بیماری لوک آمریکایی زنبور عسل
بیماری لوک آمریکایی زنبور عسل همواره در کار زنبورداری مسئله ساز بوده است. علت آن یک باکتری یا یک میکروب به نام باسیلوس لارو است که اسپور یا تخم دراز و مقامی دارد, به طوری که سال ها می تواند در شان و عسل باقی بماند.
میکروب این بیماری به صورت اسپور همراه با غذا وارد بدن لاروهای خیلی جوان شده و در دستگاه گوارش آنها رشد و نمو می نماید و نوزادان زنبور عسل را در مرحله نهایی لاروی و ابتدای شفیرگی از بین می برد.
بیماری لوک آمریکایی زنبور عسل
نـام لوک (به معنای لباس کهنه) خیلی قبل از شـناخت عامـل بیماری، زنبوردارانـی کـه لاروهـای زنبورهـا را دگرگون و فاسد خراب شـده پیدا می کردند. و قابهـای مومـی آنهـا توسـط پروانـه موم خوار خرابشده بود به این بیماری نامیده شد.
عامل بیماری لوک آمریکایی
عامل این بیماری باکتری پنی باسیلوس (Paenibacillus larvae) می‌باشد، که در شرایط سخت به شکل مقاوم اسپور در می‌آیند. در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت تغییر شکل می‌دهند.
تکثیر باکتری در بدن لارو زنبور عسل باعث ترشح سم می‌شود. و در نهایت باعث متلاشی شدن بدن لارو شده، و لارو در روز یازدهم بعد از الودگی در مرحله شفیرگی لارو از بین می‌رود. زنبورهـای نظافت گـر ایـن حالـت لارو را تشـخیص داده و آن ها را حـذف می‌کنند.
اسپور این باکتری در برابر اشعه ماوراء بنفش و تخمیر مقاوم می‌باشد، همچنین در آب ۱۰۰ درجه ۱۲ تا ۱۵ دقیقه مقاومت می کند. و بیش از یک سال در داخل عسل دوام دارد.
عوامل موثر در ایجاد بیماری لوک آمریکایی زنبور عسل
حساسیت ژنتیکی
برخی کلنی‌ها به طور ژنتیکی به این بیماری حساسیت بیشتری دارند.
غارتگری
کلنی هایی که تمایل به غارتگری بیشتری دارند به این بیماری بیشتر مبتلا می‌گردند.
ضعف در نظافت
شناسایی لاروهای آلوده نکته کلیدی در نظافت کندو است. کلنی‌هایی کــه لاروهای آلوده را سریع شناسایی می‌کنند، و آن هـا را از کنـدو خـارج می‌کنند، نسبت بـه بیماری مقاوم هستند.
استرس
عواملـی کـه تـوازن یـا شـرایط طبیعـی کلنـی را تغییـر داده، و در مقاومـت کلنـی اختلال ایجـاد می‌کنـد.
مثـل تغییـر محیـط یـا جابجایـی کندوهـا، برداشـت نامناسـب عسل، تغییرات آب و هوایی، مصرف بی رویـه دارو و… از عوامل ایجـاد استرس در زنبورعسل هستند.
سایر مطالب :
زنبورعسل و آشنایی با انواع آن ها
علائم بیماری لوک آمریکایی
- وجود حجره های خالی در قاب های آلوده
- لاروهای کشدار و خمیری
- بوی آمونیاک شدید
- فرورفتگی در حجره.
روش های مقابلهو پیشگیری بیماری لوک آمریکایی زنبور عسل
در هنـگام بـروز بیمـاری معمولا همـه کلنی‌هـا آلـوده نمی‌شوند. و فقـط تعـدادی از کلنی‌ها علائم اورژانسی را بروز می‌دهند. نابـودی کامـل کلنی‌هـای آلـوده، بهتریـن راه نجـات زنبورسـتان می‌باشد. در صورت گسـترش آلودگـی، گرفتـن بچه مصنوعـی توصیـه می‌شـود.
گرفتن بچه مصنوعی از کندوهای آلوده بدون استفاده از دارو
ایـن شـیوه در آلمان برای کنترل این بیماری به طور وسـیع استفاده شده است. در ایـن روش از زنبورهای بالغ، یک کلنی سـاخته می‌شود. این بچه کندو را یک تـا دو روز گرسنگی می‌دهند.
آن ها یکدیگر را نظافت می‌کنند، به ویژه اسـپورها را از بدن سایر زنبورها پاک کرده. و بعد از این نظافت، همه اسـپورها در روده بزرگ زنبورها تجمع می‌یابد. و از طریق مدفوع از کندو خارج می‌شوند.
چون اغلب این کلنی‌ها ضعیف می‌باشند، می‌توان دو تا سـه کلنی را با هم ادغام کرد. تا یک کلنی قوی ایجاد شود.
پیشگیری بیماری
- تعویض قاب‌های کهنه به طور سالانه،
- داشتن کلنی‌های قوی با ملکه جوان،
- پرهیز از تغذیه با عسل هایی که منشأ ناشناخته داشته
- دقت در تعویض قاب‌های یک کلنی با کلنی دیگر،
- تغذیه مناسب و درست با شربت عسل و گرده،
- ضدعفونی وسایل آلوده با مواد شناخته شده به طور منظم
کنترل بیماری لوک آمریکایی زنبور عسل
رهاسازی
۱-رهاسازی یا shaking یک روش دیگر برای کنترل بیماری می‌باشد. رهاسازی برای رها شدن از شر اسپورهای این باکتری و رفع آلودگی انجام میگیرد. چون هاگ یا اسپورها به آنتی بیوتیک ها مقاوم می‌باشند.
قـرار دادن یـک کنـدوی جدیـد بـا قاب هـای خالـی به جـای کندوی آلـوده. و قـرار دادن کنـدوی آلـوده رو بـه روی محـل اصلـی بـه فاصله حـدودیـک متـر. زنبورهای صحـرا بـه کنـدوی جدیـد برمی گردند.
۲-بیـن دو کنـدو یک صفحـه بزرگ کاغـذی (روزنامه) گذاشته شود، به صورتی که دو دریچـه پـرواز را به هم مربوط کند، کیسه پاسـتیک بـزرگ برای دریافـت کادرهای آلوده پیش بینی گردد.
۳-بـاز کـردن کنـدوی آلـوده و تـکان دادن کادرهای شـفیره روی کاغذ، سـپس کادرهـا داخـل پاسـتیک مخصـوص قرار داده شود. و درخاتمـه بدنـه کنـدو و کـف کنـدو روی کاغـذ تـکان داده شود.
۴-زمانی کـه تمـام زنبورهـا بـه کنـدوی جدیـد وارد شدند، کاغـذ را تـا کـرده همـراه بـا مـواد آلـوده باقیمانـده سـوزانده شـود.
۵-در ایـن روش از زنبورهـای بالغ، یک کلنی سـاخته می شـود. این کلنی را یـک تـا دو روز در گرسـنگی قرار می دهند. تا از آلودگی پاک گردد.
