آفت کرم مغز خوار بادام(زنبور مغز خوار بادام)
آفت کرم مغز خوار بادام یکی از مهمترین و اصلی‌ترین آفات درخت بادام زنبور مغزخوار بادام (Eurytoma amygdali) می باشد، که اکثرا به آن زنبور مغز خوار بادام می گویند. چون لارو این حشره از مغز بادام تغذیه می کند.
آفت کرم مغز خوار بادام
به دلیل سابقه طولانی بادام کاری در کشور به نظر می‌رسد که زنبور مغزخوار بادام از گذشته‌های دور در کشورمان وجود داشته، و با شرایط آب و هوایی کشور سازگاری پیدا کرده است.
این آفت می‌تواند گاهی تا ۹۰ درصد محصول را از بین ببرد. بیشتر به درخت بادام آسیب می‌زند ولی خسارت آن روی آلو و زردآلو هم گزارش شده است.
زنبور مغز خوار بادام در اکثر مناطقی که کشت بادام وجود دارد دیده می‌شود، ولی در استان های آذربایجان شرقی، چهار محال بختیاری و اصفهان بیشتر گزارش شده است.
زیست شناسی زنبور مغز خوار بادام
این آفت مهمترین و شایع‌ترین آفت بادام کاری‌های کشور می باشد. طول حشره کامل ماده آن به ۸-۶ میلی متر می رسد در حالی که حشره نر بازه آن بین ۶-۴ میلی متر می باشد.
سر و سینه و شکم حشره کامل سیاه و أخر شکم قهوه ای روشن و شکم حشره دودکی شکل است. لاروهای زنبور مغز خوار بادام بدون پا، کوتاه و قوسی شکل و در وسط برآمده می باشد.
بدن این لاروها در ابتدا به رنگ سفید براق می باشد. که به تدریج ای تیره و سپس در آخر مراحل شفیرگی به رنگ سیاه در می آید.
میزان خسارت آفت کرم مغز خوار بادام
طرز خسارت این حشره بدین ترتیب می باشد. که لارو آن طی مدت ۱۱ ماه در بادام زندگی و از مغز بادام تغذیه می کند.
در اثر تغذیه این آفت مقداری از میوه ها می ریزد که گاهی درصد ریزش میوه به ۵۰ درصد هم می رسد .
مقداری از میوه ها نیز که در مراحل بعدی آلوده می شوند روی درخت خشک شده و حتی پس از برداشت محصول همچنان روی درخت باقی می ماند. اگر به بادام های آلوده توجه کنید یک سوراخ بر روی پوسته آن مشاهده می کنید.
سایر مطالب:
آشنایی با انواع بیماریهای قارچی درخت بادام
مهم ترین دلایل زرد شدن برگ درخت بادام
نحوه کنترل آفت کرم مغز خوار بادام
به دلیل اینکه طول زندگی حشرات بالغ کوتاه است (حشرلت نر بین ۷ تا ۸ روز و حشرات ماده ۱۵ روز عمر میکنند) مبارزه فیزیکی نسبت به مبارزه شیمیایی در اولویت می باشد.
مبارزه فیزیکی یا مکانیکی
از آنجایی که زنبور مغز خوار بادام در مسافت های کوتاه به خوبی پرواز میکند بهتر می باشد، که با باغداران اطراف درباره مبارز با آن گفتگو کنید. مبارزه با این آفت اگر به صورت گروهی انجام شود امکان‌پذیر می باشد. و همه در منطقه باید این مراحل را انجام دهند تا نتیجه مناسب به‌دست آید.
۱-بهداشت باغ را رعایت کنید (کود حیوانی نپوسیده را در باغ رها نکنید چرا که منبع آفت و قارچ خواهد بود، برگ‌ها و بقایای گیاهی را تبدیل به کود پوسیده کنید و در عمق زمین چال کنید یا هم‌راه با شاخه‌های آفت‌زده بسوزانید)
۲-مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که هر میوه بادام آفت زده، سوراخ شده، باقی مانده از سال قبل که بر روی شاخه، روی زمین و زیر برگ‌ها وجود دارد را جمع آوری کرده و بسوزانید. مهم نیست که در چه زمان و فصلی هستید.
۳-از حدود اول تیرماه (در نقاط مختلف ممکن است متفاوت باشد) میوه‌های آفت زده مشخص خواهند شد. ظاهر بادام‌های آفت‌زده کمی زردرنگ‌تر و چروکیده تر است. اندازه آن ها کوچکتر است. و شاخه‌ها و برگ‌هایی که این میوه‌ها روی آن وجود دارد ممکن است دچار خشکیدگی شوند. با این نشانه‌ها به سادگی می‌توانید میوه آفت‌زده را از آغاز شناسایی کرده و آرام آرام بچینید و بسوزانید.
کنترل شیمیایی آفت مغزخوار بادام
همانطور که اشاره شد تخم‌های این آفت داخل نسج میوه گذاشته می‌شود به خاطرهمین دسترسی به لارو این آفت برای کنترل شیمیایی کار راحتی نمی باشد.
پس فقط می‌توانیم علیه حشره کامل اقدام کنیم. بلافاصله بعد از ریختن گلبرگ‌ها بایکی از سموم فسفره بادام می‌توانیم اقدام به سمپاشی کنیم. استفاده از سموم حشره‌کشی مانند اتیون، دیازینون و دلتامترین به هنگام مشاهده حشرات بالغ کمک فراوانی به مدیریت بیماری می‌نماید.
این نوع سمپاشی در دو نوبت انجام می‌شود. اولی در اواسط اردیبهشت ماه که فقط ۱۰درصد زنبورها خارج شده و دومی بیست روز بعد از سمپاشی اول اول که دراین زمان ۶۵ درصد زنبورها بیرون آمده‌اند.
استفاده از سم‌های نفوذی پس از خارج شدن لاروها از تخم و قبل ورود آن‌ها به داخل دانه ممکن است مفید باشد. این کار باید به طور دقیق بررسی بشود و تاریخ دقیق خروج لاروها از تخم در هر ناحیه از قبل باید مشخص شود.
همچنین از به کارگیری سموم سیستمیک و یا دیمتوات قبل از آزمایشات لازم باید خودداری شود، زیرا باعث ریزش شدید میوه و برگ آن می‌شود.
