آفات و بیماریهای خربزه و چگونگی کنترل آن ها
آفات و بیماریهای خربزه در ایران به تعداد ۱۵ بیماری ذکر شده است.ویروس موزاییک زردی کدو، موزاییک هندوانه، موزاییک پیسک سبز خیار، موزاییک خیار، کوتولگی زردکدوییان، لکه حلقوی پاپایا، موزاییک کدو، موزاییک ارومیه ای، زردی شته زاد خیار، ویروس زردی، رگبرگ خیار، لکه نکروز خربزه، ویروس زردی کلروتیک کدو ییان و Zucchini yellow fleck virus.
مدیریت آفات و بیماریهای خربزه
مهمترین راهکار مدیریت و کنترل بیماری های ویروسی در گیاهان استفاده از ارقام مقاوم است. علاوه بر این، کنترل جمعیت ناقلان ویروس به منظور جلوگیری از ایجاد آلودگی های اولیه می تواند تأثیری بسزا در کنترل بیماری های ویروسی داشته باشد. کنترل ناقلان حشره ای معمولا با استفاده از سموم آفت کش علیه ناقل در ابتدا و طی فصل زراعی صورت می گیرد.
روش مبارزه شیمیایی علیه ناقلان در گروه خاصی از ویروس های بیماری زا که به شکل ناپایا توسط ناقل منتقل می شوند از کارایی چندانی برخوردار نیست. از طرف دیگر، در محصولات جالیزی به دلیل مصرف تازه خوری میوه امکان استفاده از سموم خطرناک حشره کش ممکن نیست.
لذا بایستی از سایر روش ها برای ممانعت از آلوده شدن میزبان و به دنبال آن کاهش خسارت وارده بهره گرفت. مدیریت غیرشیمیایی در چارچوب کاهش مصرف سم و تولید محصول سالم امری ضروری و نیاز جامعه امروز است که بایستی در این راستا اقدامات لازم انجام شوند.
معرفی مهمترین آفات و بیماریهای خربزه
شته جالیز یکی از مهمترین آفات و بیماریهای خربزه
مشخصات آفت
یکی از آفات مهم خربزه شته جالیز می باشد. این حشرات گلابی شکل با بدنی نرم و دارای قطعات دهانی زننده-مکنده هستند. آن ها خرطوم خود را به داخل رگبرگ یا بافت گیاهی فرو می کنند و شیره گیاه را می مکند و سپس شیره را از خود دفع می کنند. زندگی شته جالیز به صورت گروهی وکلنی است و ابتدا در زیر برگ ها مستقر شده و بعد می تواند تمام گیاه را آلوده کند. . شته ماده بدون بال و رنگ هایی مانند زرد مایل به سبز یا قهوه ای تیره دارد.
-شکل آن بیضوی می باشد .
-طول بدن شته های بال دار قدری کوچکتر از شته های بدون بال می باشد.
– رنگ لارو شته ها زرد یا سبز می باشد.
خسارت آفت
-مکیدن شیره نباتی گیاه باعث فقر مواد کربوهیدراته شده و گیاه را از رشد و نمو باز می دارد.
-در گیاهان آلوده برگ ها پیچیده شده و گل ها می ریزند.
-زیان های شته ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد.
الف- خسارت مستقیم شامل توقف رشد در اثر ایجاد حالت تشنگی و کمبود مواد غذایی در گیاه و ایجاد تغییرات فیزیولوژیک از طریق تزریق آنزیم به داخل بافت ها است.
ب- خسارت غیر مستقیم که شامل استقرار قارچ های کپکی دوده ای رنگ به نام فوماژین و کاهش فتوسنتز گیاه در اثر دفع عسلک و نیز انتقال بیماری های ویروسی (مانند موزاییک هندوانه) و ایجاد کوتولگی یا مرگ می باشد.
