کمبود منگز در گیاهان
کمبود منگز در گیاهان نسبت به سایر عناصر شدت کمتری دارد و به‌طور خاص به نوع گیاه زیرکشت مرتبط است. رگبرگ‌های برگهای میانی و بالایی با کمبود منگنز همچنان سبز می‌مانند اما لبه سایر برگ‌ها به رنگ سبز کم‌رنگ در می‌آید.
کمبود منگز در گیاهان
کمبود منگنز در خاکهای شنی، خاکهای با pH بالای ۶، خاکهایی که مورد فرسایش زیادی قرار گرفته‌اند و خاکهای مناطق گرمسیری، خیلی شایعه. متقابلا خاکهایی که اسیدیته ی بالایی دارند، دسترسی به این عنصر توسط گیاه به‌راحتی صورت میگیره و در گیاه کشت شده در این خاکها بندرت کمبود منگنز دیده میشه.
نشانه های کمبود منگز در گیاهان
- ایجاد لکه های کلروز و نکروز روی برگ های جوان.
- زرد شدن پهنک برگ و سبز ماندن رگبرگ ها و حاشیه آنها که به صورت ۷ شکل دیده می شود.
نکته: زرد شدن برگ ها و سبز ماندن رگبرگ ها مانند کمبود اهن کاملا مشخص و شاخص نیست.
- گندم، جو، سورگوم، نخود، نخود فرنگی، لوبیا، چغندر، سیب زمینی، پیاز، سویا، اسفناج و کاهو به کمبود منگنز حساس هستند ودر بین درختان میوه، سیب، مو، مرکبات و هلو بیشترین حساسیت را نسبت به کمبود منگنز از خود نشان می دهند.
- با مسن شدن برگ ها ممکن است علائم محو شود در گیاهانی مانند یولاف باعث ایجاد لکه هایی خاکستری می کند.
- در گندم ایجاد رگه های سفید در برگ و در جو باعث ایجاد لکه های قهوه ای بین رگبرگ ها می کند.
- در سورگوم کمبود منگنز باعث افزایش نسبت ساقه به ریشه می شود چون در این شرایط رشد ریشه کاهش بیشتری نسبت به ساقه دارد.
نکته: منگنز یک عنصر غیر متحرک است پس علائم کمبود در برگهای جوان است.
عواملی که باعث کمبود منگنز می شود:
- PH بالاتر از ۵/۶
- شستشو در خاک های اسیدی و کاهش محلولیت در خاک های قلیایی
- سوزاندن مواد آلی خاک
- مصرف زیاد کودهای پتاسیم
برخی شرایط که کمبود منگنز رو تشدید میکنند:
غرقابی بودن خاک:
آهن، مس و کلسیم در خاک غرقابی جذب نمیشند. به عنوان مثال آبیاری پی در پی در خاک، شرایط احیاء و اکسیداسیون رو در خاک را فعال میکنه و عناصری مثل آهن و منگنز به خاطر اکسیده شدن غیر قابل جذب میشند.
اسیدیته نامناسب:
در خاکهای خیلی اسیدی، منگنز و روی و در خاکهای قلیایی آهن، منیزیم و بُر جذب نمیشند.
سایر مطالب:
کمبود سولفات منگنز در درختان میوه و علایم آن
کاربرد کود سولفات منگنز در کشاورزی و باغداری
کمبود بور در گیاهان
کنترل و مدیریت کمبود منگز در گیاهان
کنترل ارگانیک
استفاده از کودها، مالچ‌های ارگانیک و کمپوست برای تعادل‌بخشی به موادمغذی خاک و بهبود pH آن توصیه می‌شود. این مواد دارای عناصر ارگانیک بوده و میزان هوموس خاک و همچنین ظرفیت نگهداری آب در خاک را افزایش می‌دهند و سبب کاهش pH خاک می‌شوند.
کنترل شیمیایی
باتوجه به محصول موردنظر و pH خاک، یک برنامه کوددهی مناسب و متعادل توصیه می‌شود. گیاهان از طریق برگهای خود منگنز را بصورت یون (مانند ریشه) جذب میکنند. مرسوم‌ترین کود منگنز، سولفات منگنز می‌باشد که از طریق محلول‌پاشی برگ‌ها و یا اضافه کردن به خاک در جبران کمبود منگنز موثر می‌باشد.
در شرایطی که pH خاک مطلوب باشد ولی با کمبود منگنز در خاک روبرو باشیم، بهتر است منگنز را روی برگ‌ها محلول‌پاشی کنیم. استفاده صحیح و در مقدار مناسب از منگنز حائز اهمیت می‌باشد.
اقدامات پیشگیرانه
- تنظیم pH (اسیدیته) خاک به حالت متعادل برای بالا بردن جذب موادمغذی.
- زهکشی مناسب زمین و اجتناب از آبیاری بیش از حد.
- استفاده از مالچ‌های ارگانیک برای حفظ پایداری رطوبت خاک.
- استفاده از برنامه کوددهی مناسب جهت حفظ سلامت گیاه و افزایش محصول.
