سندرم مرگ ناگهانی یا سکته ناگهانی مرغ ها
سندرم مرگ ناگهانی یا سکته ناگهانی مرغ ها یا سکته یک اختلال متابولیکی است که باعث مرگ ناگهانی جوجه ها بدون هیچ دلیلی شود بدون اینکه علامت قبلی داشته باشد. بعضی از مرع ها هنگام تلف شدن جیغ می کشند و به پشت می افتند.
سندرم مرگ ناگهانی
سندرم مرگ ناگهانی ، حدود ۵/ ۰ تا ۵ درصد امکان تلفات در فارم ها دارد که میتوان از این مقدار تلفات کمتر کرد ، مرگ غیر قابل تشخیص که عموما به عنوان سندرم مرگ ناگهانی (sds) نام برده میشود ،متخصصین دلایل مختلفی را برای این عارضه بیان می کنند که در ادامه سعی میشود به تفصیل به آنها خواهیم پرداخت.
تشخیص سندرم مرگ ناگهانی
sds در جوجه های گوشتی وضعیتی است که جوجه ها بدون هیچ دلیل قابل تشخیص تلف میشوند سه دیدگاه کلی برای دسته بندی این جوجه ها وجود دارد.
الف) بدن در وضعیت خوب با لوله گوارش پر و بدون هیچ علامت تخریبی پس از مرگ .
ب) وضعیت بدن خوب لوله گوارش پر جمع شدن خون و خلط در ریه ها و یا اندام های دیگر ، قلب بزرگ و بطن منقبظ شده ، وجود لخته های خون در دهلیز ها ، روده های متسع شده ، کیسه های صفرا خالی و ماهیچه های سینه و ران رنگ پریده .
ج)بدن در وضعیت سالم ، لوله گوارش پر ، جمع شدن خون در شش ها ، ادم عمومی در حفرههای سینه و بطنی ، کبد بزرگ و آبکی و تجمع شدید خون در ششها . ادم عمومی در حفره های سینه ای وبطنی ، کبد بزرگ و آبکی و تجمع شدید خون در دهلیز ها و بطن ها .
سن وقوع سکته
تلفات ناشی از وقوع sdsممکن است از دو روزگی تا پایان دوره وجود داشته باشد و حداکثر تلفات در مناطق مختلف متفاوت باشد . مثلا در انگلستان و استرالیا حدکثر تلفات در مفته اول و در کانادا و اروپا هفته سوم و چهارم گزارش شده است و بعضی گزارشات تلفات را بین ۲۱ و ۲۷ روزگی بیان کرده اند . میزان تلفات ناشی از سکته متفاوت بوده که از ۵/ تا ۵ و حداکثر تا ۷۷ درصد هم مشاهده شده .
اثر جنسیت بر سکته در مرغ ها
طبق نتایج محققین سکته در نر ها بیشتر از ماده ها بوده به طوری که ۷۰ درصد تلفات ناشی از سکته در گله های مخلوط مربوط به نرهاست .
غلظت سرمی یکسری مواد معدنی مانند کلسیم ، مس، روی، پتاسیم ، سدیم و فسفر پس از مرگ تغییر پیدا کرده اند .
رفتار پیش از مرگ : یکسری مطالعات از طریق فیلم ویدئویی و بررسی مداوم حرکات و رفتار جوجه هایی که دارای شرایط یکسان بودند ، انجام گردید و مشاهده شد که جوجه ها ی تلف شده دقایقی قبل از مرگ دارای رفتار مشابهی با بقیه جوجه ها بودند و درست پس از مرگ ، حمله ناگهانی به علت از دست دادن تعادل ، بال بال زدن شدید و انقباضات شدید ماهیچه ای ایجاد گردید . بعضی از جوجه ها یی که به علت سکته تلف میشوند موقع مرگ جیغ میکشند،تعادلشان را از دست میدهند و به پشت یا سینه می افتند .
عوامل موثر در وقوع سندرم مرگ ناگهانی
حساسیت های نژادی و وراثت :
در وراثت در بین سویه مادری و پدری والد مادری ارتباط بیشتری جود دارد .
عوامل محیطی :
بیشتر محققین تنوع زیاد در میزان وقوع sds را به اختلاف ودبیریتی و تغذیه ای نسبت میدهند و عوامل محیطی متعددی از قبیل صدا ، تراکم ، تنش حرارتی یا اثرات متقابل را در وقوع آن دخیل میدانند . میزان تلفات حاصل از sds در دی ماه بالاترین و در تیر ماه پایین ترین حد قرار دارد و افزایش وقوع تلفات در ماههای سرد سال گزارش شده است .
