آشنایی با ارزش غذایی شیر گاومیش و مقایسه آن با شیر گاو

شیر گاومیش یا شیر سایر دامهای مورد استفاده انسان یکی از حیاتی ترین مواد غذایی برای رشد و بقای یدن محسوب می شود . شیر دارای شامل۸۰ % کازئین ، ۲۰% پروتئینهای محلول است. شیر دام های مختلف ترکیبات متفاوتی دارد و از طرفی عواملی چون سن،فصل، تغذیه، بهداشت و شیردهی نیز در تغییر ترکیبات شیر موثر است.

پرورش گاومیش و مصرف فرآورده های حاصل از آن در آسیا و بخش هایی از اروپا رایج است. گاومیش های اغلب شیر زیادی تولید می کنند. شیر این حیوان دارای درصد چربی و مواد جامد بالایی است که همین مساله موجب بالارفتن ارزش این ماده سودمند شده است.در این مطلب شما را با ارزش تغذیه ای شیراین حیوان و مقایسه آن با شیر گاو آشنا می کنیم.

جالب است بدانید مردم هند تصور اشتباهی در مورد شیراین حیوان دارند. آن ها معتقدند شیر آن مواد مغذی کمتری نسبت به شیر گاو دارد و بعضی دیگر از آن ها شیر این حیوان را برای قوه ی عقل انسان مضر می دانند. تمامی این تصورات اشتباه، بی پایه و اساس بوده و از نظر علمی کاملا رد شده است.

شیر این حیوان به دلیل دارا بودن مواد چربی و جامد بدون چربی زیاد ارزش غذایی بیشتری نسبت به شیر گاو دارد.

آشنایی با ارزش غذایی شیر این حیوان و مقایسه آن با شیر گاو

طبق آزمایشات انجام شده توسط محققان مصری شیر این حیوان و شیر گاو به یک اندازه مواد جامد دارند. شیر گاو و گاومیش هر دو دارای مقدار کمی اسید چرب ضروری هستند و چربی شیراین حیوان تاثیری بر میزان هضم آن ندارد.

چربی شیر نشان دهنده میزان انرژی آن است. شیر این حیوان ۱۱۷کیلوکالری انرژی و شیر گاو ۶۷ کیلوکالری در ۱۰۰ میلی لیتر است. دانشمندان هندی طی یک آزمایش میزان هضم پروتئین شیر گاو، گاومیش و بز را بررسی کردند. طبق نتایج بدست آمده این شیرها قابلیت هضم برابری دارند و اثر یکسانی بر افزایش رشد دارند.

شیر گاو ،گاومیش و بز به ترتیب دارای ۸۶/۹، ۸۳/۹ ،۷۸/۴ ارزش پروتئینی و ۹۱/۹، ۸۸/۸، ۹۴/۴ قابلیت هضم است. درصد لاکتوز شیر گاو و گاومیش بین ۵/ ۴ تا ۴/۹% می باشد.

مقایسه ویتامین های موجود در شیر گاو و گاومیش

شیر گاو دارای کاروتن و شیر تین حیوان فاقد آن است. شیراین حیوان به دلیل دارا بودن چربی بیشتر، ویتامین A بیشتری در مقایسه با شیر گاو دارد. در هر گرم شیراین حیوان بین ۱۴/۸ و ۴۴/۸ واحد استاندارد ویتامین A  وجود دارد. طبق آزمایشات علمی انجام شده میزان ویتامین A موجود در شیر آن در طی فصل بادهای موسمی بیشتر و در طی فصل تابستان و زمستان کمتر است.

همچنین به ازای هر میکروگرم در میلی لیتر شیر این حیوان میزان میانگین تیامین، اسید نیکوتینیک و ریبوفلاوین به ترتیب ۵۰/۰ ،۸۳/۰ ،۰۷/۱ است. در شیر گاومیش میانیگن ویتامین ۱۲B از ۲/۸ تا ۴ میکروگرم در میلی لیتر متغیر است.

آشنایی با ارزش غذایی شیر در گاومیش و گاو

شیر گاومیش نسبت به شیر گاو آب کمتر و چربی، ماده خشک، لاکتوز و پروتئنی بیشتری دارد. وجود ماده خشک بیشتر در شیر این حیوان موجب شده است که این شیر در مقایسه با شیر گاو شیر بهتری برای تولید محصولات لبنی باشد. به همین دلیل ماست گاومیش به طور طبیعی سفت تر و ضخیم تر از ماست گاو است.

تغذیه گاومیش ها آسان تر از گاوها است زیرا گاومیش بدون وجود مواد کنسانتره نیز به خوبی رشد می کند. بهترین مواد تغذیه ای برای گاومیش ها علوفه، شبدر و کاه است. فرآورده های لبنی شیر گاومیش قابلیت نگهداری بیشتری نسبت به شیر گاو دارند.

شیر گاو دارای ۱۲۷/۰ کلسیم و ۰۹۲/۰ درصد فسفر است در حالی که همین مقادیر در شیر این حیوان به ترتیب ۱۶۳/۰ درصد و ۱۰۱/۰ درصد است. همچنین این شیر کلسترول کمتر و پروتئین بیشتری نسبت به شیر گاو دارد.

مطالب مرتبط :
بزهای شیری که «قدّ گاو» شیر می‌دهند

مقایسه ارزش غذایی شیر در گاومیش و گاو

درصد میزان مواد مغذی در شیر های گاو، انسان، گاومیش و بز(گرم بر ۱۰۰میلی لیتر):

1. چربی: ۱/۴، ۴/۳، ۵/۶، ۵/۴
2. پروتئین: ۲/۳، ۱/۱، ۳/۴، ۳/۳
3. کربوهیدارت: ۴/۴، ۴/۷، ۵، ۶/۴
4. میلی گرم کلسیم: ۱۲۰، ۲۸، ۲۱۰، ۱۷۰
5. میلی گرم فسفر: ۹۰، ۱۱، ۱۳۰، ۱۲۰
6. میلی گرم ویتامین C: 2، ۳، ۱، ۱
7. میلی گرم ویتامین B12: 14/0، ۰۲/۰، ۱۴/۰، ۰۵/۰
8. انرژی کیلوکالری: ۶۷، ۶۵، ۱۱۷، ۷۲
9. درصد آب: ۳۰/۸۷، ۷۵/۸۷، ۲۰/۸۲،۷، ۸۵/۷