آشنایی با بیماری تب پیشاب قرمز دام ها(بیماری بابزیوز یا پیروپلاسموز)
بیماری تب پیشاب قرمز به شکل گلابی بدون رنگدانه به تعداد ۲ تا ۴ و بیشتر در جسم سلولی میزبان دیده می‌شوند. آزاد شدن مواد فارماکولوژیک فعال و تخریب گویچه‌های قرمز نقش مهمی در بیماری‌زایی عفونت بابزیایی دارند.
بیماری تب پیشاب قرمز دامها
انگل بابزیوز F:babesidae G:babesia به شکل گلابی بدون رنگدانه به تعداد ۲ تا ۴ و بیشتر در جسم سلولی میزبان دیده می‌شوند. سیتوپلاسم آبی رنگ است و هسته در قطبی از جسم انگلی به شکل کروماتینی متراکم و قرمز دیده می‌شود.
سیر تکاملی بیماری بابزیوز یا پیروپلاسموز یا تب پیشاب قرمز :
تکثیر اجسام بابزیایی در مهره‌داران در گویچه‌های قرمز از طریق جوانه زدن است.
عامل بیماری بابزیوز یا پیروپلاسموز یا تب پیشاب قرمز
عامل این بیماری تک یاختهای کوچک به نام بابزیا است. محدوده وسیعی از حیوانات از جمله آبزیان،دوزیستان، خزندگان، پرندگان، پستانداران و انسان به این انگل آلوده می شدند، پس یکی از مهمترین بیماری مشترک محسوب می شود.
معمولا گاوهای بیش از یکسال سن و بالغین به این بیماری مبتلا می شوند.بابزیاها به وسیله کنههای سخت ایکسودس منتقل می شوند. بابزیاها اشکال متفاوتی دارند ولی شکل دوتایی آﻧﻬا بیشتر است زیرا از طریق جوانه زدن تکثیر می یابند.
بابزیاها از نظر اندازه دو نوع هستند:
الف) – کوچک: نسبت به دارو مقاومند زیرا به آندوتلیوم عروق می چسبند.
ب) – بزرگ: نسبت به دارو حساسترند و بهتر به درمان جواب می دهند.
پاتوژنز:
اساس بیماری زائی بابزیاها، مبتلا و متلاشی کردن گویچه های قرمز است و به این دلیل دام به تب و کم خونی شدید مبتلا م یشود. در این بیماری بابزیا از طریق گزش کنه وارد خون شده و پس از تکثیر RBC می شود .و مروزوئیت ها وارد در آﻧﻬا، دیواره گلبولهای قرمز را پاره می کنند و به های سالم حمله می کنند.
لذا این انگلها پس از RBC سایر ها قرار WBC خروج ،آنتی ژنند و مورد حمله توسط می گیرند و به دلیل ترشحات آﻧﻬا، شدیداً تب حاصل می شود و به دنبال آن بی اشتهایی، تاکی کاردی و کاهش ترشح و یبوست و لاغری رخ می دهد.
سپس میزان زیادی هموگلوبین وارد خون شده که کبد قادر به از بین بردن تمامی آﻧﻬا نمی باشد، درنتیجه مواد رنگی وارد جریان خون می گردند و دو حالت پیش می آید: مقداری از آﻧﻬا به املاح صفراوی تبدیل (a می شوند، لذا ایجاد ایکتر یا زردی می کنند. مقداری از آﻧﻬا از طریق کلیهها دفع می شوند (b که ایجاد هموگلوبینوری و در نتیجه ایجاد گلومرونفریت و اختلالات کلیوی می کنند..
علائم بالینی:
مهمترین علائم عبارتند از هموگلوبینوری(خون شاش)، کم خونی ،علائم یرقان، تب بالا (بالای ۴۱ درجه)، بیاشتهایی، خستگی، عدم نشخوار، یبوست. افزایش سرعت تنفس و ضربان شدید قلب، ادرار کف آلود و قهوهای،و زرد، چشمها و پستان زرد (pale) مخاطات رنگ پریده رنگ. اسهال همراه با زورزدن و انقباض اسفنکتر مقعد.
تعداد گلبولهای قرمز در یک گاو سالم حدود هفت میلیون عدد در هر میلی لیتر مکعب است ولی در گاوان مبتلا به بابزیا این مقدار به یک الی یک و نیم میلیون تقلیل می یابد. این بیماری بیشتر در بهار و تابستان (اردیبهشت تا مهرماه) رخ می دهد.
جهت تشخیص قطعی علاوه بر علائم می توان اقدام به تهیه گسترش خونی و فیکس کردن با متانول و رنگ آمیزی با گیمسا نمود و انگلها را که به صورت اشکال دوتایی هستند مشاهده کرد.
تشخیص تفریقی:
این بیماری را میبایست از لپتوسپیروز و شاربن تفریق داد زیرا آﻧﻬا نیز خون شاش ایجاد می کنند.
سایر مطالب:
مهم ترین دلایل برگشتگی شیردان گاو شیری
کنترل و پیشگیری:
۱ – درمان موارد شناخته شده
۲ – مبارزه با ناقلین (کنه ها) از طریق حمام و سمپاشی قبل از فعالیت کنه (اسفندماه)
۳ – واکسیناسیون
درمان:
استراتژی درمان به صورت زیر می باشد:
- با دز ۱ میلی لیتر به ازای هر Acapril یا Pirorazi
- 50 کیلوگرم وزن بدن و حداکثر ۶ میلی لیتر از طریق زیرپوستی که کل میزان در نظر گرفته شده را در دو
- الی سه نوبت و هر ۶ ساعت مصرف می شود. این دارو بسیار سمی است.
- تجویز آهن به همراه ویتامین ۱۲
- آنتی بیوتیک تراپی مانند استفاده از اکسی تتراسیکلین ۱۰
- استفاده از سم و شستشوی دامها
