بیماریهای قارچی درخت بادام
بیماریهای قارچی درخت بادام با نام علمی Prunus dulcis بومی مناطق خاورمیانه بوده. و بسیاری از گیاهشناسان، خواستگاه اصلی آن را ایران می‌دانند.
بیماریهای قارچی درخت بادام
این درخت از نظر اقتصادی بسیار سودمند بوده و کشت آن در مناطقی که تابستان‌های گرم دارند مناسب است. بادام یک میوه با پوسته بیرونی نرم و یک پوسته درونی بسیار سخت است که درون آن دانه وجود دارد. با اینکه اشاره شد درخت بادام بیشترین قدمت را در کشورهای مثل ایران و چین دارد، با این‌حال بیشترین میزان تولید آن مربوط به کشورهای آمریکا و اسپانیا است. ایران در بین صادر کنندگان این محصول در رتبه پنجم قرار دارد.
مهم ترین بیماریهای قارچی درخت بادام
باغداران ایرانی که هر ساله بادام‌های بسیار مرغوب و با کیفیتی را برای مصرف داخلی و صادرات تولید می‌کنند با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند. یکی از شایع‌ترین این مشکلات بیماریهای قارچی است که هر ساله مقدار زیادی از محصول درختان بادام را از بین می‌برد. بیماری‌هایی که درخت بادام را مورد حمله قرار می‌دهند ممکن است عامل ایجاد بیماری بر روی سایر درختان نیز باشند. در اینجا ما به مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماریهای گیاه بادام اشاره خواهیم کرد.
بیماری لکه برگی آلترناریایی بادام
لکه برگی آلترناریایی بادام (Almond Alternaria Leaf Spot) یکی از بیماریهای مهم درخت بادام است که قارچ Alternaria alternata عمال ایجاد کننده آن است. این بیماری لکه‌هایی دایره‌ای شکل مدور به رنگ قهوه‌ای بر روی برگ ایجاد می‌کند که اطراف این لکه‌ها دارای حاشیه نکروزه است. به مرور زمان این لکه‌ها تیره‌تر می‌شود. بر روی میوه به ندرت ممکن است این بیماری ایجاد لکه نماید. این بیماری در دماهای گرم و در صورت وجود رطوبت زیاد، رشد بالایی داشته و به سرعت گشترش می‌یابد.
این بیماری غالبا در اواخر تابستان شیوع بیشتری داشته با این حال ممکن است بسیار زودتر نیز رخ دهد. انتشار آن توسط باد و بارش باران اتفاق می‌افتد. بهترین راهکار برای مدیریت این بیماری جمع آوری بقایای گیاهی بوده و همچنین می‌توانید از بردوفیکس برای کنترل این بیماری استفاده کنید. زمستانگذرانی این بیمارگر در بقایای گیاهی آلوده و شاخه و میوه‌های آلوده اتفاق می‌افتد. پس جمع آوری بقایای گیاهی رو فراموش نکنید.
بیماری آنتراکنوز بادام
بیماری آنتراکنوز بادام (Almond Anthracnose) یک بیماری قارچی بوده که مولد آن قارچ Colletotrichum acutatum است. این بیمارگر، بر روی برگ‌ها لکه‌هایی زرد رنگ و نامنظم ایجاد کرده که از حاشیه برگ یا نوک شروع شده و به سمت وسط برگ پیشروی خواهد کرد. با پیشرفت بیماری بادام‌ها نیز دچار عارضه شده و لکه‌هایی گرد و فرورفته روی بدنه بادام ایجاد می‌شوند. شکوفه‌های بادام نیز تغییر رنگ داده و دچار پوسیدگی و سوختگی می‌شوند. بر روی میوه نیز زخم‌های نارنجی رنگ و آفتاب سوخته‌ای ظاهر می‌شود که در نهایت با پیشرفت بیماری، از میوه بادام‌ها عفونت ناشی از بیماری قارچی خارج خواهد شد و تا دانه آن نیز ممکن است نفوذ کند.
چرخه بیماری آنتراکنوز به صورتی است که این بیمارگر در بقایای آلوده سال قبل موجود در باغ زمستانگذرانی می‌کند. به همین دلیل یک راهکار منطقی این است که هر سال بعد از برداشت بقایایی گیاهی موجود در باغ و همچنین میوه‌های آلوده را از درون باغ جمع آوری کنید. شرایط آب و هوای مساعد برای گسترش این بیماری آب و هوای گرم و مرطوب است. یعنی در شرایطی که بارندگی زیاد باشد امکان گسترش این بیماری بیشتر است.
