بستر مورد نیاز در پرورش گاو
بستر مورد نیاز در پرورش گاو ، یکی از بهترین و مهمترین نقاط قابل تامل در بحث Comforte بخش مدیریت جایگاه گاو و آخور است. بطور مثال خنک کردن گاوها در دوره انتقال برای حفظ سلامت گاو، وزن گوساله متولد شده و تولید شیر در ابتدای شیردهی بسیار ضروری است.
بستر مورد نیاز در پرورش گاو
سطح محلی که گاوها استراحت می کنند با مواد مختلفی می پوشانند که در اینجا به مواد بستر تعبیر می شود. مواد بستر و مدیریت آن با راحتی دام، سلامتی پستان و تولید شیر در ارتباط می‌باشد. به عبارت دیگر، دامی دچار عفونت پستان نمی‌گردد شیر بیشتری نسبت به دامی که دچار ورم پستان شده تولید می‌کند. از سوی دیگر، ورم پستان یکی از علل مهم حذف گاوهای پرتولید از گله می‌باشد. از مهمترین فاکتورهایی که در انتخاب نوع ماده بستر مورد نیاز در پرورش گاو موثر هستند عبارتنداز:
– اقتصادی بودن استفاده از آن که شامل قیمت و حفظ سلامتی دام بوده،
– خشک و تمیز بودن،
– نامناسب بودن برای رشد میکروبها
انواع مواد بستر مورد نیاز در پرورش گاو
به طور کلی بستر مورد نیاز در پرورش گاو را به دو دسته تقسیم می‌کنند:
الف- بستر آلی: می‌توان به کاه، کلش، خاک اره، تراشه‌های نجاری و کود خشک اشاره کرد که این نوع بسترها حاوی مواد مغذی مورد نیاز برای رشد باکتریها می‌باشد.
ب- بسترهای غیرآلی: مانند ماسه (بادی)، تشک و بسترهای لاستیکی که فاقد مواد مغذی برای رشد باکتریها می‌باشند.
بسترهای آلی
از علل استفاده از این نوع بسترها، می‌توان به ارزان بودن، سازگار با سیستمهای کار با کود و آسان بودن دسترسی به آنها اشاره کرد.
معایب بستر های آلی
عمده‌ترین عیب این نوع بسترها رشد سریع باکتریها به ویژه باکتریهای محیطی مسبب ورم پستان بعد از افزایش رطوبت آنها به دلیل تماس با آب یا ادرار دام می‌باشد. به عبارت دیگر وجود رطوبت که یکی از شرایط رشد میکروبها می‌باشد باعث افزایش سریع باکتریها در مدت ۲۴ ساعت می‌گردد.
در این نوع بسترها اندازه ذرات مواد نیز مهم می‌باشد زیرا هرچه ذرات ریزتر باشند تماس مواد بستر با سرپستان ها بیشتر شده و باعث انتقال باکتریهای بیشتری به انتهای آنها می‌گردد.
تراکم جمعیت میکروبی در کود خشک کمتر از کود معمولی است. این نوع بستر را با اجرای مدیریت مناسب در مناطقی که آب و هوای خشک دارند می‌توان استفاده نمود اما برای مناطق مرطوب، به دلیل جذب رطوبت و رشد باکتریها نامناسب می‌باشد و به طوری که بعد از مرطوب شدن، تعداد باکتریهای موجود در آن با کود معمولی تفاوتی نخواهد داشت.
در سال های اخیر، در گاوداری هایی که از فری استال استفاده می کنند سیستم های آبگیری کود به مرور رواج یافته است. در این سیستم کود که به طور کلی از رطوبت زیادی برخوردار است به دو قسمت جامد با رطوبت ۸۵ درصد و مایع با رطوبت ۹۹ درصد تبدیل می شود. که از بخش جامد آن برای بستر استفاده می کنند. در برخی از گاوداری های آمریکا که به طور مستقیم از این کود جامد استفاده کرده اند به مرور میزان ورم پستان گله افزایش یافت که سبب حذف این بخش کود به عنوان بستر گردید. لذا ضروری است در زمان استفاده از این بخش، به آمار ورم پستان گله توجه کرد. هر چند توصیه می شود این بخش کود به مدت ۳ تا ۶ ماه و حتی یک سال، در محلی نگهداری شود تا با از دست دادن رطوبت بیشتر، برای بستر مناسب تر شود.
سایر مطالب:
گاوداری شیری یا گوشتی ، کدامیک سودآورتر است؟
اصول بهداشت جایگاه دام
گاو نژاد مونت بلیارد و آشنایی با آن
بسترهای غیر آلی:
ماسه را از دیدگاه میکرویولوژی می‌توان بهترین بستر برای دامها ذکر نمود به طوری که می‌توان به بیشترین میزان سلامتی پستان و تمیزی و راحتی دام نسبت به سایر مواد بستر اشاره کرد که علل آن عبارت است از:
– عدم وجود کربن و ازت برای رشد میکروبها،
– ظرفیت پایین درحفظ رطوبت
– نرم بودن بافت آن در تامین راحتی دام
معایب بسترهای غیر آلی
عیب عمده ماسه بادی را مقدار بالای استفاده برای هر فری استال نسبت به بسترهای آلی، کاهش عمر تجهیزات کودروبی به دلیل آسیب رساندن به آن بیان می‌نمایند.
استفاده از بسترهای لاستیکی به جای بسترهای آلی در واحدهای دامپروری سبب افزایش سلامتی پستان، تمیزی دام، مصرف خوراک و مدیریت کود گردیده است. اما بایستی به کیفیت و طول عمر این بسترها توجه کرد. به طور کلی توصیه می شود قبل از استفاده از این بسترها، از گاودارانی که از آنها استفاده کرده اند پرس و جو کرد تا از کیفیت استفاده از آنها اطمینان حاصل نمود.
در خصوص مزایا و معایب ماسه با بسترهای لاستیکی یا تشک موارد مختلفی اشاره شده است که بایستی ذکر کرد آنچه در این میان مهم است مدیریت زمان خرید بستر و پس از آن از اهمیت زیادی برخوردار است. به بیان دیگر، مدیریت ضعیف در خصوص خرید نامناسب هر کدام از بسترهای فوق و همچنین عدم آگاهی از نحوه مدیریت استفاده از آنها در محل استراحت دام ها، باعث نارضایتی گاودار از بستر شده است. لذا ضروری است قبل از استفاده از این بسترها، اطلاعات لازم در خصوص کیفیت و مدیریت استفاده از آنها کسب شود.
