کاربرد هورمون گیاهی اتیلن در باغبانی

هورمون گیاهی اتیلن تأثیر فراوانی، در کل چرخه زندگی گیاهان، به ویژه پاسخ های مقاوم آنان در برابر فشار دارد. با توسعه ژنومیک عملکردی، مکانیسم عملکرد اتیلن در گیاه به عواملی از قبیل، ریشه گیاهان، ساقه ها، برگ ها، کشیدگی الیاف و غیره بستگی دارد. بر این اساس، استفاده از اتیلن در کنترل شیمیایی محصولات و بهبود ژنتیکی آنان، بسیار گسترش یافته است.

هورمون گیاهی اتیلن

از مدت ها پیش معلوم شده بود که گاز اتیلن در بافت های گیاه ساخته می شود و موجب فعل و انفعالات رشدی معین و همچنین واکنش های فیزیولوژیکی در گیاه می شود و معلوم شده است که این گازها همه صفات خاص یک هورمون را دارا است.

اتیلن در درجه حرارت های معمولی به ورت گاز است در نتیجه خواص معینی را از خود نشان می دهد که در هورمون های دیگر دیده نمی شود. اتیلن همچنین ممکن است از گیاه خارج شود و رشد گیاهان مجاور را تحت تاثیر قرار می دهد.

ماهیت شیمیایی اتیلن: 

یک ترکیب در کربنه با یک بند دوگانه (CH2=CH2) 

مراکز عمده ساخته شدن اتیلن: 

بر خلاف هورمون های گیاهی دیگر که در نقاط خاص تولید می شود این هورمون به صورت موضعی در هر نقطه ای از گیاه ممکن است تولید شود.

 نحوه انتقال اتیلن:

حرکت اتیلن در داخل بافت ها به صورت انتشار گاز می باشد. 

کاربرد هورمون گیاهی اتیلن در باغبانی

رسیدن میوه و ریزش آن 

با بزرگ شدن میوه ساخته شدن اتیلن شدت می یابد و مقداری گاز اتیلن آزاد می شود بکار بردن اتیلن روی میوه های خرمالو – موز و طالبی که هنوز به حد کامل نرسیده اند رسیدن میوه ها را تسریع میکند.

درگردو و فندق استفاده از این هورمون باعث ترکیدن پوست و تسریع در شکاف خوردن پوست میوه ها میشود. در صورتی که ده روز قبل از برداشت میوه های سیب وگلابی ، گیلاس ، آلو و هلو از هورمون اتیلن استفاده شود باعث تحریک ریزش میوه میشود.

لازم به یادآوری است که وقتی از اتیلن در باغ استفاده میشود میوه از دم جدا شده یعنی دم میوه روی درخت باقی میماند که این خود در صنعت کمپوت سازی از نظر اقتصادی با ارزش است. 

افزایش کیفیت وکمیت محصول 

استفاده از اتیلن روی محصولات مختلف میزان محصولات و بازارپسندی آنها را افزایش میدهد. از جمله گوجه – فرنگی که استفاده ازاین هورمون از مرحله گرده افشانی تا زمانیکه میوه سبز و بالغ میشود باعث افزایش محصول میشود.

اتیلن باعث رنگپذیری بهتر گوجهفرنگی ، مرکبات ، هلو ، انگور ، گیلاس ، آلبالو و آلو میشود. اتیلن در مورد خیار باعث تولید بیشتر گل ماده و افزایش عملکرد میشود و در مورد سیب و انجیر یک تا دوهفته قبل از برداشت باعث رسیدن کامل و رنگپذیری بهتر آنها میشود .

 همزمان محصول افزایش کارایی برداشت 

با استفاده از این هورمون میتوان میوه را به سهولت برداشت کرد و کارایی برداشت مکانیزه را افزایش داد که این امر در برداشت میوه های آجیلی مثل گردو حائز اهمیت است. 

سایر مطالب:

هورمون های گیاهی و کاربرد آن ها در کشاورزی

گل انگیزی و نمو جوانه های گل

 هورمون اتیلن باعث نمو جوانه های گل در آناناس و سیب و انبه میشود . 

به تاخیر انداختن باز شدن جوانه های گل اگر در اوایل پاییز این هورمون مصرف شود در میوه های هسته دار مانند هلو و گیلاس، شکفتن جوانه ها درآنها به تاخیر می­افتد و در نتیجه در مقابل سرماهای بهاره محفوظ می­مانند. 

کنترل جوانه زنی بذر و غده ها و پیازها این امر بسته به مقدار اتیلن مصرفی دارد بطوریکه اگر غلظت اتیلن مصرفی در مواد نامبرده شده در مقدار کم استفاده شود باعث تحریک جوانه زنی و اگر با غلظت بالا استفاده شود مانع از جوانه زنی خواهد شد. 

جایگزین طول روز

 این هورمون می‌تواند جایگزین طول روز بلند شود مثلا در پیاز خوراکی که در شرایط روز بلند (۱۲-۶) ساعت پیاز تشکیل می‌دهد استفاده از این هورمون می‌تواند آنرا در شرایط روز کوتاهی وادار به تشکیل پیاز کرد.

هرس شیمیایی 

از این هورمون میتوان به عنوان یک ماده شیمیایی هرس کننده استفاده کرد مثلا استفاده از این هورمون در اوایل تابستان به روی آلوی ایتالیایی میتوان هرس شیمیایی انجام داد و یا برای کوتاه نگه داشتن چمنها که مانع از رشد چمن و هم مانع از تولید بذر آن میشود