محصولات و درختان سازگار با شوری خاک
متاسفانه در حال حاضر علاوه بر مشکل خشکسالی در کشور شوری خاک و آب در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از عوامل تاثیر گذار در رشد و نمو گیاهان است.
رشد گیاهان به طور مستقیم تحت تاثیر شوری خاک و به طور غیر مستقیم تحت تاثیر شوری آب آبیاری قرار دارد. تقریبا ۹۰ درصد از اقلیم کشور خشک و نیمه خشک است. برای همین اکثر مناطق کشور مستعد شوری می باشد.
به همین علت استفاده از گیاهان مقاوم به شوری یکی از راه حل های این مسأله است.
دلایل شوری خاک
عمده خاکهای شور دنیا در مناطقی با آب و هوای خشک و نیمه خشک است. عوامل طبیعی و انسانی در شور شدن خاک و آب دخیل است از جمله:
- عوامل آب و هوایی ( تبخیر و تعرق، بارندگی و باد)
- انتقال نمک به وسیله آب
- استخراج بیش از حد آب از سفره های آب زیرزمینی
- نقص در سیستم زهکشی
- طراحی نامناسب سیستم آبیاری و …..
تشخیص شوری خاک
اگر شوری خاک زیاد باشد مانع رشد گیاهان می شود و رشد آن متوقف می شود. آسیب شوری در گیاهان بسیار شبیه علائم کمبود آب است.
به این علت که نمک‌های موجود در خاک، آب موجود در خاک را مسدود کرده و گیاه برای جذاب آب و مواد مغذی مشکل برمی خورد.
در واقع گیاهان حساس در خاکهای شور دارای تشنگی یا خشکسالی شیمیایی هستند و ممکن است حتی زمانی که خاک مرطوب است نشانه های کم آبی دیده شود.
- توقف رشد
- خشک شدن حاشیه برگها
- گل سوزی
- کمبود کلروفیل (رنگ پریدگی برگ ها)
- افت شدید یا حتی توقف باردهی
- دویدگی (رشد طولی بیش از حد و نازک بودن قطر طوقه)
- نابودی کلی گیاه
از دیگر نشانه ها می تواند مشاهده لکه های سفید رنگی بر روی سطح این خاک ها باشد که نشان دهنده نمک های محلول است.
در خاک شور چه درختی بکاریم؟
با تجربه های فراوان و بررسی مقالات تخصصی می توان گفت که درختان زیر نسبت به خاک و آب شور به نسبت سایر درختان میوه مقاوم تر هستند:
۱-انار
درخت انار، در زمین های نسبتاً شور مقاومت دارد. درخت انار در زمینهایی که سایر درختان میوه حتی رشد هم نمی توانند بکنند (مثل زمینهای سنگلاخی) می تواند زندگی کرده و محصول خوبی بدهد، بشرطی اینکه آب مورد نیاز آن تامین گردد.
اما تمام ارقام انار مقاومت خوبی نسبت به شوری ندارند طبق پژوهش های انجام شده ارقامی مانند چاه افضل، پوست سیاه اردکان و نرک لاسجرد سمنان و… دارای مقاومت بسیار مناسبی نسبت به شوری خاک داشته اند.
۲-پسته
پسته یکی از گیاهان مقاوم به شرایط نامساعد محیطی مثل شوری آب، خاک و همچنین خشکی و کم‌آبی می باشد و یکی از مهم‌ترین محصولات اقتصادی در بسیاری از مناطق کویری و خشک است.
پسته مقاوم به کم آبی است اما آبیاری جهت تولید اقتصادی الزامی است. ب
ه علت شوری آب، آبیاری یک مشکل اساسی در مناطق خشک به حساب می آید ولی درختان پسته سازگاری بهتری نسبت به سایر در ختان به چنین شرایطی دارند و می‌تواند در خاک‌هایی که برای سایر محصولات بسیار شور است، رشد کند.
۳-توت
درختان توت ارقام مختلفی دارند در آب و هوای متفاوت از نسبتاً گرم تا معتدل و حتی نزدیک به سرد کاشته می شوند .خاکهای شنی لومی برای رشد درختان توت بسیار مناسبند و برخی ارقام آن مقاومت خوبی به خاکهای شور دارد.
علاوه بر این درختانی مانند درختان سنجد و بعضی از ارقام آلوچه، زغاله اخته و زالزالک مقاوم به شوری هستند البته به نسبت بسیار کم. همچنین درختان زینتی مانند افرا، اکالیپتوس، زبان گنجشک ، اقاقیا و بعضی از ارقام کاج مقاوم به خاک شور هستند.
شما میتوانید بهترین دستگا های شوری سنج خاک و آب را با بهترین کیفیت و قیمت در فروشگاه اینترنتی شاپ ثمر خریداری کنید.
محصولات سازگار با خاک شور
از جمله گیاهان زراعی مقاوم یا نسبتاً مقاوم به شوری می توان به رقم های اصلاح شده گندم و جو، گلرنگ، اسفناج، پنبه و چغندرقند اشاره کرد.
سایر مطالب:
خاکهای شور و قلیایی در کشاورزی
راههای تولید محصول در خاک و آب نسبتا شور
- کاهش فاصله بین آبیاری
- آبشویی
- ابیاری قبل از کشت گیاه
- اختلاط آب های آبیاری
- تغییر روش آبیاری
- انتخاب گیاه مقاوم به شوری یا کشت زود هنگام
- کوددهی مناسب
- استفاده از شخم عمیق
