زنجرک ها و کنترل و مدیریت آنها
زنجرک ها که به زنجره مانند ها معروفند جزئ خانواده Cicadellidae یکی از پر گونه ترین خانواده حشرات به شمار می آیند. زنجرک ها غالبا آفت گلخانه ای محسوب می شوند و تعداد اندکی از آن ها سبب بروز خسارت می شوند.
اندازه معمولی این گونه ها ۲ الی ۱۳ میلیمتر تعدادی اندکی از آنها که کمیاب میباشند و دارای اندازه تا ۳ سانتی متر هستند.گونه های این خانوالده دارای رنگ امیزی بسیار متنوع وزیبا هستندواحتمالا از کفشدوزک ها نیز زییا ترومتنوع ترند .
آنها از شیره موجود در برگ درختان وجوانه های آنها تغذیه میکنند .بسیاری از آنها به گیاهان مرتعی خاصی وابسته هستند وبرخی مانند زنجرک پسنه از آفات مهم کشاورزی بشمار می آیند .تعداد گونه های خسارت زا وآفات گیاهی نسبت به تعداد گونه های شناخته شده که بالغ بر ۲۰۰۰۰ گونه میشوند اندک اند .
زنجرک ها در ایران
تعداد گونه های شناخته شده در ایران مشخص نیست .رخی از آنها براساس خسارت ایجاد شده بر روی درختان وبوته های کشاورزی مورد شناسائی قرار گرفته اند .گونه هائی که در شمال کشور عکس برداری کرده ام به عنوان گونه های شناسائی شده در کشور ذیلا معرفی میشوند .
علائم
علائم خسارت زنجرک ها مشابه علائم تنش خشکی و کمبود عناصر غذایی در گیاهان می باشد. زنجرک ها از سطح زیرین برگ ها تغذیه می کنند. خسارت معمولا با بروز نواحی زرد رنگ در اطراف محل تغدیه آغاز می شود و پیچ خوردگی در اطراف برگ ها را به همراه دارد. علائم معمولا با نام hopperburn شناخته می شوند. با گذشت زمان، نواحی کلروتیک (زرد رنگ) در کل پهنک برگ گسترش می یابند. برگ ها به سمت پایین پیچ خورده و می ریزند. این امر سبب کاهش رشد گیاه و کاهش محصول می شود.
علت ها
خسارت بوسیله گونه های مختلف زنجرک های جنس Amrasca ایجاد می شود. زنجرک ها غالبا آفت گلخانه ای محسوب می شوند و تعداد اندکی از آن ها سبب بروز خسارت می شوند. حشرات بالغ سبزرنگ و طول آن ها ۳ تا ۴ میلی متر می باشد و در گیاهان همیشه سبز زمستان گذرانی می کنند.
حشرات ماده تخم های خود را معمولا در سطح زیرین برگ و در میان بافت رگبرگ ها می گذارند. لارو ها یک تا چهارهفته بعد از تخم گذاری از تخم خارج می شوند. پوره ها و حشرات بالغ با تغذیه از شیره گیاهی سبب بروز خسارت می شوند. حشره در هنگام تغذیه با تزریق ترکیبات سمی به گیاه سبب انسداد آوندها می شود و به همین سبب علائمی مشابه کمبود آب و موادغذایی را به همراه دارد.
کنترل و مدیریت زنجرک ها
کنترل ارگانیک
– استفاده از حشرات پارازیتوئید مانند Anagrus atomus به عنوان عامل کنترل بیولوژیک.
– استفاده از حشرات مفید مانند کفشدوزک ها و بالتوری به عنوان شکارگرهای قوی تخم و لارو.
– کاربرد حشره کش های زیستی حاوی گونه های پارازیت قارچی مانند Metarhizium anisopliae , Beauveria bassiana, Paecilomyces fumosoroseus و گونه Verticillium lecanii در کنترل آلودگی های شدید.
– کاربرد صابون های حشره کش مانند اسپینوزاد ۰.۳۵ml.
سایر مطالب:
آفات و بیماری های خرما ،علایم و چگونگی کنترل آن ها
آفات و بیماریهای ذرت و چگونگی کنترل آن ها
کنترل شیمیایی
در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. تیمار بذرها با حشره کش های اختصاصی بر پایه کلرپیریفوس (۲.۵ml/l)، فیپرونیل و یا فلونیکامید نتایج رضایت بخشی در کنترل جمعیت زنجرک ها دارد.
همچنین بکارگیری آفتکش ها در خاک سبب کنترل و نابودی حشرات ساکن در خاک شده و از حمله آن ها به ریشه ممانعت به عمل می آورد و سبب القای مقاومت در گیاه می شود. از سایر اقدامات پیشگیرانه می توان به کاربرد حشره کش ها به مدت ۳۰، ۴۵ و ۶۰ روز پس از کشت اشاره کرد.
از سموم کلرانترانیلی پرول به همراه لامبدا سای هالوترین (۰.۵ml/l)، لامبدا سای هالوترین یا سایپرمترین هر کدام یک میلی لیتر در یک لیتر آب، یک الی دو دفعه در مراحل آخر رشدی گیاه می توان استفاده کرد.
اقدامات پیشگیرانه
- اطمینان از سلامت گیاهان جهت جلوگیری از ظهور زنجرک های حاصل از تخم های پنهان در بافت گیاهان.
- استفاده از ارقام مقاوم به آفات.
- بازدید مداوم جهت بررسی پوسته لاروها در زیر برگها.
- جمع آوری دستی تخم ها و بخش های آلوده گیاهی.
- استفاده متناوب از تله چسبی زرد برای جذب زنجرک های سبز.
- کنترل مصرف آفتکش ها جهت حفظ و بقا حشرات مفید.
- ایجاد محیطی مناسب جهت فعالیت حشرات مفید مانند کفشدوزک ها و بالتوری ها.
