نقش تانسیومتر در سیستم آبیاری سنترپیوت

0

تانسیومتر وسیله ای می باشد که به وسیله آن پتانسیل ماتریک خاک را اندازه گیری می کنند تا بتوانند زمان دقیق و صحیح آبیاری را مشخص کنند.پتانسیل ماتریک نیرویی است که به وسیله آن، آب به گیاه یا سطح ذرات خاک می چسبد. به وسیله این نیروی جاذبه‌ آب به سمت ریشه گیاه حرکت کرده و آبیاری مناسب انجام می شود. مقدار این نیرو همواره منفی است و فقط به وسیله اعمال کردن نیروى دیگرى مى‌توان آن را خنثى کرد.

روش استفاده از تانسیومتر

تانسیومتر به عبارتی یک لوله پر از آب است. آب موجود در آن نیز  آب مقطری است که قبلا جوشیده و سرد شده است. در انتهای این لوله پر از آب یک قطعه به شکل کلاهک از جنس سرامیک یا سفال چینی قرار دارد. سمت بالای لوله نیز بسته است و یک فشار سنج در آنجا قرار گرفته است. وقتی این لوله درون خاک فرو می رود، آبی که در آن وجود دارد از روزنه های موجود در کلاهک خارج می شود. به همین دلیل در بالای لوله خلاء به وجود می آید و فشارسنج مقدار فشار این خلاء را اندازه گیری میکند.

تانسیومتر

اجزای تانسیومتر

‏تانسیومتر (Tensiometer‏) لوله ساده پر آبی است که از بالا به در پوش و از انتها به کلاهک سرامیکی منتهی می گردد. قسمت های مختلف تانسیومتر عبارتند از:

۱- ‏مخزن و درپوش (reservoir and cap):

مخزن تانسیومتر به عنوان منبع ذخیره آب برای لوله تانسیومتر عمل می کند. البته در برخی از تانسیومتر مخزن وجود ندارد. درپوش تانسیومتر باید به گونه ای باشد که از ورود هوا به داخل تانسیومتر جلو گیری نماید. این امر در کار کرد صحیح تانسیومتر از اهمیت زیادی برخورد ار است.

۲- ‏لوله تانسیومتر (body tube):

این لوله رابط بین مخزن و کلاهک سرا میکی تانسیومتر است و در تانسیومترهایی که مخزن وجود ندارد تنها منبع آب است. قطر لوله تانسیومتر معمولا یک اینچ (۲۵ میلیمتر) است اما طول آن بر اساس عمق نصب انتخاب می شود. اندازه های استاندارد طول تانسیومتر ۶ ‏، ۱۲ ‏، ۱۸ ‏، ۴ ‏۲، ۳۶، ۴۸ ‏و ۶۰ ‏اینچ می باشد.

۳- کلاهک سرا میکی (ceramic cup or tip):

وارد یا خارج شدن آب با داخل لوله تانسیومتر از طریق کلاهک سر امیکی که نسبت به آب نفوذ پذیر است صورت می گیرد. منافذ کلاهک سرا میکی به قدری ریز و کوچک است که وقتی کلاهک اشباع است (یعنی در شرایطی که تانسیومتر به درستی کار می کند) هوا نمی تواند از طریق آن به داخل لوله تانسیومتر وارد گردد.

۴- خلاء سنج (vacuum gauge):

این وسیله به دلیل ساختمان خاص خود فشار داخل تانسیومتر را نسبت به فشار بیرون که همان اتمسفر محلی است اندازه گیری می کند که فشار نسبی گفته می شود و به طوری که از اسم آن پیدا است فشار نسبی منفی یا خلاء نسبی را می تواند اندازه گیری نماید که شاخصی از پتانسیل ماتریک خاک می باشد.

