بذر و تفاوت بذرهای استاندارد، هیبرید و تراریخته
بذر به بخشی از گیاهان مورد توجه در کشاورزی و باغبانی گفته می‌شود که می‌تواند به تکثیر و تولید مثل آن گیاه منجر شود. در کشاورزی به هر بخش از گیاه که بتواند نسل دیگری از همان گیاه را تولید کند بذر می‌گویند.
انواع بذر
بذر یک رابطهٔ زنده بین والدین و نتاج بوده و عامل اصلی انتشار گیاه از یک محیط به محیط دیگر می‌باشد که سبب تداوم نسل‌ها می‌شود. از نظر بیولوژیکی بذر تخمک رسیده و بارور است که قابلیت رشد و تبدیل به یک گیاه کامل را دارد.
اما بذرهای مختلف را با توجه به روش استحلال به سه دسته کلی تقسیم میکنند:
الف- بذرهای آزاد گرده افشان یا ارقام استاندارد
ب- بذرهای هیبرید
ج- بذرهای تراریخته
بذرهای آزاد گرده افشان (OP) یا ارقام استاندارد
بذرهای آزاد گرده افشان (OP) یا ارقام استاندارد بذرهایی هستند که به طریق تصادفی و طبیعی به کمک باد، حشرات و پرندگان گرده افشانی شده اند و در نتیجه منجر به گیاهانی می شوند که به صورت طبیعی دارای تنوع هستند.
ذخیره کردن بذرهای استاندارد قدیمی ترین روش برای تولید بذر است. کشاورزان از زمانی که به کشت و کار پرداخته اند به دقت ارقامی که دارای ویژگی های مفیدی (همانند مقاومت به خشکی یا عملکرد بالا) بوده اند را انتخاب کرده اند. تمامی این بذرها به صورت آزاد گرده افشانی شده اند بنابر این می توان بذرهای آنها را ذخیره و به نسل های بعد انتقال داد.
هنگامی که یک به نژادگر در حال تکثیر گیاهان آزاد گرده افشان است مجبور است که گرده های ارقام دیگر را از گیاهان در حال اصلاح دور نگه دارد (عمدتا از طریق فاصله از ارقام دیگر انجام می گیرد). به نژادگر اگر در ایزوله نگه داشتن گیاهان آزاد گرده افشان موفق باشد، می تواند بهترین گیاهان را انتخاب و بذرهای آنها را ذخیره کند و می تواند اطمینان داشته باشد که فصل آینده گیاهانی را پرورش خواهد داد که دارای ویژگی هایی همانند والد خود هستند. تعداد زیادی از گیاهان زراعی و سبزیجات از این روش از اجداد خود انتخاب و اصلاح شده اند.
بذر هیبرید چیست؟
در حقیقت روش های دورگ گیری امروزی به اصلاح گیاهان مقاوم به خشکی و آفات در جهت سازگاری به شرایط اقلیمی در حال تغییر کمک می کند. امروزه بیشتر بذرهای هیبرید از روش های کم هزینه در مزارع و گلخانه ها تولید می شوند که نیازمند تکنولوژی بالایی نیستند. همچنین تعدادی از بذرهای هیبرید نیازمند تکنولوژی های بالا و در آزمایشگاه ها تولید می شوند.
اما هیبریدها هیچوقت از مرزهای گونه ای عبور نمی کنند. در واقع بذرهای هیبرید حاصل تلاش هوشمندانه اصلاح گر در جهت استفاده از ذخایر ژنتیکی گونه های گیاهی برای تولید ارقامی است که حاصل تجمع ویژگی های مطلوب ژنتیکی می باشد. این ویژگی های مطلوب به کمک پدیده ای به نام هتروزیس یا قدرت هیبرید منجر به تولید گیاهانی می شود که از نظر ویژگی های خاص برتر از والدین خود هستند.
بذرهای هیبرید به دلیل ایجاد تفرق ژنتیکی که در نسل های بعد ایجاد می کند اگر بذر گیری شوند و در نسل بعد کشت شوند همانند والد خود نمی شوند و گیاهان به شدت مختلف خواهند بود. در نتیجه برای تهیه بذر هیبرید باید برگردید به منبعی که بذرها را از آنجا تهیه کرده اید و دوباره تهیه کنید لذا کشاورزان هرساله می بایست نسبت به خرید بذر اقدام کنند.
سایر مطالب :
بذر مال کردن و آشنایی با انواع آن
بذر هیبریدی؛ راهی برای افزایش تولیدات کشاورزی
خواب اصلی بذر ،انواع و روش های شکستن آن ها
بذر تراریخته (GMO) چیست؟
بر خلاف بذرهای هیبرید و استاندارد، تکنولوژی GMO اجازه می دهد که پا را فراتر از مرزهای گونه ای بگذاریم. امروزه با استفاده از تکنولوژی های پیچیده و گران قیمت آزمایشگاهی (همانند رتروویروس و تفنگ زنی) می توانیم DNA گونه هایی را دستکاری و ادقام کنیم که هیچوقت طبیعت قادر به انجام آن نیست. همانند باکتری و ذرت
ادغام کردن ژن ها از موجودات مختلف در شرایط آزمایشگاهی مشهور به تکنولوژی DNA نوترکیب است و موجود تولید شده به نام های تراریخته (ترنس ژنیک) یا مهندسی ژنتیکی شده خوانده می شوند.
برای مثال ذرت تراریخته تولید شده توسط شرکت مونسانتو حاوی ماده ژنتیکی باکتری Bt است که کرم اروپایی ذرت را از طریق ایجاد حفره در دیواره روده آن از بین می برد. این بدان معناست که هر سلول ذرت تراریخته حاوی DNA باکتری است. با اینکه کمپانی های بیوتکنولوژی ادعا می کنند که Bt در طی هضم در بدن انسان از بین می رود اما امروزه دیده شده است که سم حاصل از Bt در دستگاه گردش خون انسان ها دیده شده است .
