آشنایی با انواع پوشش‌های گلخانه‌ای
انواع پوشش‌های گلخانه‌ای یکی از متریال‌های گلخانه است. پوشش‌های گلخانه هر کدام وظایف متفاوتی دارند که براساس شرایط جوی مختلف و برخی از نیازهای محصولات انتخاب می‌شوند.
انواع پوشش‌های گلخانه‌ای
انواع پوشش‌های گلخانه‌ای یکی از متریال‌های گلخانه است. پوشش‌های گلخانه هر کدام وظایف متفاوتی دارند که براساس شرایط جوی مختلف و برخی از نیازهای محصولات انتخاب می‌شوند.
کاربرد انواع پوشش گلخانه
انواع پوشش گلخانه کاربردهای مختلفی دارند که عبارت است از:
- پلاستیک
- پلی اتیلن معمولی
- اکریلیک
- پلی وینیل فلوراید
- کاور پک
- فیبر شیشه‌ای یا فایبرگلاس مقاوم
- پلی کربنات
در ادامه هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
۱. پلاستیک
یکی از ارزان‌ترین پوشش‌های برای سازه گلخانه نایلون‌ها هستند که از مواد پلیمری (LDPE) ساخته می‌شوند. پلاستیک نرم در مقابل حرارت به هر فرمی که بخواهید در می‌آید که شامل: پلی استر، پلی وینیل فلوراید، پلی وینیل کلراید و تنیت است.
۲. پلی اتیلن معمولی
این نوع پوشش گلخانه‌ای به میزان ۸۸ تا ۹۰ درصد نور را از خود عبور می‌دهد. نور ماورای بنفش را به راحتی عبور می‌دهد. عمر آن بسیار کم است.
پلی اتیلن معمولی در مقایسه با شیشه حرارت بیشتری را به داخل گلخانه منتقل می‌کند، هزینه اولیه آن کمتر از شیشه و قابلیت استفاده در اسکلت‌های موقت و دائمی است، تقریبا ۵۰ درصد از اشعه مادون قرمز را عبور می‌دهند.
۳. اکریلیک
از دیگر پوشش‌های گلخانه‌ای می‌توان به اکریلیک اشاره کرد که دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:
- این نوع پوشش بین ۹۰ تا ۹۲ درصد نور را عبور می‌دهد.
- نسبت به فیبر شیشه قیمت بالاتری دارد.
- خاصیت گرمایی آن نسبت به شیشه دو برابر است.
- فاقد مشکلات تراکم رطوبت و ایجاد قطراب آب است.
- مقاومت بالایی در برابر فشار دارد؛ لذا خاصیت شکندگی ندارد.
- عدم مشکلات تراکم رطوبت و ایجاد قطرات آب
- در اثر طول عمر بالا زرد نمی‌شود.
- افزایش مقاومت اکریلیک نسبت به شیشه در معرض شرایط جوی بسیار بالا است.
۴. پلی وینیل فلوراید (PVF)
پوشش گلخانه‌ای پلی وینیل فلوراید دارای ویژگی‌هایی همچون: طول عمر بیش از ۱۰ سال یا بیشتر، قیمت بالاتری نسبت به پلی اتیلن دارد، در برابر ساییدگی و طوفان بسیار مستحکم و مقاوم است، بر روی صفحات فیبر شیشه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مقاومت کششی آن ۴ برابر پلی اتیلن است، بیشتر از شیشه نور را عبور می‌دهد.
۵. کاور پک
کاور پک از دیگر انواع پوشش‌های گلخانه‌ای است. در ایران این نوع پوشش به صورت طاقه‌ای تولید می‌شود و زیر نظر اتحادیه گل و گیاه تهران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از مهم‌ترین ویژگی‌های کاور پک می‌توان به:
- قابلیت جوش حرارتی
- دوجداره بودن
- نگهداری رطوبت
- ضد قارچ
- تنوع رنگی بالا
- تضمین عمر مفید تا ۵ سال
- قابلیت ضربه‌پذیری بالا
- امکان تولید از ۲ تا ۱۰ میلی‌متر
- حاوی ۴ درصد ماده ضد اشعه ماورای بنفش است.
- عرض قابل تنظیم از ۷۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر است.
کاربرد کاور پک در بسته‌بندی‌ها، ساخت جعبه‌های گل‌کاری، عایق رطوبتی و حرارتی است.
۶. پلاستیک سخت یا دوروپلاست
این دست از پوشش‌های گلخانه‌ای در برابر حرارت بسیار مقاوم هستند و شامل فیبر شیشه یا فایبرگلاس و اکریلیک هستند.
