بیماری لکه موجی گوجه فرنگی (بلایت گوجه فرنگی)
بیماری لکه موجی گوجه فرنگی (Tomato Early Blight) یا بلایت (Blight) یکی از رایج ترین بیماری های گوجه فرنگی است که تقریبا در هر فصلی از رشد گوجه فرنگی رخ می دهد.
بیماری لکه موجی گوجه فرنگی
این بیماری در مناطق گرم و مرطوب و نیمه مرطوب شایع بوده و برگ ها، میوه ها و ساقه ها را تحت تأثیر قرار می دهد. لکه موجی گوجه فرنگی یا بلایت از برگ هایی که به سطح خاک نزدیک هستند؛ شروع شده و به تدریج باعث ریزش برگ های مبتلا می شوند.
پس از آن میوه های روی بوته دچار آفتاب سوختگی می شوند. گوجه فرنگی که اغلب در محل پیوند دم میوه به میوه است؛ بیشتر دچار لکه موجی می شود.
بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی توسط دو قارچ مختلف Alternaria tomatophila و Alternaria solani ایجاد می شود. Alternaria solani دلیل اصلی آلودگی زودرس گوجه فرنگی است. این دو عامل بیماری زا به جز گوجه فرنگی می توانند سیب زمینی و بادمجان را نیز آلوده سازند.
علائم خسارت و نشانه های بیماری لکه موجی
بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی دارای علائم مختلفی روی برگ، ساقه و میوه می باشد:
برگ ها:
- لکه های تیره کوچک در ابتدا از شاخ و برگ های نزدیک زمین شکل می گیرند.
- این لکه ها دایره ای شکل بوده و می توانند تا قطر نیم اینچ رشد کنند.
- لکه های بزرگتر به شکل حلقه بوده و بافت اطراف آنان اغلب زرد رنگ است.
ساقه:
- ساقه ها دارای لکه های قهوه ای روشن و نامنظم و حلقه های متحد المرکز قهوه ای تیره هستند.
میوه ها:
- میوه در هر مرحله ای از بلوغ می تواند به بیماری لکه موجی آلوده شود.
- لکه های روی میوه سیاه هستند.
- میوه های آلوده ممکن است از گیاه جدا شوند.
محیط
بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی در دمای متوسط تا گرم یعنی بین ۵۹ تا ۸۰ درجه فارنهایت و نیز رطوبت شدید ۹۰ درصد یا بیشتر ایجاد می شود. بلایت سرعت گسترش زیادی روی گیاه ندارد.
اما اگر شرایط آب و هوایی مناسب نباشد و بیماری کنترل نشود می تواند سبب خسارت زیادی شود. بذرهای آلوده، باد و تردد افراد می توانند این بیماری را گسترش دهند.
راهکارهای پیشگیری و درمان بیماری
پیشگیری بهترین روش مدیریت بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی است. سعی نمایید مزرعه خود را در فواصل کم بازدید نمایید تا اگر علائم اولیه را مشاهده نمایید با استفاده از قارچ کش ها آن را از بین ببرید.
چندین روش جهت مدیریت و کنترل لکه موجی وجود دارند:
محل کاشت گوجه فرنگی:
بهتر است در مزارعی که قبلا با این بیماری آلوده شده اند گوجه فرنگی کشت نشود چرا که مزارع آلوده سبب گسترش این بیماری می شوند.
آبیاری:
از آبیاری قطره ای استفاده شود. در صورت استفاده از آبیاری بارانی بهتر است که در اوایل صبح صورت گیرد تا بوته ها فرصت خشک شدن را در طول روز داشته باشند.
فصل کاشت گوجه فرنگی:
از آنجایی که شیوع بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی در فصل خشک پایین تر است بهتر است گوجه فرنگی در آن فصل کشت شود.
بذر گوجه فرنگی:
از بذرهایی استفاده نمایید که آلوده به لکه موجی یا بلایت نباشند.
گیاهان آلوده:
پس از پایان محصول دهی، اندام های آلوده گیاهان را از بین ببرید.
کاشت محصولات دیگر:
بهتر است در زمین کشت حداقل به مدت دو سال به صورت تناوبی گیاهانی چون سیب زمینی، فلفل یا بادمجان به جای گوجه فرنگی بکارید.
استفاده از کود حیوانات:
کود دهی با کود حیوانات مواد آلی خاک را تا حد زیادی افزایش می دهد و با افزایش حاصلخیزی، بیماری گیاهی لکه موجی کاهش می یابد.
کاهش شاخ و برگ های زیادی:
حذف علف های هرز و کاهش حجم شاخ و برگ های اضافی به کنترل لکه موجی کمک می نماید.
سایر مطالب:
بیماری کپک سیاه گوجه فرنگی (شانکر ساقه)
لکه‌ی زاویه‌ای برگ صیفی‌جات ،آشنایی با علایم و مبارزه با آن
بیماری لکه سیاه برگ و چگونگی درمان آن
کنترل
- استفاده از بذرهای سالم یا ضدعفونی شده
- شخم عمیق بعد از برداشت محصول و جمع‌آوری بقایای گیاهی
- تناوب زراعی با محصولاتی مثل غلات
- با استفاده از قارچ کش ها و سموم موثر در زمان مناسب می توان با بیماری گیاهی لکه موجی گوجه فرنگی مبارزه نمود. زمانی که علائم اولیه بلایت را مشاهده نمودید می توانید از قارچ کش های حفاظتی نظیر کلروتالونیل ها (Chlorothalonil)، کاربامات ها (Carbamate) و ترکیبات مسی استفاده نمایید.
بهتر است از این سموم در آب و هوای خنک به فاصله هفت روز و در آب و هوای خشک به فاصله ده روز استفاده کنید. تکرار این قارچ کش ها در صورت بارندگی شدید نباید فراموش شود.
