حشره کش و کنه کش فن پروپاترین (Fen-Propathrin)
حشره کش و کنه کش فن پروپاترین با خاصیت غیر سیستمیک و اثر تماسی و گوارشی می‌باشد که بصورت امولسیون (EC10%) برای کنترل حشرات و کنه‌های آفت گیاهی استفاده می‌شود.
حشره کش و کنه کش فن پروپاترین
فن پروپاترین اولین بار با نام تجاری دانیتول در کشور به ثبت رسیده است.
این سم اثر دور کنندگی حشرات را، نیز از خود نشان می‌دهد. ساخت این ترکیب خود انقلابی در تولید و عرضه حشره کشهای شیمیایی است.
فن پروپاترین در برابر نور خورشید پایداری زیادی دارد(البته تحت تابش مستقیم اشعه ماورای بنفش تجزیه می‌شود) ولی زمانی که به مدت طولانی در برابر نور قرار گیرد اکسید شده و از تأثیر آن کاسته می‌شود. چون خاصیت تبخیری کمی دارد، دوام آن روی محصول تا حد مناسبی زیاد است(۱۰ روز).
نیمه عمر(DT50) فن پروپاترین در آب رودخانه ۲ تا ۷ هفته و در آب مقطر ۶ هفته است، دوره فعال ماندن آن در خاک ۱ تا ۵ روز و در گیاه ۴ تا ۶ روز است. سمیت گوارشی این ترکیب برای انسان و جانوران خونگرم متوسط ولی سمیت پوستی آن کم است.
مکانیسم اثر کنه کش فن پروپاترین :
این سم اثر ضربه ای (knock down) سریع دارد. این تأثیر مستقیماً به اثر کشندگی سم مربوط نیست، زیرا میزان سم لازم برای ایجاد مرگ و میر حشرات و کنه ها معمولاً بسیار بیشتر از مقداری است که برای فلج کردن آنها مورد نیاز می‌باشد.
اثر این ترکیب مثل پیریترینها است. اثر فن پروپاترین ناشی از مهاراعصاب بوده و با درجه حرارت رابطه مستقیم دارد. فن پروپاترین میزان حساسیت ناحیه پس سیناپسی را به تحریکات عصبی کاهش داده ومیزان رها سازی گاما آمینو بوتریک اسید(GABA) را در ناحیه پیش سیناپسی افزایش می‌دهد در نتیجه باعث ممانعت از انتقال پیامهای عصبی می‌شود. فن پروپاترین چربی دوست بوده و به راحتی توسط لایه کوتیکول حشرات و سطح برگ جذب می‌شود، به همین دلیل در مقابل شسته شدن توسط باران مقاوم است.
خاصیت حشره کشی فن پروپاترین به مقدار دز توصیه شده در مورد هر آفت وپوشش کامل لایه سم روی سطح برگ بستگی دارد. این ترکیب علاوه بر اثرضربه ای، خاصیت دور کنندگی(در مقادیر مصرف زیاد) و عدم تغذیه آفات (در مقادیر مصرف کم) را نیز دارد. همچنین با جلوگیری از تغذیه کنه های بالغ و کاهش اعمال حیاتی آنها موجب کاهش تخمها می گردد.
سایر مطالب :
سم کنه کش بروموپروپیلات و نحوه مصرف آن
موارد مصرف سم حشره کش فن پروپاترین
مهم ترین مسئله در انتخاب سم آگاهی از موارد مصرف آن است. بنابراین باید بدانید از این اسپری آماده در مواجهه با موارد زیر استفاده می کنند:
- انواع کنه ها و به خصوص کنه های دو نقطه ای قرمز؛
- حشراتی مانند مگس سفید؛
- آفات برگ خوار و ساقه خوار؛
- مینوزها؛
- انواع عنکبوت ها.
البته توجه داشته باشید که این سم بر کنه های چهارپا Europhides تاثیری ندارد. اسپری آماده فن پروپاترین مخصوص کنه به طور معمول برای محافظت از گیاهان زیر کاربرد دارد:
- باغات درختان میوه سردسیری؛
- گیاهان گلخانه ای و زینتی.
سازگاری و اختلاط :
تاکنون گزارشی در مورد عدم سازگاری فن پروپاترین روی گیاهان مذکور در دز توصیه شده عنوان نشده است. ولی این سم با ترکیبات قلیایی (نظیر ترکیب بردو و … )، قابل اختلاط نیست.
میزان و نحوه مصرف سم کنه کش فن پروپاترین
فن پروپاترین سمی آماده است که نیازی به ترکیب با آب ندارد. تنها نکته ای که در مصرف این سم باید بدانید، این است که قبل از استفاده باید آن را به خوبی تکان دهید. سپس این سم را روی برگ های گیاه خود اسپری کنید.
همچنین در رابطه با میزان مصرف این کود توصیه می کنیم با متخصص گیاه پزشکی مشورت کنید. چنان که این فرد شما را با توجه به نوع گیاه و مشکلات آن به خوبی راهنمایی خواهدکرد.
این توصیه را جدی بگیرید؛ زیرا با مصرف این سم بدون آگاهی تنها گیاه خود را در معرض خطر قرار می دهید. این سم به مدت ۱۰ روز بر گیاهان دوام دارد.
همچنین فن پروپاترین به مدت ۱ الی ۵ روز در خاک و ۲ الی ۷ روز در آب رودخانه فعال می ماند.
احتیاط های لازم در مصرف سم حشره کش فن پروپاترین
در مصرف این سم باید نکاتی را در نظر داشته باشید که دچار مشکل نشوید. اجتناب از مصرف بی رویه یکی از نکات قابل توجه در استفاده از این سم محسوب می شود.
زیرا مصرف بی رویه این سم در آفات و کنه ها مقاومت ایجاد می کند. همچنین گیاهان خود را هنگام فعالیت زنبور عسل با فن پروپاترین سمپاشی نکنید.
علاوه بر این باید از ورود سم به صورت بادبردگی یا به صورت مستقیم به آب های جاری جلوگیری شود.
نحوه نگه داری سم اسپری آماده فن پروپاترین مخصوص کنه
اگر مقدار زیادی از این سم را تهیه کرده اید، باید از آن در مکانی به دور از تابش مستقیم نور آفتاب نگهداری کنید.
میزان سمیت فن پروپاترین برای انسان ها و حیوانات متوسط است، اما باید این مواد را از دسترس کودکان و حیوانات دور نگه دارید.