خلاء سنج بر حسب سانتی بار بین صفر تا ۱۰۰ ‏درجه بندی شده است (هر سانتی بار معادل یک کیلو باسکال یا ۱۰ ‏سانتیمتر آب). معمولآ بر روی خلاء سنج یا لوله تانسیومتر برچسبی نصب می شود که بر روی آن طول لوله تانسیومتر قید شده است. در حقیقت این برچسب نشان می دهد که کلاهک سرا میکی تانسیومتر حداکثر تا چه عمقی می تواند نصب شود.

نکاتی در هنگام استفاده از تانسیومتر

تانسیومتر باید در خاک به طور کامل فرو برود و کاملا در تماس با خاک اطراف خود باشد. اگر در سوراخی که درون خاک ایجاد شده کاملا در تماس با خاک نیست باید کمی خاک نرم داخل سوراخ بریزید که تماس کامل برقرار شود. همچنین قبل از شروع اندازه گیری، به وسیله یک پمپ مکش هوا حباب های داخل آبی که در لوله تانسیومتر قرار دارد را باید تخلیه نمایید در غیر اینصورت عددی که فشار سنج نشان می دهد درست نخواهد بود.

مشخص کردن زمان آبیاری از طریق تانسیومتر

برای تعیین زمان دقیق و مناسب آبیاری باید چند تانسیومتر در چند جای مختلف مزرعه یا باغ نصب کرد. در آبیاری قطره ای دستگاه تانسیومتر باید به فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتی از دریپرها نصب شود. اگر یک لیست از پارامترهای بدست آمده از طریق این دستگاه های نصب شده در مزرعه را در مدت زمان حداقل ۱۵ روز به دست آورید به راحتی قادر هستید مدت زمان نیاز مزرعه به آبیاری را پیش بینی کنید.

اعدادی که تانسیو متر نشان می دهد نشانگر چیست؟

اعداد نشان دهنده در دستگاه به این صورت است که اگر روی عدد صفر باشد یعنی خاک در حد اشباع قرار دارد و نیازی به آبیاری ندارد.  اگر عدد ۱۰ تا ۳۰ نمایان شود هم نشانگر حد زراعی خاک هست و باز هم نیاز به آبیاری زمین نیست.اما اگر دستگاه اعدادی بین ۴۰ الی ۶۰ را نشان دهد یعنی خاک در آن زمان نیاز به آبیاری دارد.

مطالب مرتبط:

آبیاری قطره ای ،محاسن و معایب آن

ﭘﻤﭗ در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آبیاری تحت فشار و راهنمایی انتخاب بهترین پمپ

برای ساختن تانسیومتر می توان به شرح زیر عمل نمود:

 1-یک لوله از جنس PVC یا پلکسی گلاس به قطر ۱ سانتی متر انتخاب کرده و دو انتهای باز آن را با سوهان صاف کنید .

۲-در فاصله ۱۰ سانتی متری از انتهای بالای لوله سوراخی تعبیه کنید.

۳-در صورتی که خلاءسنج فلزی در اختیار باشد آن را به سوراخ تعبیه شده پیچ کرده و آب بندی نمایید . در غیر اینصورت یک لوله مسی به طول ۴ سانتی متر را که قطر خارجی آن کمی کوچکتر از قطر داخلی سوراخ تعبیه شده می باشد،  وارد سوراخ نموده و با چسب اطراف آن را محکم کنید. این لوله بعدا به فشارسنج جیوه­ای یا فلزی متصل گردد.

۴-کوزه متخلخل سرامیکی با مخلوط کردن اجزاء زیر و سپس قالب ریزی در قالب مخصوصی که از گچ درست شده است ساخته می شود:

  • ۷۵% رس ایلیت
  • ۲۰% کوارتز
  •  5% کربنات کلسیم
  • کمی سیلیکات سدیم و پروسلین
  • آب

۵-پس از قالب کوزه را در مجاورت هوا قرار داده تا خشک شود و سپس در حرارت ۱۰۰۰ درجه آن را بپزید.

۶-کوزه را با چسب به لوله اصلی متصل کنید.

۷-با درب بند لاستیکی انتهای بالایی لوله را مسدود کنید

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

تماس با ما ( اینجا کلیک کنید )