بیماری کپک دوده‌ای مرکبات
بیماری کپک دوده‌ای مرکبات که به آن دوده مرکبات هم گفته می‌شود، در باغ‌های مرکبات شمال کشور بسیارشایع است و در فرایند فیزیولوژیکی گیاه اثر زیان‌باری دارد. در باغ‌هایی که این بیماری شدید است رشد درخت، مقدار و کیفیت میوه کاهش می‌یابد.
بیماری کپک دوده‌ای مرکبات
قارچ دوده ای مرکبات یا فوماژین عارضه ایست که در اثر وجود مواد قندی(عسلک) حاصل از حشرات مکنده مانند شته ها و شپشک ها بر روی نباتات مختلف از جمله مرکبات در نواحی گرم و مرطوب عارض می شود.
علایم بیماری کپک دوده‌ای مرکبات
بیماری کپک دوده به برگ، میوه و سرشاخه‌های درختان مرکبات حمله می‌کند.
ابتدا بر روی برگ لکه‌هایی بدون شکل مشخص، به رنگ تیره پدیدار و با پیشرفت بیماری، تمام سطح برگ از غشایی سیاه رنگ پوشیده می‌شود. این غشا معمولا در سطوح بالایی برگ‌ها ضخیم‌تر از غشا تشکیل شده در سطوح زیرین آن‌هاست. غشا سیاه رنگ که روییده‌ی متراکم قارچ عامل بیماری است، با مالش انگشت یا جسمی دیگر قابل زدودن است.
برگ‌های به شدت آلوده و پوشیده شده از پَرگنه سیاه‌رنگ قارچ به تدریج زرد شده و می‌ریزند. دوده مرکبات بعد از اینکه درخت میزبان به حشرات ترشح کننده‌ی عسلک مانند شته‌ها، شپشک‌های نرم تن و مومی مبتلا شد، بروز می‌کند.
عامل بیماری کپک دوده‌ای مرکبات
بر اساس بررسی‌های انجام شده در خارج از ایران، کپک دوده مرکبات بیشتر بر اثر Capnodium citri Berk. Desm ایجاد می‌شود. این قارچ به راسته Capnodiales و رده‌ی Loculoascomycetes تعلق دارد. اندام تولید مثل جنسی آن پریتس دروغی و اندام تولید مثل غیرجنسی این بیمارگر و همه گونه‌های این جنس که مطالعه شده‌اند، پیکنید است که معمولا در استرومای پریتس‌زا به وجود می‌آید. پیکنید دو نوع کنیدی و کوچک ایجاد می‌کند.
سایر مطالب:
بیماری کپک خاکستری
آفت سپردار قرمز مرکبات
بیماری لکه قهوه ای آلترناریای مرکبات
کنترل و مدیریت بیماری کپک دوده‌ای مرکبات
کنترل ارگانیک
برای دفع مگس های سفید، شته ها، شپشک ها، مورچه ها و شپشک های آردآلود از فرمولاسیون روغن نیم (چریش) استفاده کنید که یک ترکیب آلی با طیف گسترده است. روغن نیم (چریش) همچنین رشد قارچ را کاهش می دهد.
صابون حشره کش یا صابون ظرفشویی (به عنوان مثال یک قاشق غذاخوری در هر ۵ لیتر آب) می تواند بر روی گیاهان تحت تاثیر قرار گرفته، اسپری شود. پس از اینکه محلول صابون روی گیاهان نشست، می توان آن را شستشو داد و در نتیجه کپک را از بین برد.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. می توان از حشره کش های شیمیایی خانواده ارگانوفسفات مانند مالاتیون برای جلوگیری از تغذیه حشرات از درخت انبه استفاده کرد.
اقدامات پیشگیرانه
- کاهش رشد کپک دوده ای روی گیاهان در معرض آفتاب و فضای باز.
- فاصله کافی بین گیاهان یا درختان و نور کافی خورشید رعایت شود.
- جلوگیری از مکیدن شیره گیاهان آسیب دیده توسط آفات مکنده.
- ایجاد موانع فیزیکی در اطراف درختان یا گیاهان به منظور جلوگیری از رسیدن مورچه ها به آنها.
- کود و آب را به اندازه کافی در اختیار درختان قرار دهید تا از مقاومت طبیعی مطلوب درختان در برابر انگل های تغذیه کننده آوندها اطمینان حاصل کنید.
