آفات و بیماری های مهم جو و راه های کنترل آن ها
آشنایی با آفات و بیماری های مهم جو جز الزامات می باشد چون جو یکی از غلات است که نسبت به گندم در برابر خشکی مقاوم تر می‌باشد در شرایط دیم هم عملکرد جو نسبت به گندم و چاودار بهتر می‌باشد.
آفات و بیماری های مهم جو
همیشه آفات و بیماری هایی سبب کاهش عملکرد این محصول می باشد. به همین دلیل برای کشت این محصول آشنایی با آفات و بیماری های مهم جو جز الزامات می باشد.
بیماری های مهم جو
سفیدک پودری یا سطحی جو
این بیماری توسط قارچ Blumeria graminis f. sp. Tritici ایجاد می شود. علائم بیماری به شکل ظاهر شدن پودر یا کپک سفید یا شیری رنگ روی ساقه، غلاف برگ، پهنک برگ و سنبله می‌باشد.
این بیماری از جمله مهمترین بیماری های جو در مناطق معتدل کشور است. که درجه حرارت خنک، رطوبت نسبی بالا و بارندگی زیاد باعث اپیدمی این بیماری می‌شود.
سفیدک پودری از مرحله دو برگی تا خمیری موجب آلودگی بوته ها می شود.
کنترل
- ارقام مقاوم
- تناوب زراعی
- رعایت تراکم مناسب
در صورت بروز آلودگی زود هنگام . کاشت ارقام کاملا حساس از کنترل شیمیایی می توان استفاده کرد. استفاده از سم تیلت( ۰/۷۵ تا یک لیتر در هکتار) و سایر سموم موجود و موثر برای این بیماری.
بیماری لکه نواری جو
عامل این بیماری قارچ Helmintosporium graminarum است. این بیماری کاملا بذر زاد می‌باشد با کشت بذر آلوده بوته های آلوده ایجاد می‌شود.
علائم بیماری لکه نواری جو به صورت نوار نکروز ( زرد و خشک) روی برگ آشکار می‌شود. این نوارهای نکروزه معمولا به یکدیگر می پیوندند و برگ از محل نوارها شکاف می خورد. و حالت پارگی در برگ ها مشاهده می‌شود.
گیاه آلوده اغلب کوتاه می ماند، و تعداد پنجه کمتری تولید می کند. در بیشتر مواقع این بوته ها به سنبله نمی‌روند. در شرایط محیطی مرطوب اسپورهای این قارچ روی سنبله های سالم قرار می‌گیرد و سبب آلودگی دانه ها می‌شود.
کنترل
- استفاده از بذرهای سالم و گواهی شده
- ارقام مقاوم
- ضدعفونی بذر با سم رورال تی اس به میزان ۲ در هزار و کربوکسین تیرام ۷۵٪
بیماری زنگ قهوه ای یا زنگ برگ
عامل زنگ قهوه ای قارچ Puccinia recondite f. sp. Hordei می‌باشد. اغلب از مهمترین بیماری های جو می‌باشد. و در مناطقی که رسیدن جو به تاخیر می‌افتد، خسارت زیادی وارد می‌کند.
علائم بیماری به صورت ظهور جوش های قهوه ای گرد و ریز روی غلاف ها و پهنک برگ آشکار می‌شود. و روی خوشه های ارقام خیلی حساس در مراحل پیشرفته اپیدمی به وجود می‌آید.
بیماری در دمای ۱۵ تا ۲۲ درجه سانتی گراد و رطوبت زیاد ایجاد می شود.
کنترل
- کشت ارقام مقاوم یا متحمل
- کشت ردیفی
- کوددهی مناسب
مبارزه شیمیایی با قارچکش تیلت( ۰/۷۵ تا یک لیتر در هکتار) و فولیکور ( ۱ لیتر در هکتار) و … در کنترل بیماری موثر می‌باشد.
بیماری کچلی یا سوختگی برگ جو
این بیماری توسط قارچ Rhynchosporium secalis ایجاد می‌شود. علائم این بیماری (Barley scald) به صورت لکه های بیضوی و سفید رنگ روی پهنک برگ می‌باشد. که در شرایط مساعد آب و هوایی خنک و مرطوب باعث از بین رفتن کامل برگ می‌شود.
مطالب مرتبط:
آفات گندم و جو ،علف هرز ،بیماری ها و راههای کنترل آن ها
گیاه زراعی جو ، اقلیم، ارقام آبی و دیم و بیماری‌های گیاهی آن
کنترل
- ارقام مقاوم
- تناوب زراعی
بیماری سیاهک آشکار جو
قارچ عامل بیماری Ustilago nuda می‌باشد. و در مناطقی که بارندگی و رطوبت زیاد است رایج تر است. در اکثر مناطق خسارت سیاهک آشکار ناچیز است .گاهی اوقات ارقام زراعی بسیار حساس دچار خسارت می شوند.
