقادیر زیادی از مواد آلی می باشد ، استفاده از ان سبب بهبود خاک می شود .
همچنین پیت ماس دارای قدرت زیادی جهت جذب و نگهداری آب می باشد .
فواید کاربرد پیت ماس:
افزایش ماده آلی خاک:
درصد ماده آلی در پیت ماس بالاست و باعث بهبود ساختمان خاک میگردد.
pH کمی اسیدی:
این عامل موجب افزایش ظرفیت بافری خاک، جلوگیری از شسته شدن مواد مغذی کود می شود.
همچنین بدان معنی است که برای طیف گسترده ای از گیاهان اسید دوست ایده آل می باشد. برای اطلاعات بیشتر مقاله نحوه اندازه گیری PH خاک را مطالعه کنید.
بهبود تخلخل خاک:
پیت ماس سبب بهبود تنفس و هوادهی خاک میگردد و ساختار خاک های رسی و فشرده را بهبود میبخشد.
همچنین با توجه به سرعت تجزیه کند پیت ماس، ماندگاری آن نسبتا بالاست.
همچنین از خاک در برابر فرسایش محافظت می کند.
حفظ رطوبت:
پیت ماس قادر است تا۲۰ برابر وزن خشک خودش آب نگه دارد، و بتدریج آن را در اختیار گیاه قرار دهد.
به این ترتیب سبب افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت در خاک های ماسه ای و شنی، افزایش میزان جذب و افزایش قابلیت بیولوژیکی مواد مغذی می شود.
میتواند به خاک گلدان اضافه شود:
از آنجایی که پیت ماست یک تهویه کننده مناسب برای خاک است به افزایش عمر خاک گلدان و بهبود وضعیت گیاه کمک میکند.
یک محیط کشت استریل است:
پیت ماس بدون علف هرز و عوامل بیماری زا است. ای ویژگی ها سبب جلوگیری از بیماری هایی میگردد که ممکن است ریشه را بپوسانند و آن را به عنوان یک عامل ایده آل در کشت هیدروپونیک و گلدان ها مطرح می سازد.
محصولی است ارگانیک:
برای پرورش نهال و کشت بذر در کشاورزی ارگانیک و هیدروپونیک استفاده می شود.
روابط مواد مغذی ها را افزایش می دهد:
این عامل به نام ظرفیت تبادل کاتیون (CEC) شناخته می شود به این معنی که مواد مغذی در خاک آزاد می شوند و از طریق ریشه ها در دسترس گیاه قرار میگیرند.
به بهبود کمپوست کمک می کند:
چه چیزی پیت موس را منحصر بفرد میکند؟ پیت ماس برای تجزیه زمان بیشتری میگیرد و دلیل آن توانایی تجزیه آن بدون نیاز به اکسیژن است.
اینکه پیت ماس در شرایط مرطوب فاسد نمیشود آن را عاملی مناسب برای قرار گرفتن در کمپوست تبدیل میکند و سبب میشود مواد مغذی کمپوست در دراز مدت و به آرامی آزاد شوند.
تمام این خصوصیات جذب مواد مغذی را بهبود می بخشد که به نوبه خود یک گیاه قوی و سالم را پرورش داده که گل و میوه ای با کیفیت خوب تولید می کند.
در دنیای امروزی که خاک های ما از طریق استفاده بیش از حد و فرسایش از بین رفته اند، برخی از خاک ها بطور طبیعی بارور و حاصلخیز نیستند و نظر به اینکه بسیاری از مردم در محیط های شهری زندگی می کنند که در آن به باغبانی شهری نیاز دارند، استفاده از کمپوست و برخی از زیر مجموعه های آن نظیر پیت ماس برای داشتن گیاهانی سالم و با نشاط ضروری است.
موارد مصرف :
کود این خزه که پیت ماس (peat moss) هم نامیده شده به ماده‌ای جامد شبیه خاک اطلاق میگردد که در مصارف عمومی باغبانی، گلخانه‌ای، پرورش گل و… کاربرد دارد.
در حال حاضر اکثر تولیدکنندگان این ماده (پیت ماس)، در کنار مواد تشکیل دهنده پایه و اصلی خزه تورب از مقداری نیترات (ازت)، پتاسیم و کلسیم به منظور غنای بیشتر و تبدیل آن به نوعی کود بهره میگیرند.
از نشانه‌های کیفت این ماده (پیت ماس) یکی کیفیت و کمیت عناصر تشکیل دهنده آن و مقادیر نسبی آنها و دیگری ریزتر بودن دانه‌های آن می‌باشد. در ایران رنگ سیاه و تیره این ماده بیشتر مقبولیت دارد.
در مرحله‌ای از چرخه عمر خزه تورب که به صورت پوسیده و گیاه خاک در آمده بعد از فشرده شدن به عنوان بهبود دهنده خاک و بسترهای کشت مورد استفاده قرار میگیرد ؛ که ظرفیت آبگیری و همچنین ظرفیت جذب مواد مغذی را بالا می‌برد.
همچنین هنگام استفاده از خاکهای شنی و ماسه‌ای و به عنوان بستر کشت برای گیاهانی که برای رشد و نمو به رطوبت بالایی احتیاج دارند مانند بنفشه آفریقائی، همچنین برای رشد قارچها که میسلیوم – بافت مولد قارچ – در کمپوست با لایه‌ای از پیت ماس روی سطح آن رشد و نمو پیدا میکنند.
همچنین به عنوان ترکیب خاک برای گلدانها به خصوص برای گلدانهای آپارتمانی و کاشت نشاء گلخانه ای و … مورد استفاده قرار می گیرد.
درختان:
جهت کاشت درختان یک قسمت پیت ماس، با دو قسمت خاک را مخلوط کرده و پس از حفر چاله (دو برابر طول ریشه) و سست کردن خاک در ته چاله ، درخت را در آن قرار داده و حفره را با مخلوط پیت ماس و خاک پر کرده و آبیاری می نمائید .
جهت جابجایی درختان نیز یک قسمت پیت و دو قسمت خاک را در اطراف ریشه قرار دهید .
سایر مطالب :
تاثیر کرم های خاکی بر حاصلخیزی خاک
سبزیجات، صیفی جات و گلها:
کافیست ۵ سانتی متر پیت ماس را روی بستر بریزید و آنرا تا ۱۵ سانتی متر عمق خاک مخلوط کنید و سپس دانه ها را بکارید. برای کاشت پیازچه بطور مساوی شن و خاک و پیت ماس را مخلوط نمائید.
چمن:
برای کاشت چمن ۵ سانتی متر پیت را با ۱۵ سانتی متر خاک مخلوط کرده و دانه و کود را اضافه نمایید و بعد از آن سطح را با ۶ میلی متر پیت ماس بپوشانید.
قارچ:
در تولید قارچ از پیت ماس جهت پوشش سطح Compost استفاده می شود.
نشاء:
در تولید نشاء گلخانه ای پیت و کوکوپیت را به تناسب با هم مخلوط کرده ، در سینی نشاء و … ریخته و بذر را در آن می کارند .
در جنوب کشور به منظور تولید نشاء گلخانه ای گوجه فرنگی در فصل تابستان مورد استفاده قرار می گیرد .
