بیماری پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی
بیماری پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی یکی از شدیدترین بیماریهایی که توسط جمینی ویروسها در گوجه فرنگی ایجاد می شود که ممکن است صاحب آن را نگران و نا امید کند.
بیماری پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی
ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (TYLCV) از اعضای جنس بوگومو ویروس Begomovirus، تیره ویروس‌های دوقلو است.
یکی از شدیدترین بیماریهایی که توسط جمینی ویروسها در گوجه فرنگی ایجاد می شود، بیماری پیچیدگی برگ (curl leaf) است که عامل آن چند ویروس از جنس Begomovirus می باشند که همگی بنامهای
( Tomato yellow leaf curl) نامیده می شوند.
که دارای ژنوم یک بخشی بوده و توسط سفید بالکها منتقل می گردند (۲۰۰۵, al et Rojas) این کمپلکس ایجاد دو تیپ از بیماری میکند که تیپ اول ایجاد زردی در حاشیه برگها می نماید و تیپ دوم بدون علائم زردی می باشد.
علایم بیماری پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی
بوته های گوجه فرنگی که در مراحل اولیه رشد به این بیماری آلوده می شوند، کوتوله مانده و اندازه آنها بشدت کاهش می یابد.
برگهایی که بالفاصله پس از آلودگی توسعه می یابند، فنجانی شکل شده و لبه آنها بطرف پایین برگشتگی پیدا می کند اما برگهایی که بعدا بوجود آمده و توسعه پیدا می کنند بدشکل و زرد بوده، کوچک مانده و لبه آنها به طرف بالا برگشتگی پیدا می کند اگر آلودگی در مراحل اولیه رشد گیاه صورت گیرد، میوه ای تولید نمی شود.
وقوع آلودگی در مراحل بلوغ گیاه تأثیری روی میوه های از قبل تشکیل شده ندارد ولی میوه هایی که بعدا تشکیل می شوند بد شکل شده و معموال ریزش پیدا می کنند.
سایر مطالب :
نحوه کود دهی در زراعت گوجه فرنگی
کنه حنایی یا کنه زنگار گوجه فرنگی
بیماری کپک برگی گوجه فرنگی
شرایط گسترس بیماری
سفید بالک یا مگس سفید (Bemisia tabaci) ناقل ویروس TYLCV است که به صورت پایا از گیاهی به گیاه دیگری منتقل می باشد. نقش اصلی برای انتقال و انتشار آن بر عهده حشرات بالغ است. یک حشره کامل قادر به کسب و انتقال ویروس TYLCV به گیاه گوجه فرنگی می باشد.
این ویروس می‌تواند در بین سفید بالکها و در غیاب منبع آلودگی از طریق حشرات نر آلوده به حشرات یا بالعکس انتقال یابد اما در میان حشرات با جنسیت یکسان انتقال نمی‌یابد.
ویروس TYLCV دارای دامنه میزبانی وسیع و قادر به ایجاد آلودگی در بیش از ۳۰ گونه گیاهی از ۱۲ تیره گیاهی می‌باشد. سبزیجات، گیاهان زینتی، گیاهان وحشی و گونه‌های مختلف علفهای هرز از میزبان‌های TYCLV است.
گوجه فرنگی میزبان اولیه ولی لوبیا ،اطلسی و لسیانتوس و علف هرز داتوره و گل پنیرک ها از میزبان های بدون نشانه های آلودگی هستند. در ایران این ویروس در مزارع فلفل کرمان و جیرفت و استان هرمزگان و خیار، یونجه، زرد و هویج گزارش شده است.
سایر عوامل پیچ خوردن برگ گوجه فرنگی
یکی دیگر از دلایل پیچ خوردگی برگهای گوجه به وضعیت فیزیولوژی نسبت داده میشود. اگر چه علت دقیق آن نا مشخص است اما اعتقاد بر این است که لوله شدن برگها نوعی مکانیسم دفاعی در گیاه می باشد.
در شرایط آب و هوایی بسیار سرد و مرطوب برگها ممکن است به بالا لوله شوند و در تلاش برای دفع رطوبت اضافی چرمی می شوند. این شرایط خاص، حول و حوش زمان تولید میوه اتفاق می افتد و در گیاهان هرس شده و گیاهانی که با تیرک پشتیبانی شده اند بیشترین شیوع را دارد.
همچنین علت جمع شدن برگهای گوجه ممکن است بر عکس حالت قبل یعنی عدم آبیاری یکنواخت، دمای بالا و خشکی مفرط باشد. در این حالت برگها به سمت بالا پیچ می خورند تا آب را در خود حفظ کنند اما شکل چرم مانند پیدا نمی کنند. انواع آلو بیشتر از سایر گیاهان تحت تاثیر این وضعیت قرار گرفته و برگ هایش جمع و لوله میشوند.
کنترل بیماری پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی
- استفاده از ارقام زراعی و باغی مقاوم و یا متحمل
- استفاده از سموم کلره به تناوب برای جلوگیری از ایجاد مقاومت در سفید بالکها مثل مگس سفید
- تولید نشاها در گلخانه‌های حفاظت شده
- تعیین تاریخ کاشت مناسب
- اجتناب از کشت‌های جدید در مجاورت کشت‌های قدیمی تر
- حذف بقایای کشت‌های قبلی گوجه فرنگی قبل از انتقال نشاهای جدید
- رعایت فاصله زمانی و مکانی و حذف سایر میزبان‌های ویروس
- کشت ذرت در اطراف مزرعه گوجه فرنگی
- انتقال نشاها در ۳۰ روزگی آنها
- استفاده از توری بسیار موثر خواهد بود با مش ۵۰
- استفاده از پوشش‌های با ۵ درصد UV
درمان پیچ خوردگی برگهای گوجه فرنگی
اگر چه در صورتی که علت این وضعیت تاثیر فیزیولوژی باشد تاثیری بر رشد کلی محصول و بازدهی آن ندارد، اما اگر علت این جمع شدن برگهای گیاه آلودگی ویروسی باشد باید گیاهان آلوده را هر چه زودتر بکنید و از گیاهان دیگر دور کنید. باید این گیاهان آلوده گوجه فرنگی را از بین ببرید تا نگذارید ویروس بیماری زای آن به گیاهان مجاور گسترش پیدا کند.
راهکار اصلی مدیریت و کنترل لوله شدن و پیچ خوردن برگها، پیشگیری است. تنها انواعی از گیاهان گوجه را انتخاب کنید که مقاوم به آفت و بیماری باشند.
همچنین تا جایی که میتوانید جلوی هجوم آفت مگس سفید به گیاهانتان را بگیرید.برای این کار میتوانید از پوشش ردیفی استفاده کنید و زمین کشت را عاری از علفهای هرز نگه دارید چرا که علفهای هرز آفتها را به خود جذب میکنند.
