آفت کرم غوزه (هلیوتیس )گوجه فرنگی و چگونگی کنترل آن
آفت کرم غوزه (هلیوتیس )گوجه فرنگی یکی از آفات جدی و خطرناک میباشد که هرساله خسارات زیادی به محصولات وارد می کند. گیاهان میزبان این آفت پنبه، گوجه فرنگی، ذرت و … می باشد.
آفت کرم غوزه (هلیوتیس )گوجه فرنگی
کرم میوه یا کرم غوزه پنبه و یا هلیوتیس از مهم ترین آفات گوجه فرنگی به حساب می آید. گیاهان دیگری مانند پنبه، توتون، ذرت، کدو، بادمجان و غیره نیز میزبان این آفت هستند.
این آفت به عنوان کرم هلیوتیس غوزه خوار پنبه و کرم هلیوتیس میوه گوجه فرنگی در مزارع پنبه و گوجه فرنگی شناخته می شود.
علایم آفت کرم غوزه (هلیوتیس )گوجه فرنگی
تخم های سفید تا قهوه ای رنگ بصورت خوشه ای در اطراف ساختارهای گل و برگ های جوان در بالای گیاه قرار می گیرند. لاروها می توانند از تمام بافت های گیاه تغذیه کنند، ولی بسته به نوع گیاه میزبان عمدتا به گل ها، غوزه ها، بلال ها، میوه ها و غلاف ها حمله می کنند.
لاوهای جوان عمدتا برگ ها، نقاط در حال رشد یا میوه ها را می خراشند و باعث ایجاد خسارات خفیف می گردند. لاروهای مسن تر با وارد شدن به گل ها یا غوزه های جوان (بلال ها، میوه ها و غلاف ها) در آنها سوراخ هایی ایجاد کرده و به بذرها آسیب زده و بازارپسندی آنها را کاهش می دهد.
فضولات لارها معمولا در اطراف حفره ها مشهود است. رشد بیمارگرهای ثانویه بر روی زخم ها منجر به پوسیدگی بافت های آسیب دیده می شود. کرم غوزه پنبه یکی از مخرب ترین آفات در کشاورزی شناخته می شود.
علت آفت کرم غوزه (هلیوتیس )گوجه فرنگی
خسارت توسط Helicoverpa armigera اتفاق می افتد که یک آفت مشترک در بین بسیاری از گیاهان است. شب پره ها به رنگ قهوه ای روشن هستند و با بال های باز به ۳-۴ سانتی متر می رسند. آنها معمولا دارای بال های جلویی زرد تا نارنجی یا قهوه ای و با خال هایی با نقش های تیره تر هستند.
جمعیت این آفت معمولا در دوره میوه دهی/تولید غلاف/ظهور غوزه به اوج خود می رسد و کاهش شدید در میزان محصول را باعث می شوند.
سایر مطالب:
بیماری زیپی شدن گوجه فرنگی
بیماری بادزدگی گوجه فرنگی یا بلایت گوجه فرنگی و چگونگی کنترل…
کنترل و مدیریت آفت کرم غوزه (هلیوتیس )گوجه فرنگی
کنترل ارگانیک
زنبورهای تریکو گراما (T. chilonis یا T. brasiliensis) را می توان در زمان ظهور گل ها استفاده کرد تا به تخم های این آفت حمله کند. زنبورهای Microplitis ،Heteropelma و Netelia پارازیت لاروهای کرم غوزه هستند.
سن های شکارگر (سن های چشم بزرگ، سن های سپر براق و سن های spined predatory shield)، مورچه ها، عنکبوت ها، گوش خیزک ها، جیرجیرک ها و مگس ها به لاروهای این آفت حمله می کنند و بایستی استفاده از آنها ترویج داده شود.
کاربرد حشره کش های زیستی بر پایه اسپینوزاد (spinosad)، نوکلئو پلی هیدرو ویروس (NPV)، قارچ Metarhizium anisopliae، قارچ Beauveria bassiana یا باکتری Bacillus thuringiensis برای کنترل لاروها موثر هستند. ترکیبات گیاهی نظیر روغن نیم، عصاره دانه های نیم (NSKE 5%)، عصاره فلفل یا سیر نیز می توانند بصورت محلول پاشی و در دوره تشکیل جوانه ها مورد استفاده قرار گیرند.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. استفاده از حشره کش های انتخابی برای از بین بردن این آفت، بدون آسیب رساندن به سایر حشرات مفید، بهترین گزینه هستند. بررسی تخم ها و لاروها در مزرعه بسیار حیاتی است چون کرم ها به سموم مورد استفاده مقاوم می شوند.
ترکیباتی بر پایه کلرانتر انیلی پرول، کلروپیریفوس، سایپرمترین، آلفا و زتا سایپرمترین، امامکتین بنزوآت، اسفن والریت، فلوبندیامید یا ایندوکساکارب می توانند مورد استفاده قرار گیرند (معمولا ۲/۵ میلی لیتر در لیتر آب).
سمپاشی اولیه بایستی در دوره گلدهی انجام شود و به فواصل ۱۰ تا ۱۵ روز تکرار شود. استفاده از آفت کش ها ممکن است در برخی از گیاهان کم ارزش تر، مقرون به صرفه نباشد.
اقدامات پیشگیرانه
- استفاده از ارقام مقاوم و یا متحمل.
- کشت زودهنگام برای فرار از زمان اوج جمعیت آفت.
- رعایت فاصله مناسب بین گیاهان در زمان کشت.
- عدم کشت حاشیه مزرعه به منظور شکستن چرخه زندگی آفت.
- قرار دادن وسایلی که پرندگان را به درون مزرعه جذب کند تا از لاروها تغذیه کنند.
- استفاده از گیاهان تله نظیر گل جعفری (Tagitus erecta) در هر ۵ یا ۶ ردیف.
- استفاده از تله های فرمونی یا نوری به منظور به دام انداختن پروانه ها.
- پرهیز از تنش های آبی با فراهم کردن زهکش مناسب.
- بررسی منظم گیاهان برای مشاهده لاروها و آسیب آنها به گل، میوه، غوزه و غلاف.
- حذف دستی لاروها و یا حذف برگها و گیاهانی که بر روی آنها تخم گذاری شده است.
- حذف علف های هرز درون و یا اطراف مزرعه.
- حذف کامل بقایا پس از برداشت محصول.
- حذف گیاهان آفت زده از مزرعه.
- شخم عمیق پس از برداشت محصول به منظور در معرض قرار دادن شفیره ها در مقابل شکارگرها و نور آفتاب.
- پرهیز از تک کشتی و انجام کشت مخلوط با گیاهان مفید.
