آفات گیلاس و آشنایی با چگونگی مبارزه با آن ها

0

آفات گیلاس تنوع زیادی نسبتا دارند که حشرات چوبخوار از آفات مهم آن می باشند. تنوع گونه ها و شدت حمله آنها ارتباط زیادی با شرایط اقلیمی دارد بدین معنی که آفتاب فراوان و شدید باعث تبخیر سطحی بسیار زیاد دشده و نهایتا به علت فقدان آب کافی تغییراتی در کمیت و کیفیت شیره گیاه به وجود می آید و باعث می شود که حشرات چوبخوار از فاصله دور قادر به تشخیص این درختان باشند.

مهمترین آفات گیلاس

حال اگر سایر عوامل از قبیل ضعف زمین این اثر را تشدید کنند آفات چوبخوار به راحتی روی درخت مستقر شده و دامنه فعالیت خود را گسترش میدهند. تعداد زیادی از حشرات چوبخوار نسبت به حرارت کشش مثبت دارند، در این خصوص جهتی از تنه درختان که از حداکثر تابش آفتاب برخوردارند به شدت به حشرات چوبخوار آلوده می شود در مکان هایی که تراکم درختان کمتر است این امر به خوبی مشخص است.

آفات گیلاس

آفات چوبخوار 

آفات چوبخوار درختان شامل گونه های زیادی هستند که از مهمترین آنها می توان به پروانه فری، سوسک سرشاخه خوار رزاسه، سوسک چوبخوار سارتا و سوسک های طوقه و ریشه اشاره کرد در سیستم جامع مدیریت تلفیقی آفات روش های مختلف مبارزه به طور هماهنگ و به شیوه ای که کمترین اختلال را در کنترل مؤثر و درازمدت آفات ایجاد کنند، به کار گرفته می شود.

شیوه های مزبور شامل استفاده همزمان از روش های بیولوژیکی، زراعی، فیزیکی و مکانیکی، شیمیایی و استفاده از فرمون ها و ترکیبات مشابه است.

پروانه فری یا کرم خراط

پروانه فری یا کرم خراط از مهمترین آفات گیلاس به شمار می رود. این آفت زمستان را به صورت لاروهای سنین مختلف در درون شاخه درختان به سر می برد. در اواسط بهار لاروهایی که رشدشان کامل شده به شفیره تبدیل می شوند. طول دوره شفیرگی ۲۰ تا ۴۰ روز است و پس از آن حشرات کامل ظاهر می شوند ظهور پروانه ها تدریجی بوده و از خرداد ماه تا شهریور ادامه دارد.

نحوه خسارت

حشرات ماده پس از جفتگیری تخمهای خود را به صورت دسته ای در دهانه سوراخ های خروجی خود روی شاخه ها قرار می دهند. هر حشره ماده ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ تخم می گذارد.

خسارت اولیه از رگبرگ ها، دمبرگ ها و شاخه های نازک شروع شده و به تدریج به شاخه های بزرگتر و تنه انتقال می یابد. تغذیه ی لاروها از چوب درختان با خارج شدن فضولات لاروی که به رنگ نارنجی هستند همراه است. لاروها در طول عمر خود چندین مرتبه از شاخه ها خارج شده تا سرانجام به قطورترین شاخه ها و تنه اصلی برسند.

خسارت مستقیم این آفت خشک شدن درختان و خسارت غیرمستقیم آن سقوط درختان در اثر وزیدن باد و غیرقابل استفاده شدن الوارهای درختان  است و همین نکته اهمیت مبارزه با آفات گیلاس را دو چندان می کند .

سوسک سرشاخه خوار رزاسه

سوسک سرشاخه خوار رزاسه در سال یک نسل دارد و زمستان را به صورت لارو در عمق چوب شاخه ها طی می کند و در بهار سال بعد پس از مختصری تغذیه شفیره شده و به حشره کامل تیدیل می شود. حشرات کامل از دهه دوم خرداد تا دهه دوم نیز یعنی به مدت ۳۰ روز به طور تدریجی ظاهر می شوند. 

حشرات ماده پس از جفتگیری تخم های خود را به صورت انفرادی روی سرشاخه های جوان قرار می دهند. هر حشره ماده تا ۶۰ عدد تخم می گذارد. تخم ها به طور متوسط پس از ۱۳ روز تفریخ شده و لارو از همان محل اتصال تخم به سرشاخه وارد شاخه می شود.

مبارزه

بهترین راه درمان مبارزه با این آفت و سایر آفات چوبخوار درختان میوه، تقویت درختان با عملیات به زراعی از قبیل آبیاری به موقع و کافی، دادن کود، هرس به موقع، یا بیل کردن و نیز انتخاب محل مناسب برای کشت درختمی باشد. درختان  سالم و قوی بندرت مورد حمله این گونه آفات قرار می گیرند.