مواد افزودنی ویژه‌ای مثل: مواد تثبیت کننده اشعه ماورای بنفش، مواد نگهدارنده اشعه مادون قرمز اضافه می‌شوند هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های خاصی به پوشش گلخانه می‌دهند.
۷. فیبر شیشه‌ای یا فایبرگلاس مقاوم
از دیگر انواع پوشش‌های گلخانه ای، فیبر شیشه‌ای یا فایبرگلاس مقاوم (FRP) است. این نوع پوشش دارای ویژگی‌هایی مانند: اشتعال زا، راحت‌تر از شیشه خنک می‌شود، نسبت به پلی اتیلن قیمت بالاتری دارد.
اما نسبت به شیشه ارزان‌تر است، رنگ‌بندی‌های مختلفی دارد برای گلخانه بیشتر از رنگ‌های روشن استفاده می‌شود، در اثر فرسایش زرد شده و میزان عبور نور کاهش می‌یابد، عمر فیبر شیشه‌ای نسبت به شیشه کمتر است، سبک وزن است، در اثر تجمع گرد و غبار و رشد جلبک‌ها موجب سیاه شدن و کاهش انتقال نور می‌شود.
۸. پلی کربنات
یکی از انواع پوشش‌های گلخانه‌ای تحت عنوان پلی کربنات نامیده می‌شود که ویژگی‌های زیادی اعم از: خاصیت گرمایی مشابه اکریلیک است، تحمل فشار آن تا ۲۰۰ برابر شیشه است، ۹۰ درصد نور را عبور می‌دهد، مقاومت گرمایی و الکتریکی بالایی دارد.
وزن آن ⅙ شیشه است، قابلیت بریده شدن، اره شدن، میخ کاری و سوراخکاری دارد، مقاومت و استحکام بالایی دارد و با گذشت زمان تغییر رنگ می‌دهد، چکه کردن آب در برابر تراکم رطوبت آن کاهش می‌یابد.
مقاومت عالی در دمای بین ۴۰ تا ۱۲۰ درجه سانتی گراد دارد، در مقابل اسید‌های اکساینده و کاهنده، روغن‌ها، الکل‌ها، نمک‌های اسیدی و خنثی و هیدروکربن‌های آلیفاتیک بسیار مقاوم است.
ورق‌های پلی کربنات در رنگ‌بندی‌های شفاف و مات در ورق‌های معمولی یا چند جداره تولید می‌شوند. از میان این ورق‌های شفاف دوجداره برای پوشش گلخانه‌ای به کار می‌رود.
کاربرد پوشش‌های گلخانه‌ای
کاربرد انواع پوشش گلخانه قابلیت عبور نور آن است. پوشش‌های گلخانه‌ای حداکثر مقدار نور موردنیاز به داخل گلخانه را از خود عبور می‌دهد؛ بر همین اساس درصد عبور نور از پوشش گلخانه‌ای یکی از مهم‌ترین نکات در انتخاب آن است. عبور نور به مقدار نوری که از سطح عبور می‌کند گفته می‌شود.
انعکاس نور با سطح پوشش گلخانه
از دیگر کاربردهای پوشش‌های گلخانه‌ای، انعکاس نور با سطح پوشش گلخانه‌ای است. هیچ ماده‌ای قادر نیست که نور را ۱۰۰ درصد از خود عبور دهد.
زمانی نور به سطحی برخورد کند بخشی از آن نور منعکس می‌شود بخشی از آن هم جذب می‌شود و بقیه آن را عبور می‌دهد. این مقدار بستگی به نوع پوشش گلخانه‌ای متغیر است.
به عنوان مثال زمانی که نور به سطح سیاهی برخورد کند مقدار کمی از نور را منعکس می‌کند و مقادیر زیادی از آن جذب خواهد شد خیلی کم یا هیچ نوری از آن عبور نمی‌کند. مقادیر زیادی عبور نور از طریق شیشه شفاف به وجود می‌آید.
افزایش عمر پوشش گلخانه
عمر مفید پوشش گلخانه با توحه به اینکه ماه‌ها و سال‌ها در یک پووشش مناسب مورد استفاده قرار گیرد . این پوشش گلخانه‌ای در اثر هوازدگی، کثیفی حاوی از تجمع گرد و خاک و دیگر آلایندگی‌ها، خراش‌های ناشی از اشیای مختلف و سایش مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زمانی که تغییر شیمیایی داخل پوشش تغییر کند زمان مفیدی است و در نتیجه تغییرات شیمیایی داخلی پوشش، مقاومت فیزیکی کاهش پیدا می‌کند. سپس پوشش تجزیه می‌شود. در نهایت نیز میزان عبور نور کاهش می‌یابد.