علائم این بیماری در فاصله میان خوشه دهی تا رسیدن محصول آشکار می‌شود .ابتدا خوشه های آلوده سیاه شده، و در میان خوشه های سالم سبز رنگی که تازه سر زده اند آشکارا قابل مشاهده است.
بیشتر خوشه های آلوده کمی زودتر از خوشه های طبیعی ظاهر می شوند و سنبلکهای آن ها، به استثنا غشای نازک فرابر، به توده اسپور خشک زیتونی رنگ تا سیاه تغییر شکل می دهند.
کنترل
- ضد عفونی بذر با قارچکش کربوکسین
- ارقام زراعی مقاوم
سیاهک سخت جو
این بیماری توسط قارچ ustilago hordei ایجاد می‌شود. سیاهک سخت پراکندگی بیشتری نسبت به سیاهک آشکار یا نیمه آشکار داشته، و در مناطقی که از بذر ضد عفونی شده استفاده می شود.
خسارت ناشی از این بیماری بسیار کم می‌باشد. اما با توجه به اینکه خوشه های آلوده همراه با خوشه های سالم برداشت میشوند. از نظر اقتصادی خسارت ناشی از کاهش تولید و افت ارزش محصول را سبب می‌شود
علائم بیماری سیاهک سخت جو وجود غشای نسبتاً پایداری است که تا زمان رسیدن گیاه باقی مانده. خوشه های سیاهک زده دیرتر از خوشه های سالم ظاهر می شوند.
در بسیاری از موارد درون غلاف برگ پرچم گرفتار می شوند. و کاملا خارج نمی گردند در مزارعی که درصد آلودگی بالا باشد. پس از خرمن کوبی در روی دانه ها توده قهوه ای تیره تا سیاهی از تلیوسپورها آشکار می شود.
کنترل
- ضد عفونی بذر با قارچکش کربوکسین
- ارقام زراعی مقاوم
آفات مهم جو
شته
شته ها با مکیدن شیره نباتی علاوه بر جوانه ها و برک ها به دانه ها نیز حمله می کنند.
کنترل
- تناوب زراعی
- ارقام مقاوم
در صورت تیاز به کنترل شیمیایی استفاده از سموم کنفیدور، پریمکارب، مالاتیون و دورسپان و……..
ملخ مراکشی
آفت ملخ مراکشی( Dociostaurus maroccanus ) چون اولین بار در مراکش دیده شده به آن ملخ مراکشی می‌گویند. این ملخ در مناطق کوهستانی و یا تپه ها شیوع دارد.
در ایران آفت ملخ مراکشی از استانهای مرکزی،فارس،آذربایجان شرقی،گرگان، خوزستان، مازندر ان، گیلان، ایلام، سمنان گزارش شده است.
این آفت ابتدا از گیاهان مرتعی سپس غلات(گندم، جو و …)، حبوبات(عدس، ارزن، شبدر، یونجه و…) و سپس از سایر سطوح سبز و درختان مثمر و غیر مثمر اطراف محل زندگی خود تغذیه می‌کند.
بدن آنها دارای رنگ خاکی مایل به زرد و لکه‌های خاکستری می‌باشد. بال‌های عقبی‌شان بی‌رنگ و شفاف بوده و ساق پای جفت سوم آنها زرد کاهی است. یک نسل در سال دارد.
کنترل
پایش آفت
مبارزه شیمیایی از سموم تماسی نفوذی مانند مالاتیون و فنیتروتیون
تریپس گندم
آفت تریپس گندم (Haplothrips tritici) با تغذیه از گیاه باعث کوتاه ماندن و پیچیدگی سنبله ها و کج و معوج شدن ریشک ها می شود. نوک خوشه ها سفید رنگ می شود.
کنترل
شخم عمیق تا ۹۰% تریپسها را که در داخل خاک و مزرعه زمستان گذرانی می کنند را از بین می برد
شیمیایی با استفاده از حشره کش های مالاتیون و …..
سوسک سیاه
این افت (Zabrus tenebrioides) علاوه بر گندم روی جو نیز خسارت می زند. و خسارت اصلی مربوط به لارو آن است. که در پاییز و زمستان به بوته ها حمله می کند. و با جویدن برگ ها و باقی گذاشتن رگبرگ های اصلی خسارت وارد می کند.
کنترل
- شخم عمیق
- کنترل بیولوژیکی
در موارد تجمع آفت کنترل شیمیایی با استفاده از سمومی مانند دورسپان، کنفیدور و فوزالون و………..