در مبارزه با همه این آفات، مبارزه ی فیزیکی (غیر شیمیایی) می تواند بسیار موثرتر از مبارزه شیمیایی باشد:

۱- از بین بردن علف های هرز و نظافت باغ به منظور ایجاد شرایط مناسب جهت رشد درختان

۲- جمع آوری برگ و میوه های ریخته در پای درخت قبل از خروج لاروها از آنها و رفتن داخل خاک

۳- شخم زدن پای درخت

۴- غرق آب کردن باغ در شبهای زمستان٬ چون تخم یا شفیره این حشرات در عمق خاک (۳-۵ سانتی متری) هستند ایجاد یخ در سطح باغ موجب نابودی تخم و شفیره ها می شود.

 مگس گیلاس (از مهمترین آفات گیلاس)

زمستان گذرانی این حشره به صورت شفیره و در عمق ۳-۵ سانتیمتری خاک است و در فصل بهار به حشره بالغ (مگس) تبدیل می شود. این مگس با خرطوم خود در سطح میوه نارس شکافی ایجاد کرده و بعد تخم گذاری می کند بعد از چند روز تخم به لارو تبدیل شده و وارد میوه می شود و موجب کاهش مرغوبیت میوه می گردد.

علامت بارز مگس گیلاس نقطه ای زرد رنگ در وسط بدن آن است.

مبارزه:

۱- غیر شیمیایی:

الف. مبارزه فیزیکی که در بالا برای سوسکهای چوبخوار گفته شده

ب. تله ها که آفات را به دام می اندازند (نوارهای رنگی چسبنده و فرمونی)

۲- شیمیایی:

استفاده از سمومی همچون  دیازینون٬ آمبوش٬دیپترکس و … به همراه ۱ % ملاس یا شکر  که اثر بخشی سمپاشی را بیشتر می کند.

نکته مهم ۱: با مبارزه همزمان شیمیایی و غیر شیمیایی (تلفیقی IPM) می توان با کمترین هزینه  سالمترین میوه را تهیه نمود. یعنی فقط یکبار سمپاشی آن هم ۲۰ روز قبل از برداشت میوه.

البته تجربه نشان داده سمپاشی در زمانی که گلها تلقیح شده و یک سوم گلبرگها در حال ریزش هستند هم می تواند نتایج رضایت بخشی به همراه داشته باشد.

نکته مهم ۲: استفاده از محلول مویان با هر نوع سم و کود برگی اثر آن سم و یا کود برگ را در حد %۷۰-۱۰۰ % افزایش داده و استفاده از آن برای کشاورزان توصیه می شود.

سرخرطومی گیلاس

سوسکی است قرمز طلایی رنگ که مقابل نور به سبز فلزی در می آید. زمستان گذرانی در ۵-۱۰ سانتی متری خاک و به صورت شفیره است.

زمان فعالیت این حشره در شب هاست و با تغذیه از گوشت میوه موجب بد شکل شدن میوه می شود. این سوسک پس از بلوغ روی سطح میوه با خرطوم شکاف ایجاد کرده و تخم می گذارد. بعد از ۱۰ روز این تخمها به لارو تبدیل می شود و لارو هم از گوشت میوه استفاده کرده و علاوه بر کاهش مرغوبیت اغلب موجب ریزش میوه می شود.

مبارزه:

۱- مبارزه فیزیکی که در بالا ذکر شده

۲- شیمیایی: مصرف سمومی مثل دیازینون

باز هم تاکید می شود مبارزه غیر شیمیایی بسیار موثرتر است چون حشره در حالت خواب زمستانه بسیار آسیب پذیرتر می باشد.

کرم سفید ریشه

حشره بالغ همان سوسک های خالداری هستند که اندازه یک بند انگشت بوده و پرواز می کنند.

خسارت این حشره در مرحله لاروی است بخصوص لارو سن ۳. این حشره پس از بلوغ  داخل شکافهای زمین یا درخت تخم گذاری می کند که این تخم ها به لارو تبدیل شده و وارد خاک شده و از ریشه درخت تغذیه می کنند خسارت این لارو بگونه ایست که  ۳-۴ عدد از این لاروهای سن ۳ می توانند یک درخت را خشک کنند.

 مبارزه:

۱- غیر شیمیایی: بهترین نوع مبارزه از بین بردن حشره بالغ قبل از تخم گذاری است. چون مبارزه با لاروی که داخل عمق زمین است مشکل است.

۲- شیمیایی: استفاده از سمومی همچون دیازینون٬ ایمیداکلوپراید و … بر روی زمین

نکته: باید پس از مصرف سم درخت را آبیاری کرد تا سموم به عمق خاک نفوذ کند٬ البته مقدار آبیاری نباید بیش از ۱۰ میلیمتر ( درسایه انداز درخت ) باشد چون اثر سم کم می شود.

کنه قرمز

یکی ازمهمترین آفات گیلاس کنه قرمز اروپایی است. زمستان گذرانی این آفت به صورت تخم روی سرشاخه ها ولی در زمستانهای ملایم بصورت پوره و جانور کامل نیز دیده می شوند.