روش های پیشگیری و کنترل آفت
-از بین بردن هرگونه پناهگاه شته ها از جمله علف های هرز میزبان
-برای مبارزه بیولوژیک با شته ها استفاده از کفشدوزک ها مانند کفشدوزک 7 نقطه ای، زنبورهای پارازیتوئید شته بالغ، مگس های سیرفیده و بالتوری ها
-برای کنترل شیمیایی این آفت می توان از حشره کش های با منشا طبیعی مانند دی-اتانل آمید، روغن نارگیل(پالیزین) و نیکوتین استفاده نمود. سموم دیکلرووس و نیز پی متروزین که دارای دوره کارنس پایین هستند برای کنترل شته ها توصیه شده است.
شما میتوانید بهترین بذر ملون(خربزه) را از فروشگاه اینترنتی شاپ ثمر خریداری کنید
مگس جالیز
یکی از آفات و بیماریهای خربزه مگس جالیز می باشد. میزبان های زراعی عمره مگس جالیز به شرح زیر تعیین شده اند: خربزه، طالبی، خیار سبز، خیار چنبر، گرمک، کدو مسمایی، هندوانه.
مشخصات آفت
-حشره های کامل و بالغ نر وماده دارای سری به رنگ زرد وچشم هایی قهوه ای رنگ می باشند. پشت قفسه سینه آن ها قهوه ای رنگ بوده ودر مجموع، رنگ عمومی بدن آن ها قهوه ای به نظر می رسد.
شکم این آفت مدور و بیضوی است و نوارهای افقی که به طور یک در میان زرد و قهوه ای است روی شکم آن ها دیده می شود. بال های حشره های مزبور شفاف و بدون لکه است وتنها در حاشیه انتهایی، کمی تیره تر به نظر می رسد.
-تخم های این آفت سفید رنگ بوده وبه شکل دانه برنج است.
-لاروهای مگس جالیز بلافاصله پس از خروج از تخم، یک میلیمتر طول دارند و بی رنگ و شفاف هستند.
-این لاروها همانند لارو سایر مگس ها پا ندارند. سر لاروها باریک بوده و به تدریج به طرف انتهای بدن عریض می شوند. لاروها در آخرین مرحله رشدی خود حداکثر به ۱۱ میلی متر می رسد.
-شفیره ها بیضی شکل بوده و بندهایی در روی آن دیده می شود. رنگ شفیره ها زرد کهربایی است که ممکن است در زمان نزدیک به خروج حشره های کامل از آن ها تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه ای روشن تبدیل شوند.
خسارت آفت
-مگس در زیر پوست میوه تخمگذاری کرده که عموماً محل تخمگذاری به رنگ قهوه ای می گردد و میوه در این ناحیه دچار تغییر شکل و خمیده می شود. -لاروهای آفت با ایجاد دالان به درون میوه باعث ایجاد خسارت می شوند.
روش های پیشگیری و کنترل آفت
-جمع آوری روزانه میوه های آلوده به آفت و انهدام یا دفن کردن آن ها در عمق خاک
-اجرای شخم و دیسک بلافاصله پس از برداشت محصول
-شکار مگس با طعمه مسموم با استفاده از پروتئین هیدرولیزات به همراه یکی از سموم فسفره مثل مالاتیون
-زمانی که اکثریت یا بیش از ۵۰%میوه ها به اندازه یک فندق یا هسته خرما شدند علیه حشره کامل اقدام به سمپاشی شود که می توان از یکی از سموم حشره کش فسفره کم دوام مانند دیمتوات ۲-۴لیتر درهکتار استفاده کرد.
-عملیات سمپاشی را باید هر هفته یکبار اعمال نمود که در مجموع ۴-۶ نوبت سمپاشی میشود.
سایر مطالب:
بیماری های ویروسی و علفهای هرز خربزه را چگونه کنترل کنیم!؟
آفت مگس جالیز ،علایم و چگونگی کنترل آن
سر خرطومی جالیز
یکی از آفات و بیماریهای خربزه سرخرطومی جالیز می باشد. این حشره به گیاهان خانواده کدوییان از قبیل خربزه، هندوانه، طالبی، خیار و کدو حمله می کند.