نور :
رژیم های نوری در صنعت جوجه گوشتی عامل محیطی بسیار ویژه ای است و اثر بسیار شدیدی روی عملکرد میگذارد . آزمایشات نشان میدهند که شدت زیاد نور وقوع sds را افزایش میدهد ، اما اختلاف تلفات در تاریکی و نور شدید در همه تحقیقات یکسان نبوده است . به هر حال نتایج اکثر تحقیقات نشان میدهند که برنامه نوردهی شدت این بیماری را کاهش میدهد . اما نقش نور در بیماری زایی sds شناخته نشده است . همچنین بالا بودن سطح ملاتونین خون این عرضه را افزایش میدهد .
سایر مطالب:
آشنایی با مهمترین بیماری های طیور
تغذیه :
عواملی چون سرعت رشد ،پروتئین های جیره ، چربی ها ، دانه غلات ، ویتامین ها ، مواد معدنی و حبه کردن خوراک ، روی وقوع sds موثرند . مطابق آزمایشات انجام شده کمیت و کیفیت پروتئین جیره در کاهش سکته نقش دارد . البته این نتایج ثابت نیستند.
به عنوان مثال فقط در بعضی موارد مصرف روغن گیاهی نسبت به حیوانی وقوع سکته را کاهش مدهد . همچنین مصرف زیاد گندم و ذرت کم در جیره سکته را افزایش میدهد . حبه کردن با بخار و فشار حساسیت به سکته را زیاد میکند مصرف زیاد پروتئین نیز ابتلا به این سندرم را افزایش میدهد . و افزودن استیل سالسیلیک اسید به جیره کل تلفات را کاهش میدهد . ولی بر روی وقوع سکته اثری ندارد . اضافه کردن بتا- هیدروکسی – بتامتیل بوتیرات به رژیم مصرفی این عارضه را کم میکند .
تجویز ۶۲/ گرم بیکربنات پتاسیم به ازای هر مرغ در آب آشامیدنی به مدت سه روز تلفات را کاهش میدهد و مخلوط ۶/۳ کیلوگرم از آن در هر تن خوراک تلفات را تا سطح قابل قبولی کم کمیکند و این شاید به علت تاثیر غیر مستقیم نمک زید جیره بر وقوع آسیت باشد روشن است که سندرم مرگ ناگهانی در اثر سرعت زیاد رشد به واسطه برخی تغییرات متابولیسم و به خصوص تعادل اسید و باز بدن رخ میدهد . این سندرم را با تغییردر تغذیه و یا مدیریت که موجب کاهش رشد میشود میتوان ریشه کن نمود .
محدودیت غذایی و سرعت رشد :
تحقیقات نشان داده که محدودیت غذایی با کم کردن سرعت رشد وقوع سکته را کاهش میدهد . همچنین افزایش پروتئین در جیره اتدای دوره با کاهش تنش فشار روی سیستم قلب و عروق ،تلفات اول دوره را کم میکند . معمولا مرغ های درشت تر بیشتر دچار سکته میشوند .
اثر برخی ویتامین ها در سکته :
بر اساس پاره ای مطالعات بین میزان بیوتین غذا و سکته قلبی پرنده ها رابطه ای وجود دارد . معمولا میزان بیوتین موجود در کبد جوجه های تلف شده کمتر از میزان بیوتین کبد جوجه های سالم است . کمبود بیوتین در جیره های که دارای چربی بالا هستند خطر مرگ ناگهانی را کاهش میدهد و علت آن تغییر در سنتز پروستاگلاندین است که در تضاد با عمل قلب میباشد .
کاهش پروستاگلاندین در بافت قلب همراه با کمبود بیوتین دیده میشود از این رو استفاده از بیوتین تا حدودی سبب پیشگیری از این سندرم میگردد . میزان پیشنهاد شده بیوتین در جیره غذایی ۳۰۰ تا ۴۰۰ پیپی بی است که مراتب بالاتر از حدی است که در جیره های عادی مورد استفاده قرار میگیرد . علاوه بر بیوتین ، اضافه نمودن ۳ گرم تیامین و ۵ گرم پیریدوکسین در هر تن غدا سبب بهبود بنیه طیور و کاهش تلفات سندرم مرگ ناگهانی در گله میشود .