بیماری لکه غربالی بادام
بیماری لکه غربالی بادام (Almond shot hole) یکی از بیماریهای شایع بادام است که علاوه بر بادام، هسته داران بسیاری مانند زرد آلو و آلو را مورد حمله قرارا می‌دهد. این بیماری توسط عامل بیماریزای Wilsonomyces carpophilus ایجاد می‌شود. لکه غربالی، لکه‌هایی بر روی برگ، شکوفه و حتی میوه و سرشاخه را ایجاد کرده که این لکه‌ها کاملا مدور هستند.
لکه‌ها به رنگ برنزی بوده با حاشیه‌ای کمرنگ‌تر. این لکه‌ها به مرور زمان خشک شده و می‌افتند و ظاهری غربالی را روی برگ ایجاد می‌کنند. روی میوه نیز این لکه‌ها به مرور زمان بیشتر شده و قهوه‌ای رنگ می‌شوند. زمستان گذرانی این بیمارگر بر روی بقایای گیاهی آلوده بوده و بهترین راه برای مدیریت آن جمع آوری بقایای گیاهی آلوده از دورن باغ و همچنین کاشت ارقام مقاوم است. اگر قصد استفاده از سم مناسب برای کنترل این بیماری را دارید می‌توانید از بردو فیکس در مراحل مختلف استفاده نمایید.
بیماری لکه آجری بادام
بیماری لکه آجری بادام (Almond Red Leaf Blotch) یکی از خسارت‌زا ترین بیماریهای درخت بادام است که قارچ Polystigma amygdalinum آن را ایجاد می‌کند. این بیمارگر بر روی برگ‌های بادام لکه‌های نامتقارن و به رنگ زرد متمایل به زرد را ایجاد می‌کند که به مرور زمان این لکه‌ها به رنگ قرمز مایل به نارنجی تبدیل می‌شوند. بیماریهای قارچی گیاه بادام با پیشرفت بیماری این لکه‌ها گسترش یافته و کاملا قهوه‌ای رنگ شده و بافت برگ را کاملا آلوده مینماید. زمستان گذرانی این قارچ در بقایای آلوده گیاهی سال قبل است، پس بهتر است پس از برداشت کامل محصول بقایا و میوه و شاخه‌های آلوده را از درون باغ جمع کنید.
بیماری زنگ بادام
بیماری زنگ بادام (Almond Rust) توسط قارچ بیمارگر Tranxschelia discolor ایجاد می‌شود. این قارچ سبب ایجاد نقاط برجسته زرد رنگ بر روی سطح بالایی برگ گیاه بادام خواهد شد. بیماریهای قارچی گیاه بادام همچنین نقاط قرمز رنگ یا زنگ‌های قهوه‌ای رنگی بر روی بخش پایینی برگ بادام ایجاد می‌کند. این قارچ زمستان را درون شاخه‌ها و برگ‌های باقیمانده درون باغ سپری مینماید. جمع آوری بقایای گیاهی تا حد زیادی می‌تواند در کاهش این بیماری کمک کند. همچنین بعد از برداشت محصول می‌توانید از قارچ‌کش مسی برای کنترل آن استفاده نمایید.
بیماری اسکب بادام
بیماری اسکب بادام (Almond Scab) یکی از شایع‌ترین بیماریهای بادام است که توسط قارچ Cladosporium carpophilum ایجاد می‌شود. این بیماری لکه‌هایی به رنگ خاکستری بر روی میوه، شاخه و برگ ایجاد خواهد کرد. این لکه‌ها دارای ظاهر صاف هستند و برجستگی ندارند. بیماریهای قارچی گیاه بادام و در اواخر بهار غالبا ظاهر می‌شوند. زمستان گذرانی این عامل بیماریزا بر روی شاخه‌ها است. برای کنترل این بیماری استفاده از سموم مسی و همچنین داکونیل در طی فصل بهار و تابستان توصیه می‌شود.
سایر مطالب:
زرد شدن برگ درخت بادام و دلایل آن
بادام درختی وشرایط محیطی لازم برای کاشت آن
بیماری بلایت برگی بادام
بیماری بلایت برگی بادام (Almond Leaf Blight) که قارچ ایجاد کننده آن Seimatosporium lichenicola است. این بیمارگر در طول بهار و تابستان، برگ‌ها را آلوده کرده و آنها را پژمرده مینماید. به طوری که برگ‌ها به رنگ قهوه‌ای در می‌آیند و می‌میرند. همانطور که اشاره شد فصل بهار و آب و هوای مرطوب برای این بیمارگر بسیار مطلوب است. در فصل زمستان، قارچ بیماریزا در دمبرگ‌هایی که به درخت وصل هستند باقی خواهد ماند.