مشخصات آفت
-حشره کامل (به جز خرطوم)۳-۵ میلیمتر و عرض آن ۲ میلیمتر رنگ آن کاملاً سیاه و پوشیده از فرورفتگی های فراوان است، به طوری که این حالت در تمام اعضاء بدن حتی در ران ها و ساق ها نیز دیده می شود. خرطوم بلند، باریک و قدری خمیده است. بالپوش ها نسبتا کوتاه و به انتهای بدن نمی رسند. بال های زیرین کاملاً رشد کرده و حشره قادر به پرواز کردن می باشد.
-تخم بیضی شکل و به رنگ سفید شفاف، رنگ تخم ها ابتدا سبز کاملاً روشن و سپس به تدریج به رنگ سفید پر رنگ در می آید. تخم ها را معمولا در کنار سوراخی که به وسیله خرطوم در پوست میوه ایجاد میشود می گذارند.
-لارو سفید و خمیده با سر قرمز، لب و آرواره های بالا قرمز مایل به قهوه ای و به طول ۴ میلیمتر است.
-شفیره سفید، به طول۵ میلیمتر و به عرض ۳ میلیمتر است.
خسارت آفت
-پس از خاتمه تخمریزی، جریان شیره نباتی بـه طـرف میـوه هایی کـه روی آن تخم ریزی شده، از محل دم میوه یا شاخه فرعی یا شاخه اصلی توسط حشره نر قطع می شود. این عمل به وسیله حشره نر وقتـی کـه حشـره مـاده در حـال تخم ریزی است و یا در پایان آن، صـورت مـی گیـرد. .
-از سلول های تخریب شده صــمغی بــه رنــگ قهــوه ای پررنــگ شــفاف ترشــح مــی گــردد.
روش های پیشگیری و کنترل آفت
-دادن یخ آب زمستانه
-جمع آوری بقایای جالیز در مزرعه
-معلق نگه داشتن میوه های کوچک: این حشره میوه هایی را که به عللی معلق هستند و کمی با زمین فاصله داشته و به صورت مورب (سرازیر ) قرار گرفته اند آلوده نمی کنند .
-بدین منظور می توان پس از تشکیل تمام میوه های خربزه و هندوانه، کلوخه ای زیر شاخه فرعی گذاشت تا میوه های کوچک سرازیر و معلق نگه داشته شوند.
-از بین بردن علف های هرز از جمله هندوانه ابوجهل
-با توجه به این که لاروها درون میوه و مخفی می باشند، سمپاشی بایستی علیه حشرات کامل صورت گیرد.
-دو بار سمپاشی با سم لاروین و دیپترکس ۸۰ درصد به میزان یک کیلوگرم در هکتار علیه این آفت توصیه می شود.
مگس خربزه
یکی از آفات مهم خربزه مگس جالیز می باشد. آفت خربزه، طالبی، کدو، گرمک و به طور کلی گیاهان خانواده کدوییان میباشد.
مشخصات آفت
-مگس هایی هستند به طول حدود۶-۷ میلیمتر با رنگ عمومی طلایی ، چشم هایی سبز و روی قفس سینه ی آن ها خال های سیاه رنگی دیده می شود . بال های این حشره ، شفاف و دارای لکه های تیره هستند .
-این لکه ها در بال سمت راست شبیه عدد۱۸۸ و در بال سمت چپ شبیه عدد ۸۱۱ میباشد .
-تخم های این آفت، به شکل کشیده بوده رنگ سفید دارد.
-لاروهای مگس خربزه بلافاصله پس ازخروج ازتخم،به طول یک میلی متر،بی رنگ وشفاف هستند. این لارو ها، همانندلارو سایرمگس ها پا ندارند.سر آن ها باریک است و به تدریج، به سمت انتهای بدن عریض می شوند.
خسارت آفت
این آفت در زیر پوست میوه های کوچک گیاهان جالیزی تخم گذاری می کند . سپس ، لارو از تخم خارج شده و با پیشروی درداخل میوه ، تونلی ایجاد می کند که طراف آن سفت و قهوه ای می شود .
-لاروها بعد از تغذیه کافی ، برای شفیره شدن ، پوست میوه را سوراخ کرده و در داخل خاک ، تبدیل به شفیره می شوند .
