صفر تا صد بیماری لوک اروپایی زنبور عسل
بیماری لوک اروپایی (European Foulbroud) زنبورها یک بیماری فصلی است. زمان پیدایش آن عمدتاً از اواسط تا اواخر فصل بهار است؛ یعنی درست در زمان تزاید نسل. این بیماری نیز مانند بیماری لوک آمریکایی در بیشتر مناطق جهان وجود دارد.
بیماری لوک اروپایی
این بیماری ظاهرا کمتر از لوک آمریکایی شیوع دارد. عامل آن یک باکتری به نام استرپتوکوکوس است که همیشه لاروهای مبتلا را نمی کشد اما گاه تعداد زیادی از لاروها را به سرعت از بین می برد.
بیماری لوک اروپایی در مرحله اولیه لاروی به نوزادان زنبورها حمله کرده و آنها را از بین می برد به طوری که لاروها به صورت پیچیده و تاب خورده داخل سلول قبل از بسته شدن سر سلول می میرند.
ممکن است بعد از بسته شدن سر سلول هم از بین بروند که در این حالت نیز مانند لوک آمریکایی سر سلول ها کمی فرو رفته و سوراخ دار است.
علایم بیماری لوک اروپایی
علائم این بیماری کاملا مشخص می باشد. چون معمولا لاروها پس از بسته شدن در سلول از بین می روند.
در مومی سلول گود می شود و پس از مدتی میان آن سوراخ می شود ، در چنین حالتی لارو به طور کلی از بین رفته و به صورت چسبی غلیظ در کف سلول باقی می ماند.
چنانچه چوب کبریتی وارد محتویات سلول نموده و خارج کنیم کاملا کش می آید. باید مواظب بود که چوب کبریت را بعدا آتش زده تا اسپرها از بین بروند.
زنبورهای کارگر این گونه سلول ها را سوراخ کرده و سپس آنها را رها می کنند. زمان متوسط برای این که لارو علائم ظاهری را از خود نشان دهد ۱۲/۵ روز پس از تفریخ تخم می باشد.
لاروها و شفیره های گندیده بوی سریش ماهی داده و به تدریج تیره رنگ تر می شوند. پس از حدود یک ماه خشک شده و به صورت فلسی سیاه یا قهوه ای تیره به دیواره و سلول چسبیده و به راحتی از دیواره سلول جدا نمی شوند.
در شان های آلوده سطح تخمریزی یکدست نبوده و متفرق به نظر می رسد. زیرا اینگونه شان ها حاوی سلو ل هایی است که در آنها لاروها و شفیره های بیمار و یا مرده وجود دارد.
عامل بیماری
برخلاف لوک آمریکایی، لوک اروپایی یک آلودگی است که توسط باکتریهای گوناگون ایجاد میشود. مشهورترین عوامل عبارتند از:
میکروب ملی سو کوکوس پلوتونیوس یا استرپتوکوکوس پلوتون:
بموجب تحقیقات وایت White ، مهمترین عامل ایجاد کننده بیماری است ، این میکرو ارگانیسم به شکل کوکسی یا دانه های تسبیح ، چند شکلی ، معمولاً بصورت کم و بیش گرد به قطر یک میکرون است.
این میکروب گاهی بصورت تک تک و گاهی بصورت رشته یا دانه های تسبیح، ولی اغلب بصورت توده مشاهده میشود و گرم مثبت است.
این میکروب هاگدار یا اسپور دار نمیشود ، لذا مقاومت آن محدود است، یک سال در شرایط خشکی و بیست و پنج روز در شرایط معمولی میتواند زندگی کند.
میکروب باسیلوس آل ویی:
نقش این میکروب در سال ۱۸۸۵ بوسیله دو نفر به نامهای Cheshire و Chayne که بیماری را بطور تجربی ایجاد کردند ، روشن گردید. کار آنها بعداً توسط محققان دیگر، Borchert و Timasec ،تایید گردید.
