آفات گلخانه ای ، راه های پیشگیری و کنترل
آفات گلخانه ای گاهی اوقات آنچنان غاقل‌گیر کننده است که تنها یک مدیریت کارآمد می‌تواند از خسارت آنها به محصول جلوگیری کند. برای کنترل کنترل آفات گلخانه ای استفاده بی‌رویه از سموم دفع آفات راه حل مناسبی نیست و به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
مدیریت صحیح کنترل آفات گلخانه ای
مدیریت صحیح کنترل آفات گلخانه ای بیشتر بر استفاده از روشهای پیشگیری استوار است. زیرا این روشها به مراتب آسان تر و کم‌هزینه‌تر از روشهای مبارزه با آفات پس از ظهور آنها در گلخانه است.
پیشگیری از وقوع آفات عمدتا بر رعایت اصول بهداشت زراعی متکی است که شامل نابودی یا حذف نه تنها مواد آلوده به آفت بلکه کلیه منابع بالقوه آلودگی می‌باشد. عملیات پاکسازی می‌بایست هم در داخل گلخانه و هم در اطراف آن انجام گیرد و در هر مرحله از تولید محصول می‌بایست انجام‌پذیر باشد. رعایت اصول بهداشتی در گلخانه فرآیندی مداوم و در تمام طول سال است.
مراحل حفاظت و پیشگیری از آفات گلخانه ای
الف) مرحله تولید نشاء و کاشت
در این مرحله میتوانید از تله‌های زرد چسبنده به ابعاد ۱۳×۸ سانتیمتر ( یک تله برای هر۵۰ تا ۱۰۰ متر مربع) برای ردیابی اولیه مگسهای سفید ، تریپس‌ها و شته‌ها استفاده کنید. این تله‌ها می‌بایست درطول راهروهای داخل گلخانه ، نزدیک در و پنجره‌ها و محلهای ورودی هوا نصب شود و حداقل هفته‌ای یکبار مورد بازدید قرا گیرد. علاوه بر بازدید تله‌ها بهتر است بوته‌های نشاء یا گیاهچه‌ها را نیز به صورت هفتگی از نظر وجود کنه یا شته بررسی کنید.
ب) مرحله تولید محصول
در این مرحله عملیات توصیه شده در طی مرحله قبل می‌بایست ادامه یابد.
کلیه بقایای گیاهی را از مسیر راهروها و مسیر آبیاری به سرعت جمع آوری کنید و هیچگونه توده زباله را داخل و یا نزدیک گلخانه به حال خود رها نکنید.
به منظور جلوگیری از گل آلوده شدن و مرطوب شدن سطح خاک که محل مناسبی برای تکثیر مگسهای پوسیده‌خوار ایجاد می‌کند. خاک را به خوبی زهکشی کنید.
هرگز گیاهان متفرقه مانند انواع گیاهان زینتی و درختچه‌ها را داخل گلخانه قرار ندهید چرا که اینها به عنوان پناهگاههای جایگزین برای حشرات ، کنه‌ها و سایر آفات عمل می‌کنند.
در جاهایی که امکان‌پذیر است از توریهای محافظ استفاده کنید تا از ورود حشرات جلوگیری شود استفاده از توری یک راه موثر و ساده برای جلوگیری از ورود آفات درشت مانند انواع پروانه‌های آفت ، سوسکها ، زنبورها و سن‌ها به داخل گلخانه است که میتوانید از همراه بازار کشاورزی ثمر توری مناسب را سرچ و خرید مستقیم و بی واسطه داشته باشید.
حداقل یک محوطه به پهنای ۱۰ متر فضای عاری از هر گونه گیاه یا چمن‌زنی شده در اطراف گلخانه ایجاد کنید.
ج) مرحله پایان برداشت محصول
در صورتی که بوته به حشرات و کنه‌های آفت آلوده شده باشد بلافاصله پس از آخرین برداشت محصول و قبل از حذف بوته‌ها اقدام به مبارزه با آفت نمایید تا جمعیت انتقالی آفت از یک دوره کشت به دوره دیگر نابوده شده یا به حداقل برسد. این کار فرصت باقی ماندن و پخش یا پنهان شدن آفت را در درزها و شکاف گلخانه و دیگر جاهای امن آن به حداقل می‌رساند. روشهای مبارزه با آفات در این مرحله می‌تواند شیمیایی و یا غیر شیمیایی باشد.
سایر مطالب:
اصول مدیریت دما و رطوبت در گلخانه جهت بهره برداری در تمام فصول سال
چگونه شته ها را کنترل کنیم؟
چگونه تریپس را از بین ببریم؟
روشهای پیشگیری غیر شیمیایی و مبارزه با علف هرز انگلی گل جالیز
روشهای مختلف ضد عفونی بستر کشت
الف) ضد عفونی خاک با استفاده از بخار
برای گرفتن نتیجه بهتر از این روش بهتر است خاک تا عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر به خوبی زیرورو شده و رطوبت آن در حد مناسبی باشد. از دماسنجهای خاک برای اطمینان از گرم شدن خاک در حدود ۸۰ درجه سانتیگراد و به مدت ۳۰ دقیقه اطمینان حاصل کنید اگر درجه حرارت یا مدت زمان آن افزایش یابد ممکن است مشکلاتی از قبیل افزایش املاح یا از بین رفتن آمونیاک خاک پیش بیاید.
ب) ضد عفونی خاک با استفاده از گازهای شیمیایی
گاز متیل بروماید به عنوان مرسوم‌ترین مــاده شیمیایی جهت ضد عفونی خاک بکـــار می‌رود. گازدهی می‌بایست در خاکی که حداقل تا عمق ۱۵ سانتیمتر به خوبی زیرورو شده است و حرارت آن حداقل ۱۵ درجه سانتیگراد بوده و از رطوبت مناسبی برخوردار است انجام شود. پس از گازدهی خاک می‌بایست به خوبی به مدت ۳ تا ۷ روز هوادهی شود چرا که این گاز برای گیاهان و پستانداران بسیار سمی است.
ج) ضد عفونی خاک با استفاده از انرژی خورشیدی
با استفاده از انرژی خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی ارزان می‌توان تا حد بسیار زیادی آفات و عوامل بیماری‌زای خاک‌زی و همچنین بذر علفهای هرز را نابود کرد. بهترین زمان برای اینکار ماههای گرم تابستان است. مانند دو روش قبل بهتر است زمین قبل از اجرای روش به خوبی زیرورو شده و رطوبت آن در حد مناسبی باشد.
سپس سطح خاک توسط یک لایه بدون درز و روزنه از جنس پلاستیک شفاف که از آن نور عبور کند پوشانده می‌شود. برای بررسی بهتر تغییرات درجه حرارت در عمقهای مختلف می‌توان از دماسنجهای خاک استفاده کرد. توصیه می‌شود قبل از کشیدن پلاستیک روی خاک مقداری کود دامی تازه با خاک مخلوط شود تا اثر آفت‌کشی این روش افزایش یابد.