-سوراخی که لارو در میوه ایجاد می کند راه مناسبی برای ورود یکسری از میکروارگانیسم ها می شود . این عوامل باعث پوسیدگی و گندیدگی میوه می شوند . بنابراین، آفت علاوه بر کرمو کردن میوه ، گاهی باعث پوسیدگی آن شده و به این ترتیب موجب افزایش خسارت می گردد .
روش های پیشگیری و کنترل آفت
-خاک ورزی: خاک ورزی به خوبی قبل از کشت انجام شود تا بوته های خربزه همزمان و یکدست سبز شوند.
-کشت زود هنگام: کشت خربزه در بهار ، حتی المقدور زود انجام شود . تا سریع تر بوته ها به میوه نشسته و قبل از ظهور مگس ها ، میوه های خربزه درشت و پوست آن ها ضخیم شده باشد و مگس نتواند زیر پوست این میوه ها تخم ریزی نماید . ( ابتدا و نیمه اردیبهشت ماه بهترین زمان کاشت ) موجب کاهش ، کاشت خربزه هایی که مگس خربزه رغبت کمتری برای تخم گذاری در آن ها دارند جمعیت آفت و خسارت کمتر می گردد .
-جمع آوری محصولات آلوده : در طول دوره داشت ، کلیه میوه های آلوده به مگس خربزه از مزرعه جمعآوری و معدوم گردند تا از تراکم آفت در نسل بعد کاسته شود .
-اجرای عملیات شخم و دیسک زدن مزرعه خربزه
-یخ آب زمستانه : در مناطقی که دارای زمستانه های سرد می باشند ، استفاده از یخ آب زمستانه ( با توجه به اطلاعات هواشناسی منطقه)، تلفات قابل قبولی بر آفت ،در دورۀ زمستانگذرانی خواهد داشت.
-آیش و تناوب زراعی
-مدیریت صحیح رطوبت خاک در زمان مناسب زیرا با کاهش رطوبت خاک ظهور مگس خربزه نیز کاهش می یابد.
-زمان مبارزه شیمیایی موقعی است که میوه هابه اندازه یک گردو شده اند،به این ترتیب باید در سه نوبت با یکی از سموم حشره کش فسفره کم دوام به میزان توصیه شده با فاصله یک هفته تا ۱۰ روز با رعایت تناوب در سموم شیمیایی علیه حشره های کامل آفت اقدام به سمپاشی گردد.
کفشدوزک خربزه
از آفات مهم خربزه بوده و به انواع خربزه ، خیار و هندوانه حمله می کند. کفشدوزک شرقی نقطه دار خیار نیز از اسامی دیگر آن می باشد. علف های هرز حاشیه مزارع، شکاف زمین و زیر ، زمستان گذرانی به صورت حشره کامل در زیر بقایای گیاهی پوستک درختان می باشد.
خسارت آفت
-حشره کامل و لارو کفشدوزک هر دو از برگ و میوه بوته جالیز تغذیه نموده و برگ را به صورت توری در می آورند.
-گاهی حشرات کامل به تخمدان گل های گیاه میزبان نیز حمله کرده و آن ها را از بین میبرند. سبب مشبک شدن برگ و لهیدگی و پوسیدگی میوه ها می شود.
-حشره بالغ کفشدوزک خربزه از اواسط پائیز تا اوائل بهار بدون هیچگونه فعالیتی معمولاً به طور پراکنده در پناهگاه های مختلف از قبیل شکاف درختان و دیوارها و یا زیرسنگ ها و خاشاک اطراف مزارع جالیزکاری به سر می برد.
روش های پیشگیری و کنترل آفت
جمع آوری برگ های آلوده به تخم
-از بین بردن میزبان های وحشی
-مبارزه شیمیایی بهتر است مصادف با ظهور حشرات بالغ زمستان گذران و یا با باز شدن تخم ها و ظهور لاروهای سن یک انجام شود. از سمومی نظیر فن پروپاترین به میزان ۲ لیترهکتار استفاده شود.
