کمبود پتاسیم در گیاهان

کمبود پتاسیم در گیاهان باعث می‌شود در برگ هایی که به صورت دو لپه‌ای می باشد. مثل برگ بوته های خیار و اکثر صیفی جات، لبه‌های برگ به صورت زرد و بعد از آن به رنگ قهوه‌ای در‌آید. 

کمبود پتاسیم در گیاهان

کمبود پتاسیم در گیاهان به عنوان یک بیماری شناخته می شود که معمولا در گیاهان دارای خاک شنی بیشتر مشاهده می شود زیرا یون های پتاسیم  (k+)بسیار محلول هستند و به راحتی از خاک های فاقد کلوئید شسته می شوند.

کمبود پتاسیم در خاکهای گچی یا ذغال سنگ نارس با محتوای رس کم نیز معمول است. به علت نقش مهم پتاسیم در رشد گیاهان و دریافت محصول مرغوب و با کیفیت که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، شناسایی و درمان علائم کمبود پتاسیم برای پرورش دهندگان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

علایم کمبود پتاسیم در گیاهان مختلف

علائم کمبود پتاسیم در گیاهانی که بیشتر دچار کمبود پتاسیم می شوند  به شرح زیر است:

 سیب زمینی

در سیب زمینی ، اندازه غده بسیار کاهش یافته و عملکرد محصول کم است. برگهای گیاه مات به نظر می رسند و غالباً به رنگ سبز آبی با کلروز بینابینی هستند. برگها همچنین در قسمتهای زیرین لکه های کوچک و قهوه ای تیره و در سطوح فوقانی به شکل برنز ایجاد می شوند.

گیاهان برنجی

در برنجی ها، برگها به رنگ سبز آبی و ممکن است درجه کمی از کلروز بینابینی داشته باشند. سوزش در امتداد لبه های خارجی برگ ها امری عادی است و برگ ها به دلیل رشد کند اغلب بافت سختی دارند.

 گوجه فرنگی

در گوجه فرنگی ساقه ها چوبی شده و و رشد آن کند می شود. برگها به رنگ سبز آبی و سبز هستند و ناحیه روده ای اغلب به رنگ خاکستری کم رنگ محو می شود. برگها ممکن است ظاهری برنز داشته باشند و تکه های زرد و نارنجی در برخی از برگچه ها ایجاد شود. میوه ها غالباً ناهمگون رسیده و گاهی اوقات لکه های سبز رنگی در نزدیکی ساقه ها دارند.

 سیب

در سیب ، برگها در اطراف لبه ها سوزانده می شوند و کلروز بینابینی شایع است. میوه های سیب اغلب طعم کمی اسیدی یا چوبی دارند.

 انگور و توت

در انگور ، توت و تمشک ، برگشت شاخه ها رایج است و اگرچه گیاه در مراحل اولیه کمبود ممکن است جوانه های شکوفه زیادی تولید کند، راندمان میوه پایین و میوه ها از کیفیت پایین برخوردار هستند.

علت کمبود پتاسیم در گیاهان

کمبود پتاسیم ممکن است به خاطر فقر آن در خاک و یا محدودیت دسترسی آن برای گیاهان باشد. خاکهای با اسیدیته (pH) پایین و بافت شنی یا سبک با مواد آلی پایین مستعد شستشوی عناصر و خشکی هستند و ممکن است مساله آفرین باشند.

آبیاری سنگین و بارش زیاد، عناصر غذایی را در محدوده فعالیت ریشه های گیاه شسته و منجر به کمبود عناصر می شوند. دمای بالا یا شرایط خشکی از انتقال آب و مواد معدنی به گیاه جلوگیری می کند. سطوح بالای فسفر، منیزیوم و آهن در خاک می توانند در جذب پتاسیم رقابت ایجاد کنند.

پتاسیم نقش اساسی در انتقال آب، استحکام بافتها و تبادل گازها به اتمسفر ایفا می کند. علائم کمبود پتاسیم حتی در صورت جبران کمبود آن در گیاه، قابل برگشت نمی باشد.

سایر مطالب:

کود پتاس بالا ، مزایا و خواص آن برای گیاهان
کود سیلیس پتاس و تاثیر استفاده آن در کاشت برنج
عنصر پتاسیم در تغذیه گیاه

کنترل و مدیریت کمبود پتاسیم در گیاهان

کنترل ارگانیک

به منظور جبران پتاسیم خاک، حداقل سالی یکبار مواد آلی را به شکل خاکستر یا مالچ گیاهی به خاک مزرعه اضافه کنید. خاکستر چوب حاوی پتاسیم بالایی می باشد. اضافه کردن آهک به خاک های اسیدی می تواند با کاهش شستشو سبب افزایش میزان پتاسیم در بعضی خاک ها گردد.

کنترل شیمیایی

کودهای پتاسیمی متنوعی در بازار موجود است که می توان از آنها استفاده نمود. فرمولاسیون پتاسیم در کودها می تواند نقش مهمی در کیفیت و کمیت محصول بازی کند. عمده ترین ترکیب مورد استفاده، کلرور پتاسیم است.

سایر کودهای معدنی شامل نیترات پتاسیم، سولفات پتاسیم و مونو پتاسیم فسفات می باشند. پتاسیم باید به عنوان کود پایه در مراحل آماده سازی زمین و سرک در دوره گلدهی گیاهان استفاده شود.

استفاده از محلول پاشی بر روی برگها به نظر می رسد که اثر کمتری دارد و ممکن است موجب برگ سوزی شود. استفاده از آزمون خاک روش مناسبی جهت تعیین میزان پتاسیم خاک می باشد.

اقدامات پیشگیرانه

• خاک های اسیدی و قلیایی اغلب منجر به کمبود عناصر میکرو و ماکرو می شوند.
• بررسی اسیدیته خاک و افزودن آهک در صورت لزوم برای رسیدن به دامنه مناسب اسیدیته خاک.
• کاشت ارقامی که در جذب پتاسیم بهتر عمل می کنند.
• استفاده از میزان متعادل کودها تا دسترسی مناسب عناصر برای گیاهان فراهم شود.
• افزودن ترکیبات آلی به خاک مزرعه با استفاده از کودهای دامی و مالچ های گیاهی.
• آبیاری منظم مزرعه و پرهیز از غرقاب کردن زمین.