این میکروب یک باسیل گرم مثبت به اندازه۲ – ۷× ۸/۰-۲/۱ میکرون میباشد و می تواند تولید اسپور نماید. این اسپور ها از اسپور های باسیلوس لاروا به مراتب بزرگتر و اضلاع موازی دارد.
مقاومت آن کمتر و میتواند ۳۰دقیقه در ۱۰۰ درجه سانتی گراد مقاومت نماید.
میکروب آکروموباکتر اوریدیس :
یک باسیل گرم منفی ، که تولید اسپور نمی نماید و میتواند به تنهایی یا با سایر عوامل پاتوژن ایجاد بیماری نماید. نسبت به سایر عوامل از اهمیت کمتری برخوردار است. میتواند مرگ لاروی را که قبلاً آلوده شده ، تسریع نماید.
میکروب استرپتوکوکوس فکالیس:
این باکتری اغلب همراه سایر اجرام آلوده کننده یا میکروبها مشاهده میشود ، در برخی موارد این باکتری شدیداً غالب است و همچنین میتواند علایم مشخص ایجاد نماید.
میکروب باسیلوس لاتروسپروس:
این میکروب دارای یک اسپور جانبی میباشد . توانایی بیماریزایی آن مورد بحث است. انتقال تجربی جرم انجام و بیماری نیز ایجاد شده است.
سایر مطالب :
زنبورعسل و آشنایی با انواع آن ها
انواع بیماری لوک اروپایی
گروهی با توجه به عامل یا عوامل ایجاد کننده و علایم مخصوص، بیماری خاصی را مطرح می نمایند.
- لوک اروپایی معمولی با اجرام غالب استرپتوکوکوس پلوتون و باسیلوس آل ویی
- لوک اروپایی حاد با جرم غالب باسیلوس آل ویی
- لوک اروپایی مزمن با جرم غالب استرپتوکوکوس فکالیس .
درمان بیماری
درمان دارویی و همچنین پیشگیری از بروز آن شبیه لوک آمریکایی است ، مگر در آلودگی های خیلی شدید.
نباید فراموش کرد که لوک اروپایی وابسته به عامل تغذیه و آنهم اغلب به عامل آب و هوایی بستگی دارد. لذا از بین بردن کلنی آلوده بجز در موارد شدید ضرورتی ندارد ، ولی حذف کادرهای آلوده اجباری است.
جهت معالجه این بیماری از داروهای آنتی بیوتیک از جمله استرپتومایسین ،سدیم سولفاتیازول و اکسی تتراسیکلین یا ترامایسین استفاده می شود.
روش های پیشگیری از ابتلا به بیماری
برای پیشگیری این بیماری معمولا یکی از داروهای مذکور در فوق را در دو نوبت در سال به کلنی ها تغذیه می کنند.
نوبت اول در بهار و نوبت دوم در پاییز و قبل از آماده کردن آنها جهت زمستانگذرانی است. مصرف داروها در این موقع احتمال خطر آلودگی عسل را برای مصرف انسان به حداقل می رسد.
سدیم سولفاتیازول معمولا به صورت پودر یا قرص به بازار عرضه می شود. طبق دستور کارخانه سازنده، آن را در شربت حل کرده و به کلنی خورانده می شود حدود یک گرم ماده خالص سدیم سولفاتیازول محلول در ۴ لیتر شربت برای پیشگیری این بیماری کافی است.
اکسیتتراسیکلین با درجات خلوص متفاوتی عرضه می شود و آن را به صورت محلول در شربت و یا به صورت خشک و مخلوط در پودر شکر به کلنی ها تغذیه می نمایند.
مقدار ۲۰۰ میلی گرم ماده خالص اکسیتتراسیکلین به صورت مخلوط در پودر شکر برای هر کلنی کافی است.
برای مصرف دارو به صورت محلول در شربت بهتر است از شربت خوری های قابی استفاده شود.
در صورت مصرف دارو به صورت خشک و مخلوط با پودر شکر پس از اختلاط آنها به نسبت توصیه شده باید مقدار تعیین شده را به وسیله قاشق بر روی سطح زهواره فوقانی هر قاب به صورت نواری ریخته و درب کندو بسته شود.
