بیماری ویروسی کوتولگی گندم

بیماری ویروسی کوتولگی گندم از عوامل محدودکننده تولید این محصول در ایران و برخی نقاط دنیا است. سویه های گندم و جو ویروس کوتولگی گندم (Wheat dwarf virus,WDV) مرتبط با این بیماری هستند.

بیماری ویروسی کوتولگی گندم

شیوع بیماری اغلب در بخشهایی که آبیاری می شوند و گندم زود کشت میگردد زیاد است زیرا این شرایط ، جمعیت شته ها را در طول تابستان حمایت می کند .

امـروزه ثابـت شـده یکـی از عامـلهـای مهـم کـاهش عملکـرد در کـشورهای غلـه خیـز اسـت. ایـن ویـروس عامـل تهدید در ۹۵ درصد کشورهای تولید کننده غلـه اسـت. در یـک بررسـی کـه در اسـتان چهارمحال و بختیاری به عمل آمده است مشخص شده که در گندمزارها بـا آلـودگی ۳۵ و ۱۰۰ درصد به این بیماری، میزان عملکرد به ترتیب ۲۳ و ۴۸ درصد کاهش داشته است.

علایم بیماری ویروسی کوتولگی گندم

علایم بیماری کوتولگی گندم همراه با توقف رشد گیاه، ظاهر کوچکتر و کاهش تعداد برگ و پنجه می باشد. در برگ ها نوارهای زرد رنگ ایجاد شده که ممکن است بهم پیوسته و تمام برگ را فرا گیرند.

سنبله های کمتری در گیاهان آلوده ایجاد می شود که سنبله های ایجاد شده می توانند کوتاه و یا عقیم باشند. این ویروس توسط زنجرک سیکالید Psammotettix alienus با تغذیه از آوند آبکش قسمت های رویشی گندم انتقال می یابد.

علت بیماری ویروسی کوتولگی گندم

علائم این بیماری توسط زنجرک Psammotettix alienus منتقل می شود. زنجرک های عاری از ویروس بر اثر تغذیه نمی توانند گیاه را بیمار کنند. تغذیه زنجرک های آلوده به ویروس از گیاه به مدت چند دقیقه می تواند ویروس را انتقال دهد.

این زنجرک دارای ۲ تا ۳ نسل در سال می باشد که می تواند گندم زمستانه را در پاییز و گندم تابستانه را در بهار آلوده می کند. این زنجرک ها به شکل تخم، زمستان گذرانی کرده و اولین نسل پوره ها در ماه می (اردیبهشت و اوایل خرداد) ظاهر می شوند.

این ویروس نمی تواند به تخم ها یا پوره های حشره انتقال یابد. ویروس کوتولگی گندم می تواند بسیاری از غلات دیگر مانند جو، جودوسر (یولاف) و چاودار را نیز آلوده می کند.

سایر مطالب:

بیماری سیاهک هندی گندم
آفات گندم و جو ،علف هرز ،بیماری ها و راههای کنترل آن ها
آفت تریپس گندم و چگونگی کنترل آن

کنترل و مدیریت بیماری ویروسی کوتولگی گندم

کنترل ارگانیک

تاکنون سموم تجاری بیولوژیک برای کنترل این ویروس گزارش نشده است. در صورت آگاهی از وجود چنین سمومی، لطفا با ما تماس بگیرید.

کنترل شیمیایی

مدیریت تلفیقی آفات به همراه اقدامات پیشگیرانه و کنترل بیولوژیکی همواره بهترین راه برای کنترل آفات و بیماری هاست. استفاده از حشره کش ها فقط در هنگامی که جمعیت زنجرک ها زیاد باشد توصیه می شود. ضدعفونی بذور با ایمیداکلروپید راه موثری برای کنترل جمعیت ناقل می باشد. برای جلوگیری از انتقال ویروس از گیاهان گندم از سم پیرترویید می توان استفاده کرد.

اقدامات پیشگیرانه

• استفاده از ارقام مقاوم.
• بررسی روزانه مزارع به منظور ردیابی زنجرک ها.
• از بین بردن سریع گیاهان آلوده برای جلوگیری از ازدیاد بیماری از طریق زنجرک ها.
• حذف علف های هرز و گیاهان واسط و میزبان.
• حذف بقایای گیاهی پس از برداشت.
• کشت زودهنگام به منظور فرار از اوج جمعیتی زنجرک ها.
• کوددهی به موقع در مزارع آلوده به بیماری به منظور تقویت بیشتر گیاهان.