در فصل بهار با مساعد شدن شرایط هوایی توسط باران پخش خواهد شد. بیماریهای قارچی گیاه بادام و درختان دیگر را نیز آلوده خواهد کرد. این بیماری به طور میانگین ۲۰% برگ‌ها را در یک فصل از بین می‌برد. اما قطعا به مرور درخت را ضعیف کرده و موجب کاهش بازده درخت خواهد شد.
بیماری پوسیدگی چقاله بادام
پوسیدگی میوه نارس بادام (Almond Hull Rot) که توسط قارچ ریزوپوس یا مونیلینیا ایجاد می‌شود، می‌تواند بسیار خسارت‌زا باشد. این قارچ در آب و هوای مرطوب و دماهای بین ۲۲ تا ۲۷ درجه سانتیگراد شیوع بیشتری دارد. زمستانگذرانی این قارچ‌ها در فصل زمستان بر روی بقایای میوه‌های سال قبل است، پس با حذف بقایا می‌توانید این بیماری را تا حدودی مدیریت نمایید. لکه یا زخم‌های برنزی بر روی میوه (چند هفته قبل از برداشت) ظاهر خواهد شد. این علائم در هر دو سمت میوه بادام و بر روی پوست بیرونی و درونی ظاهر می‌شود. همچنین برگ‌های اطراف این میوه‌های آلوده کاملا خشک می‌شوند.
بیماری پوسیدگی قهوه‌ای شکوفه بادام
بیماری پوسیدگی قهوه‌ای شکوفه یا همان بیماری بلایت شکوفه بادام (Almond Brown Rot Blossom Blight) توسط دو گونه قارچی Monilinia laxa و Monilinia fructicola در گیاه بادام ایجاد خسارت مینماید. علائمی که این عامل بیماریزا یعنی مونیلینیا ایجاد می‌کند شامل سوختگی شکوفه‌ها، ایجاد شانکرهای با مرکز برنزه و حاشیه‌هایی تیره‌تر که اغلب این بخش‌ها دارای ترشح موادی هستند.
این عامل بیماریزا زمستان را در شانکرهای موجود بر روی شاخه‌های آلوده سال قبل یا شکوفه و بقایای گیاهی موجود در مزررعه سپری می‌کنند. بیماریهای قارچی گیاه بادام این اسپورها تا بهار فعالیتی نداشته و در آغاز فصل با ظاهر شدن شکوفه‌ها و فعالیت خود را آغاز می‌کنند. دمای ۲۵ درجه سانتیگراد و رطوبت برای پخش و گسترش این بیماری بسیار مناسب است. هرچند در دماهای پایین‌تر نیز فعالیت زیادی دارد.
بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه فیتوفترایی بادام یکی از بیماریهای قارچی درخت بادام
بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه بادام (Phytophthora Crown Collar and Root Rot) توسط گونه‌های مختلف قارچ بیماریزای Phytophthora ایجاد می‌شود. علائم ایجاد شده بر روی ریشه و طوقه بستگی به میزان آلودگی و انتشار آن دارد. بیماریهای قارچی گیاه بادام در واقع میزان تخریب بافت ریشه و طوقه می‌تواند بسیار متفاومت باشد. این بیماری سبب پوسیدگی ریشه و طوقه خواهد شد.
و به دنبال آن درختان ضعیف شده و حتی در بسیاری از مواقع درختان به طور کامل از بین می‌روند. در عفونت‌های مزمن، رشد کاهش پیدا کرده، برگ‌ها دچار ریزش شده و درخت دچار پیری زودرس خواهد شد. این بیماری بیشتر بر روی درختان جوان که هنوز ریشه و طوقه قطور و مستحکمی ندارند ایجاد خسارت مینماید.
در مدیریت بیماری پوسیدگی فیتوفترایی، مدیریت آب یکی از بهترین گزینه‌های موجود است. برای این منظور ایجاد یک زهکش خوب برای درختان بادام و اطمینان از اینکه آب در پای طوقه باقی‌نخواهد ماند می‌تواند تا حد زیادی احتما بروز این بیماری را کاهش دهد. همچنین استفاده از ارقام مقاوم نیز می‌تواند تا حد زیادی احتمال ایجاد پوسیدگی فیتوفترایی را در باغ بادام شما کم کند. استفاده از قارچ‌کش‌هایی نظیر تیوفانات متیل، رورال تی اس و ریدومیل می‌تواند در کنترل این بیماری موثر باشد.
