بیماری پوسیدگی ریشه سیب زمینی یا شانکر ساقه
بیماری پوسیدگی ریشه سیب زمینی یا شانکر ساقه سیب زمینی یکی از مهمترین بیماریهای سیب زمینی در جهان است. بیماری با نام شوره سیاه (black scurf) هم شناخته می شود. بیمارگر اندام های زیرزمینی گیاه سیب زمینی از جمله ریشه، ساقه، استولن و غده ها را مورد حمله قرار می دهد.
بیماری پوسیدگی ریشه سیب زمینی
واژه شانکر ریزوکتونیایی معمولاً به دلیل وجود زخمهای مشخصه یا شانکر روی جوانه، ساقه و استولن ها می باشد در حالی که شوره سیاه به وجود سختینه های قارچ در سطح غده ها باز می گردد که در پایان فصل ظاهر می گردند. شانکرهای ریزوکتونیایی و شوره سیاه را می توان به طور همزمان در یک بوته مشاهده نمود.
عامل بیماری پوسیدگی ریشه سیب زمینی
در سیب زمینی عامل بیماری قارچ Rhizoctonia solani می باشد. به این بیماری شوره سیاه یا scurf Black یا شانکر ساقه زیر زمینی نیز گویند.
این بیماری عالوه بر سیب زمینی بسیاری از گیاهان زراعی دیگر از جمله حبوبات، گیاهان روغنی، پنبه و کلم را نیز آلوده می کند.
این بیماری در اغلب مناطق کشت به خصوص مناطق سردسیری و کشت استمرار ایران از جمله اردبیل، همدان، اصفهان، تهران، کرمان(جیرفت، کهنوج) و خوزستان اهمیت زیادی دارد.
سایر مطالب:
ویروس Y سیب زمینی و چگونگی مدیریت آن
علائم بیماری
- روی غده سیب زمینی تشکیل اسکلروت های سیاه رنگی است که سطحی بوده و با آب شسته نمی شوند(با ناخن به راحتی کنده می شوند) و بازار پسندی محصول را کاهش می دهد
- کاشت غده های آلوده به اسکلروت در خاک های مرطوب موجب مرگ جوانه های روی غده و وقفه در رشد آن ها می شود
- ایجاد زخم روی ساقه هایی که از غده آلوده می رویند
- کوتولگی بوته
- ارغوانی شدن برگ ها
- پیچیدگی و زردی برگ ها
- تشکیل غده های هوایی شبیه به بیماری ویروسی و فایتوپالسمایی
- ایجاد شانکر به صورت لکه های قهوه ای تیره و فرورفته در قسمت ساقه زیرزمینی
بیماری مشتمل بر دو مرحله مجزا می باشد: آلودگی گیاهان در حال رشد با پدید آمدن شانکر ریزوکتونیایی و دوم آلودگی سطحی غده های دختری به وسیله سختینه و یا پوشش سیاه رنگ
روش های پیشگیری وکنترل بیماری
- کاشت غده های سالم و عاری از اسکلروت
- اجتناب از کشت زود هنگام غده های بذری در شرایط سرد و خنک
- ضد عفونی غده های بذری با استفاده از سموم قارچکش
- قبل از کشت بذر با قارچ کش هایی نظیر رورال تی اس ضد عفونی شود.
- عدم کشت سیب زمینی به مدت ۳ تا ۴ سال در زمین های آلوده
- تناوب زراعی سیب زمینی با غالت و گراس ها به مدت ۳-۲ سال در مناطقی که استرینAG3 قارچ solani بقای بیشتری در خاک دارد، مایه تلقیح عامل بیماری را که خاکزاد است، کاهش می دهد.
- اخیراً نیز قارچ کش سیستمیک تیابندازول توصیه گردیده است.
