پسیل زیتون (عسلک زیتون) ، چگونگی شناسایی و کنترل آن
پسیل زیتون و یا در اصطلاح عامه عسلک زیتون به نام آفت برفک هم شناخته می‌شود. در ایران آلودگی شدید آفت در مناطقی از باغات مشاهده می‌شود که با توجه به عدم کنترل مطلوب و به موقع در زمان فعالیت، عملکرد درخت کاهش می‌یابد.
پسیل زیتون
زیتون (به انگلیسی: Olive) و با (نام علمی: Olea europaea) شامل تقریباً ۲۰ گونه درختان کوچک از خانواده زیتونیان بوده و در جهان کهن از حوزه دریای مدیترانه، شمال آفریقا، جنوب شرقی آسیا، شمال تا جنوب چین، اسکاتلند و شرق استرالیا پراکندگی گسترده‌ای داشته‌اند. آنها همیشه سبز دارای برگ‌هایی کوچک و یک‌پارچه هستند که روبروی هم قرار گرفته‌اند. میوه این گیاه یک شفت است.
محل انتشار پسیل زیتون
این آفت در برخی نقاط کشور مانند استان گیلان، زنجان، کرمان، فارس و کرمانشاه، جیرفت و …. گزارش شده است. اما در خیلی از مناطق کشور در حال توسعه هست به گونه ای که خود من تقریبا هر جا که زیتون دیدم پسیل زیتون هم مشاهده کردم.
نحوه خسارت
گاهی زیر درختان زیتون به واسطه آلودگی شدید کاملا سفید شده و باغداران رغبتی به مبارزه آفت نشان نمی‌دهند. این آفت با مکیدن شیره گیاهی باعث ریزش گل آذین و کاهش قابل توجه جوانه‌های گل وکاهش تلقیح گل می‌گردد و نه تنها سبب کاهش تشکیل میوه می‌شوند بلکه باعث ریزش میوه‌های جوان نیز می‌شود.
علایم پسیل زیتون
پسیل زیتون در اوایل بهار مصادف با رویش شاخه‌های جوان و بازشدن گل‌های زیتون بیشترین خسارت را باعث می‌شود. در این زمان حشره با ترشح مواد مومی سفید رنگ در محل اتصال شاخه‌ها و روی خوشه‌های گل، به راحتی شناخته می‌گردد.
خسارت جانبی
عسلک دفع شده توسط این حشره موجب رشد قارچ و تجمع گرد و خاک می‌گردد. این تجمع مانع کربن‌گیری و نیز تلقیح گل‌های زیتون می‌شود به طوری که گل‌های درختان آلوده به شدت می‌ریزند و به ندرت میوه روی آنها تشکیل می‌گردد.
علت گسترش سریع
اگرچه پسیل زیتون سال‌هاست که خسارت می‌زند ولی متاسفانه به علت عدم آشنایی باغداران با روش های صحیح کنترل آن، سال به سال بر دامنه گسترش و خسارت آن افزوده شده است.
نسلهای مختلف پسیل زیتون
تعریف نسل
به مراحل مختلف زندگی حشرات از مرحله تخم تا حشره کامل یک نسل می‌گویند. (تخم، پوره، حشره کامل)
تعداد نسل
آفت پسیل یا عسلک زیتون در مناطقی مانند طارم استان زنجان یک نسل در سال دارد ولی در نواحی دیگر بیشتر از یک نسل دارد. در جیرفت روی میزبان‌های وحشی به صورت محدود مشاهده و گزارش گردیده است .در خارج از ایران ۶-۱ نسل در سال برای این آفت گزارش شده است .
نحوه کنترل و مبارزه با پسیل زیتون
کنترل تلفیقی پسیل زیتون
کنترل تلفیقی عبارت است از به کارگیری روش‌های مختلف برای کنترل آفت
هرس
هرس بهاره با توجه به‌اینکه در مواردی هرس پاییزه توصیه می‌گردد. اما این روش فاقد اثر می‌باشد، چرا که در پاییز حشرات کامل آماده زمستان‌گذرانی در روی درخت پناه گرفته‌اند و با قطع و هرس شاخه‌ها، این حشرات به لحاظ داشتن قدرت پرواز، جابجا می‌شوند در حالی که در هرس بهاره، عمدتا در مرحله تخم قرار داشته و بخش عمده آفت دچار تلفات می‌شوند .
همچنین حذف پاجوش‌ها و نرک‌ها در تابستان، پاییز و زمستان نیز توصیه می‌گردد.
روغن‌پاشی
روغن‌پاشی (روغن های امولسیون شونده) در بهمن‌ماه به نسبت دو درصد و در صورت نیاز به تکرار آن در اسفند ماه به نسبت یک درصد.
تغذیه
تغذیه گیاهی و تقویت درختان چه به صورت مصرف کودها و مواد‌آلی و چه به صورت کودهای شیمیایی.
استفاده نامتعادل و بیش از حد از کودهای ازته سبب نرم شدن بافت گیاهی و رقیق شدن شیره نباتی گشته و باعث افزایش جمعیت، زادآوری و خسارت پسیل زیتون می‌گردد.
استفاده متعادل و درست از کودهای حاوی سیلیس، پتاس و کلسیم با افزایش غلظت شیره‌گیاهی، تقویت دیواره سلولی و ضخیم‌تر و خشبی‌تر شدن بافت‌های گیاهی به افزایش مقاومت و تحمل گیاه کمک کرده و در نتیجه تغذیه، زادآوری و به طبع آن خسارت پسیل زیتون کاهش می‌یابد.
سایر مطالب :
نواع آفت ها و بیماری های زیتون
آفت مگس زیتون و روش های کنترل آن
آبیاری
آبیاری منظم و کافی جهت کمک به دریافت مواد غذایی و جلوگیری از تنش‌های آبی و غذایی
مبارزه شیمیایی
همیشه گفتم مبارزه شیمیایی آخرین راه کنترل آفت هست. چرا که با برهم‌زدن تعادل محیط زیست و عوارضی که ایجاد می‌کند در طولانی مدت به محیط زیست و سلامت آن لطمه می‌زند.
با شناختی که از این آفت پیدا کردیم در ابتدا می‌باید با رعایت موارد ذکر شده مانع افزایش جمعیت و خسارت آفت شویم.
اما در صورت افزایش جمعیت و طغیان آفت تا حد امکان از سموم گیاهی مثل تنداکسیر به نسبت ۲ در هزار و یا پالیزین به نسبت ۲ در هزار استفاده شود.
و در صورت عدم نتیجه برخی از سموم شیمیایی جهت مبارزه با این آفت توصیه شده‌اند مانند اتریمفوس به نسبت ۱/۵ در هزار، مالاتیون ۲/۵-۲ در هزار، دیازینون ۲ در هزار، کنفیدور ۱ در هزار، استامی پراید ۱ در هزار
لازم به توضیح است که در آزمایشات به عمل آمده سم اکامت (اتریمفوس) به همراه روغن به نسبت یک در صد در بهمن و اسفند بیشترین کار ایی و اثر را روی این آفت داشته است.
مبارزه بیولوژیک
کفشدوزک از معروفترین حشرات مفید
مبارزه بیولوژیک با کمک دشمنان طبیعی آفت پسیل زیتون که در میان آنها کفشدوزک‌ها، بالتوری‌ها، مگس‌های سیرفیده و عنکبوت‌ها را می‌توان نام برد.
