آشنایی با بز نژاد مَرخُز یا مرغز کردستان
بز نژاد مَرخُز یا مرغز کردستان یکی از نژادهای بومی استان کردستان و آذربایجان غربی شناخته می شود که از پرورش این نژاد بومی می توان به تولید گوشت، الیاف با ارزش موهر و شیر منجر شود که البته امروزه این نژاد در حال انقراض است.
بز نژاد مَرخُز یا مرغز
این نژاد بومی به نوعی سه منظور است و برای تولید گوشت، شیر و الیاف با ارزش موهر پرورش داده می شوند البته در سالیان گذشته بیشترین پراکنش جمعیت در جنوب غربی آذربایجان غربی، استان کردستان و شمال غربی کرمانشاه رخ می داد که امروزه این نژاد در حال انقراض است و تنها در شهرستان سنقز کردستان در حال پرورش است و جمعیت آن به ۵۰۰ راس می رسد.
با توجه به اهمیت و با ارزش بودن پشم موهر که از این نژاد تولید می شود و همچنین جزو یکی از بهترین نژادهای الیافی بز در ایران شناخته می شود ایستگاه تحقیقاتی بز مرغز در کردستان ایجاد شده است که هدف آن جلوگیری از انقراض این نژاد بومی است.
ویژگیهای ظاهری بز نژاد مَرخُز یا مرغز
- پاهای باریک و کوتاه
- رنگ بدن: موی این بز بیشتر به رنگ بیشتر به رنگ قهوهای روشن تا تیره بوده و گاهاً سفید یا نباتی، سیاه و شکلاتی است. عشایر کرد لباسهای محلی خود را از موی قهوهای این دامها میسازند. رنگ قهوهای این بزها نیازی به رنگریزی مجدد ندارد و رنگ سفید موی این بز از نظر صنعتی با ارزشتر است زیرا خاصیت رنگپذریری دارد.
- جثه کوچک
- پوزه باریک بوده و در قسمت صورت کرک دیده نمیشود. کمی کرک در قسمت پیشانی این نژاد معمولاً وجود دارد.
- اندازه سر متوسط و مثلی شکل
- رنگ چشم متنوع بوده و حدقه چشم برجسته است.
- گردن پوشیده از کرک و کوتاه
- بز نر و ماده این نژاد شاخدار است. شاخ بز نر مرخز ضخیم و پیچشی و شاخ بز ماده آن باریک و با پیچش ملایم است.
- به جز صورت تمام بدن پوشیده از کرک است.
- سینه کم عمق و پشت صاف
ویژگی تولیدی بزنژاد مَرخُز یا مرغز
- میانگین طول دوره شیردهی: ۱۹۶ روز
- مقدار تولید شیر در یک دوره شیردهی:۱۵۰ لیتر
- وزن در زمان تولد: ۲٫۶ کیلوگرم
- وزن تقریبی در زمان شیرگیری: ۱۵ کیلوگرم
- وزن در دوران بلوغ: ۴۰ کیلو گرم
- درصد دوقلوزایی: ۳۳ %
- درصد چربی شیر: ۴٫۵ %