بیماری پوسیدگی غلاف برنج
بیماری پوسیدگی غلاف برنج (Sheath Rot ) در اثر عوامل مختلف قارچی، باکتریایی و نیز برهمکنش بین ارگانیسمهای مختلف به وجود می آید این بیماری به طور معمول موجب قهوه ای شـدن یا پوسیدگی غلاف برگ پرچم و تغییر رنگ دانه مـیشـود.
بیماری پوسیدگی غلاف برنج
بیمـاری پوسـیدگی غـلاف در مناطق معتدل و گرمسیری طی مرحله شکم و خوشه دهی ظاهر میشود و علایـم بیمـاری بـه ویژه طی فصول بارندگی از خفیـف تـا شـدید متغیـر اسـت.
در گذشـته بیمـاری پوسـیدگی غلاف برنج از اهمیت کمی برخوردار بود اما امروزه به یک بیماری مهـم بـه ویـژه در آسـیا تبدیل شده است به طوریکه چندین اپیدمی از ایـن بیمـاری از کـشورهای هنـد و پاکـستان گزارش شده است. امروزه این بیماری از بخشهای مختلف آسیا، افریقا، آمریکـای لاتـین، اروپا و استرالیا گزارش شده است.
علایم بیماری پوسیدگی غلاف برنج
علایم بیماری اغلب در بالاترین برگ پرچم که خوشه جوان را محصور میکنـد ظـاهر میشود. علایم به صورت زخمهای مستطیلی شـکل یـا بـه صـورت لکـه هـای بیـضی شـکل نامنظم دیده میشوند که مرکز آنها قهوه ای روشن یا خاکستری بوده که از حاشیه قهـوه ای تیره مایل به قرمز متمایز میشوند.
آلودگیها به گونه ای جزئی ظهور خوشه را تحت تأثیر قرار میدهد و بخشی از خوشه که ظاهر نشده پوسـیده مـیشـود و دانـه هـا در خوشه به قهوه ای مایل به قرمز تا قهوه ای تیره تغییر می یابند. ممکن است دانه ها پـر نـشوند و پودر سفیدرنگی شامل اسپورها و هیفهای پاتوژن درون غلافهای آلوده مـشاهده گـردد.
عامل
پوسیدگی غلاف برنج یک بیماری بذرزاد بوده و عامل آن قارچ Sarocladium oryzae و در بعضی موارد گونه Sacroladium attenuatum می‌باشد. قارچ در بقایای گیاهی برنج بقا داشته و سبب بروز آلودگی در فصل زراعی میشود.
سایر مطالب:
بیماری سیاهک دروغی برنج
کمبود گوگرد در برنج ،عوامل و علایم آن
آفت کرم ساقه خوار برنج و آشنایی با روش های کنترل آن
کنترل و مدیریت بیماری پوسیدگی غلاف برنج
کنترل ارگانیک
باکتری‌های جنس ریزوباکتریوم، سودوموناس فلوئورسنت (جدا شده از برنج و مرکبات) برای قارچ عامل پوسیدگی غلاف برنج سمی می‌باشند و سبب کاهش شدت بیماری و افزایش محصول میشوند.
گونه Bipolaris zeicola یکی دیگر از آنتاگونیست‌ها در کنترل بیماری پوسیدگی غلاف می‌باشد که بطور کامل از رشد میسلیوم این قارچ ممانعت می‌کند. خاصیت ضدقارچی عصاره استخراج شده از گل ها و برگ های گیاه گل جعفری (Tagetes erecta) نیز سبب کنترل ۱۰۰ درصدی میسلیوم‌های قارچ پوسیدگی غلاف برنج میشود.
کنترل شیمیایی
کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. در آلودگی‌های شدید کاربرد هفتگی قارچ‌کش‌هایی نظیر مانکوزب، اکسی کلرید مس و یا پروپیکونازول (۱ میلی لیتر در لیتر) در هنگام شکم پر و ظهور خوشه سبب کاهش شدت بیماری میشود.
تیمار بذور با قارچ‌کش‌هایی نظیر مانکوزب قبل از کاشت نیز در کنترل بیماری موثر می‌باشد.
اقدامات پیشگیرانه
- کشت بذور سالم و در صورت امکان گواهی شده.
- رعایت فاصله کشت مناسب (۲۵ در ۲۵ سانتی‌متر).
- کشت حداقل دو رقم (واریته) مختلف برنج و ممانعت از تک کشت.
- بازدید مرتب از مزرعه برای کنترل آفات نظیر کنه خوشه.
- کاربرد کودهای پتاسیم، سولفات کلسیم و سولفات روی در مرحله پنجه زنی.
- حذف بقایا و علف های هرز آلوده از مزرعه.
