بیماری برق زدگی نخود یا لکه سیاه
بیماری برق زدگی نخود یا بلایت آسکوکیتای (لکه سیاه) یکی از مخرب ترین بیماری های گیاهی نخود در بسیاری از مناطق زیر کشت این محصول می باشد.
بیماری برق زدگی نخود
برق زدگی نخود در ایران یکی از بیماری های بسیار مهم نخود است. در اکثر استان های کشور وجود دارد و علاوه بر نخود روی عدس و باقلا نیز گزارش شده است.ممکن است در صورت وجود رطوبت و حساسیت میزبان تمامی محصول از بین رود. عامل این بیماری باعث آسیب به باقلا، یونجه، شبدر و لوبیا می شود.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی بلایت آسکوکیتایی نخود
عامل بیماری گیاهی بلایت آسکوکیتای نخود، قارچAscochyta rabiei می باشد. شرایط آب و هوایی نیمه مرطوب و محدوده دمای ١٧ الی ٢١ درجه سانتی گراد تاثیر زیادی در رشد عامل بیماری دارد. بقایای آلوده گیاهی از کشت قبل و بذرهای آلوده منابع مهمی از آلودگی برای کشت بعدی نخود هستند.
سایر مطالب:
علایم بیماری برق زدگی نخود
در گیاهان مسن تر، این بیماری ابتدا به صورت لکه های آبسوخته رنگ پریده و کمرنگ روی برگ ها ظاهر می شود. با گذشت زمان، این لکه ها قهوه ای شده و یکسری نقاط سیاه رنگ کوچک به صورت حلقه های متحدالمرکز در قسمت مرکزی لکه ها ایجاد می گردد. لکه های کشیده تا بیضی قهوه ای با نقاط سیاه نیز ممکن است روی ساقه ایجاد شود.
در موارد شدید، این لکه ها دور ساقه را احاطه کرده و در نهایت در هوای نامساعد باعث شکسته شدن ساقه می شوند. لکه های غلاف از لحاظ ظاهری شبیه لکه های روی برگ هستند. گیاهان ممکن است به طور کامل دچار سوختگی شده و به صورت نواحی قهوه ای در مزرعه قابل مشاهده باشند. بذرهای آلوده به بیماری ممکن است بیماری را به گیاهچه ها منتقل کنند و باعث ایجاد لکه های قهوه ای تیره در قاعده ساقه شوند.
کنترل بیماری بلایت آسکوکیتایی نخود
- افزایش فاصله بین بوته ها و ردیف ها
- کاشت بذور عاری از بیماری
- کشت عمیق تر بذور (١۵ سانتی متر)
- شخم بقایای گیاهی بعد از برداشت محصول
- تناوب زراعی سه الی چهار ساله با گیاهان غیر میزبان
- استفاده از ارقام مقاوم به بیماری
برای کنترل بیماری برق زدگی نخود می توان از قارچکش های تیابندازول ۶۰% (تکتو) به میزان ۲ در هزار و یا مانکوزب ۸۰% (دیتان ام-۴۵) به میزان ۲ در هزار به صورت ضدعفونی بذر قبل از کشت یا سمپاشی بوته های جوان به خصوص بعد از هر بارندگی با فاصله ۱۴ روز استفاده کرد.
اقدامات پیشگیرانه
- استفاده از ارقام متحمل (مانند ارقام آزاد، آرمان و هاشم).
- استفاده از بذور گواهی شده و عاری از بیماری.
- استفاده از بذرهای تهیه شده از یک مزرعه سالم.
- اجتناب از کشت متراکم.
- بازدید مرتب مزارع برای مشاهده علائم بیماری.
- حذف گیاهان ناخواسته و علف های هرز در مزرعه و اطراف آن.
- برداشت هر چه زودتر به منظور جلوگیری از اثرات شدید بیماری بر عملکرد محصول.
- رعایت اصول بهداشتی در مزرعه، به عنوان مثال شستن چکمه ها و لباس ها بعد از وارد شدن به مزرعه.
- نخود را هر سه سال یک بار در یک مزرعه بکارید (تناوب زراعی با غلات).
