همه چیز درباره کپک خاکستری
بیماری کپک خاکستری نوعی قارچ بیماری زا است که بر بسیاری از بیماریهای گیاهان تاثیر می گذارد .آلودگی با لکه های دوار قهوه ای آغاز می‌شود و بعد از مدتی با تولید زیاد اسپورهای خاکستری پوشش کرکی شروع به شکل گرفتن می‌کند.
کپک خاکستری، بیماری قارچی شاخص با تاثیر گذاری وسیع است. کپک خاکستری در بسیاری از صیفی جات، میوه ها، گل ها، درختان و بوته ها آلودگی ایجاد می کند. میزان تاثیر بیماری بر روی بافت های گیاهی ضعیف و گیاهان آسیب دیده بسیار بیشتر است.
مهم ترین فاکتور در رشد و تکثیر قارچ ها رطوبت ها هستند، در حقیقت هرچه محیط کشت گیاه مرطوب تر باشد، گیاه استعداد بیشتری به آلوده شدن توسط Botrytis را پیدا می کند.
علایم بیماری کپک خاکستری
قارچ عامل بیماری کپک خاکستری بیشتر به گلها و میوه ها یا غلاف ها خسارت وارد می کند ولی می تواند ساقه ها، برگها و دانه ها را نیز آلوده کند.
در ابتدا لکه های کوچک قهوه ای و آب سوخته روی قسمت های گیاهی که در تماس با خاک و یا آسیب دیده هستند ظاهر می شود.
سپس بر روی این لکه ها، کپک های خاکستری تا قهوه ای ایجاد می شود. در نهایت، کپک بر روی میوه های جوان و غلاف ها رشد کرده و ظاهر کرکی به آنها می دهد.
همچنین علایم این بیماری در طول انبارداری نیز ظاهر می گردد. پس در هر دو حالت، خسارت وارده به محصول بسیار زیاد است.
در صورت کاشت ارقام حساس، بیماری ایجاد شده توسط این قارچ مرگ گیاه را به همراه دارد. در برخی موارد، ریزش شاخه ها و تشکیل شانکر در قسمت های چوبی گیاه نیز گزارش شده است.
چرخه زندگی کپک خاکستری
Botrytis توانایی حمله به بافت های سالم گیاه را ندارد و فقط قادر به تهاجم به نواحی مرده و آسیب دیده گیاه است . همچنین این قارچ در محدوده دمایی بسیار وسیعی (۲- تا ۳۲) درجه قدرت زنده مانی دارد. البته بهترین دما برای رشد مساعد این قارچ بین ۲۱ تا ۲۸ درجه سانتی گراد است.
فعالیت قارچ در دمای پایین تر از ۲۱ بیشتر از فعالیت آن در دمای بالای ۲۸ درجه است. همانطور که قبلا هم بیان کردیم اساسی ترین نقش در شیوع بیشتر این بیماری رطوبت بالا است.
سایر مطالب:
بیماری کپک خاکستری پیاز ، علایم و کنترل آن
بیماری کپک خاکستری توت فرنگی و راه های کنترل آن
بیشترین نواحی مستعد به آلودگی
- نواحی جراحت دیده مانند شاخه های هرس شده و نواحی ضد عفونی نشده.
- برگ هایی که آسیب دیده و شاخه هایی که شکسته شده اند.
- بذرهای در حال رشد در محیط خنک و مرطوب.
- برگ هایی که بیش از اندازه آبیاری و کوددهی شده اند.
- قلمه زنی از گیاه آلوده.
کنترل و مدیریت بیماری کپک خاکستری
کنترل ارگانیک
قارچ کش های بیولوژیک حاوی Trichoderma harzianum به طور موثر بیماری کپک خاکستری را روی گیاهان مختلف کنترل می کنند. همچنین برای کنترل این بیماری بر روی کاهو قارچ کش های حاوی باکتری Streptomyces griseovirides در دسترس می باشند.
کنترل شیمیایی
در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. کنترل این بیماری به دلیل اینکه این قارچ می تواند گیاه را در مراحل پایانی رشد و نزدیک به برداشت محصول آلوده کند، بسیار دشوار می کند.
همچنین کنترل شیمیایی در این مرحله به دلیل باقی ماندن سموم بر روی محصول توصیه نمی شود. در صورت آلودگی در اوایل فصل، سمپاشی قسمت های هوایی گیاه با سم کلروتالونیل، فلوزینام و تیوفانات متیل می تواند موثر واقع شود. ایجاد مقاومت به سم در صورت استفاده پیاپی قابل انتظار می باشد.
اقدامات پیشگیرانه
- زهکشی مناسب خاک و اجتناب از آبیاری نامناسب.
- استفاده از ارقام مقاوم و یا متحمل.
- استفاده از ارقام زودرس یا کاشت زودهنگام.
- اجتناب از کشت متراکم.
- ایجاد ردیف های مناسب برای کشت و جلوگیری از تماس قسمت های هوایی گیاه با خاک.
- بررسی منظم مزرعه و یا گلخانه به منظور حذف بقایای پوسیده گیاهی.
- اجتناب از آسیب فیزیکی به گیاه.
- عدم استفاده بیش از اندازه کودهای شیمایی.