نحوه خسارت

خسارت کنه قرمز ازطریق مکیدن شیره ی برگها و میوه ها می باشد. با تغذیه ی کنه،لکه های کم رنگ روی سطح بالایی برگ ظاهر می شود و در آلودگی های شدید لکه های بزرگتر خشک شده و ممکن است موجب قاشقی شدن، ریزش برگها و خشک شدن سرشاخه های جوان می گردد. فعالیت این کنه ها در بهار و پاییز بیشتر از زمستان و تابستان است. میزان خسارت کنه قرمز بستگی به سلامت درخت، مدیریت آبیاری و وضعیت آب و هوایی دارد. برای مثال یک جمعیت نسبتا کم از کنه ها باعث خسارت جدی روی درختهای ضعیف می شود.

مبارزه

روغن پاشی در زمستان گاهی به همراه  سموم کنه کش و استفاده از کنه کش های همچون نیسورون٬ اورتوس و اومایت و … در زمان فعالیت آفت

شته                

حشرات کوچک به رنگ سبز و سیاه هستند که عموما در پشت برگ تجمع کرده و از شیره گیاهی استفاده نموده  و سبب پیچ خوردگی برگ و سر شاخه ها٬ ضعف عمومی٬ ریزش شکوفه و میوه های تازه و انتقال بیماری های ویروسی می شوند.

در تراکم کم آسیب آنچنانی ایجاد نمی کنند اما در صورت طغیان حتما باید با آن که از شایعترین آفات گیلاس به شمار می رود مبارزه کرد.

مبارزه

۱- غیر شیمیایی:

الف: فیزیکی

ب. مبارزه بیولوژیک (حشرات شکارچی که آفات را می خورند مثل کفشدوزک هفت نقطه ای)

۲- شیمیایی

استفاده از یکی از شته کش های اختصاصی زیر توصیه می شود:

پی متروزین (چس) به نسبت ۵/۰-۷۵/۰ کیلوگرم در ۱۰۰۰ لیتر آب

پریمور (پریکارب) به نسبت ۵/۰ کیلو گرم  در ۱۰۰۰ لیتر آب

نکته ی مهم: شته کشها را هیچگاه با روغن به صورت ترکیبی استفاده نکنید.

سایر مطالب :

عارضه پوسیدگی ریشه و طوقه در گیلاس

بیماری لکه برگی گیلاس و چگونگی کنترل آن

همه چیز در مورد سرخرطومی گیلاس

شانکر باکتریایی از رایجترین آفات گیلاس

عدم آشنایی باغداران با این بیماری و همچنین نحوه کنترل نسبتا مشکل از جمله مهمترین عوامل افزایش خسارت و نابودی درختان بر اثر ابتلا به این بیماری می باشد. عواملی مانند طول دوره سرما ٬آب و هوای مرطوب و بهاره با یخبندان نقش موثری در ایجاد بیماری دارند و دمای خنک توام با باد برای ایجاد آلودگی و پراکندگی پاتوژن عامل بیماری بسیار مطلوب است.

نحوه خسارت

شانکرها زخم هایی هستند که نسبت به بافتهای سالم اطراف کمی فرو رفته بوده و رنگ آنها از نارنجی روشن تا قهوه ای تیره متغییر است. این بیماری با ایجاد شکاف های روی تنه و شاخه شروع می شود و از محل شکاف صمغ درخت تراوش می کند (بیشتر در بهار). به مرور برگ های بالا دست کمرنگ (سبز مایل به زرد) شده به داخل پیچ می خورد بعد از چند هفته آن منطقه بوی ترشیدگی می دهد و در صورت عدم کنترل تعداد و اندازه ی شکاف آنقدر زیاد می شوند که درخت نابود می شود.

عملیات زراعی مناسب و اعمال روشهای کنترل در پایین نگه داشتن میزان و شدت آلودگی نقش دارد:

۱- انتخاب زمان مناسب هرس: اگر هرس در اواخر بهار و یا اواخر تابستان و یا اوایل پاییز انجام شود آلودگی کمتر خواهد بود٬ هرس در پاییز و زمستان منجر به شدت بیماری می شود. پیش آگاهی در طول دوره هرس در مدیریت بیماری نقش دارد.

۲- انتخاب پایه مقاوم

۳- کشت در خاک مناسب: در خاکهای اسیدی شنی و خاک با زهکشی ضعیف، کشت انجام نشود.

۴-  مدیریت علف های هرز

۵-  استفاده از قلمه ی سالم برای تکثیر٬ تا جایی که امکان دارد ارتفاع پیوند افزایش یابد.

 کنترل شیمیایی، بیشتر برای جلوگیری از گسترش آن که از مهمترین آفات گیلاس می باشد است. با چند نوبت سمپاشی با ترکیبات مسی همچون اکسی کلورایت مس و محلول بردو در طی سال و سمپاشی با استربتومایسین در بهار صورت می گیرد. 

مبارزه غیر شیمیایی

شانکرهای موجود روی تنه و شاخه های اصلی را می توان با سوزاندن توسط مشعل های گازی کنترل کرد شعله به مدت ۵-۱۰ ثانیه روی شانکرها وحاشیه ی آن گرفته شود تا زمانی که صدای سوخته شدن بافت زیرین شنیده شوند. زمان این کار اوایل تا اواسط بهار است. در صورت نیاز ۲-۳ هفته بعد تکرار شود.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

تماس با ما ( اینجا کلیک کنید )