منظور از بذر اصلاح شده چیست؟

 بذر اصلاح شده

بذر اصلاح شده در واقع بذری ست که به لحاظ ژنتیکی نسبت به بذرهای هم قطارش برتری دارد. این برتری ممکن است در اثر مهندسی ژنتیک و یا در اثر لقاح غیرطبیعی والدین باشد و یا روش های دیگر.

بذر اصلاح شده باید اغلب ویژگی های مطلوب کشاورز و مصرف کننده را داشته باشد. برای مثال یک فلفل دلمه ای که به کم آبی مقاوم باشد و همچنین بافت تردی داشته باشد.

صفات مورد نظر در هر محصول و هر اقلیم و شرایطی متفاوت است، بنابراین در این مطلب به دو روش اصلاحی معروف که احتمالا نام آن ها را شنیده اید می پردازیم. 

بذر هیبرید و GMO

هیبرید و GMO دو روش مهم و معروف اصلاحی هستند که اهداف مشترکی دارند؛ ایجاد گیاهانی با بیشترین صفات مطلوب و به نوعی جمع آوری ویژگی¬های مثبت در یک گیاه و تکثیر آن. اما این دو روش اصلاحی مسیری کاملا متفاوت از یکدیگر دارند.

تفاوت بذر هیبرید و بذر GMO در چیست؟

تا به حال به تفاوت میان محصولاتی که از بذر های هیبریدی و GMO پدید می آیند فکر کرده اید؟ در شرایطی که رسانه ها جهت گیری های متفاوتی دارند، ما با کسب اطلاعات درست میتوانیم از در مسیر درست تری پیش برویم.

ترسی که از طریق رسانه و منابع آگاه نسبت به محصولات اصلاح شده در جامعه ایجاد شده است، باعث نگرانی کاذب افراد جامعه شده.

در نقطه ی مقابل برخی افراد با شنیدن اصطلاح میوه ی اصلاح شده یا دانه ی روغنی اصلاح شده هزینه های سنگینی پرداخت می کنند. میانه روی در این مسیر با کسب آگاهی امکان پذیراست. در ادامه مختصر توضیحاتی از هر دو مسیر می دهیم تا مسیریابی کمی راحت تر باشد.

معرفی GMO

سرواژه ی GMO یا genetically modified organisms به اصلاح یک ارگانیسم (که در این مطلب هدف ما یک ارگانیسم گیاهی است)، به وسیله ی وارد کردن تکه ای از DNA ی مطلوب از ارگانیسم دیگر گفته میشود.

یک ارگانیسم با صفتی مطلوب بعنوان مبدا DNA در نظر گرفته می شود. DNA را از مبدا خارج کرده و به گیاهی که هدف بهبود است وارد می کنند.

DNA در ارگانیسم مقصد تکثیر شده و به نسل بعد منتقل می شود. GMO نیز انواع مختلفی دارد. توضیحات بیشتر این مبحث را در محصولات تراریخته میوه نیک بخوانید.

سایر مطالب:

تفاوت بذرهای استاندارد، هیبرید و تراریخته

خصوصیات بذر خوب وسالم را چگونه تشخیص دهیم

بذر هیبریدی ؛ راهی برای افزایش تولیدات کشاورزی

بذر هیبرید به زبان ساده

خودگرده افشانی یا self pollination پروسه ای است که در آن گرده¬ها از پرچم های همان گل، یا از پرچم گل های دیگر همان گیاه و یا از پرچم گل گیاهان دیگری از همان رقم روی کلاله ی گل ماده بنشیند.

در صورتی که والد پدری و مادری از ارقام متفاوتی باشند (برای مثال سیب لبنانی و سیب گلدن دلیشس دو رقم متفاوت از سیب هستند)، دگر گرده افشانی یا cross pollination انجام شده است.

دگرگرده افشانی معمولا به صورت مصنوعی توسط انسان انجام می شود که به آن گرده افشانی دستی گفته می شود.

با توجه به توضیحات داده شده، در لقاحی که با خود گرده افشانی انجام شده باشد، فرزندانی کاملا شبیه به والدین حاصل خواهد شد و در صورتی که جامعه ایزوله بماند تا مدت ها نسل هایی شبیه به هم تکرار خواهند شد.

اما اگر دگرگرده افشانی صورت گیرد فرزندان حاصل اصطلاحا دورگه خواهند بود و ویژگی های هر دو والد را نشان خواهند داد.

در دورگ گیری یا تولید گیاه هیبرید، با توجه به وضعیت توارث صفت مورد نظر، والد پدری و مادری مطلوب را انتخاب کرده و دگرگرده افشانی دستی انجام می دهند.

سخن پایانی

بنابراین مشخص شد که تفاوت محصول GMO و محصول هیبرید یا دورگه نه در هدف بلکه مسیر تولید اون ها می باشد. منظور از بذر اصلاح شده بذر حاصل از این روش ها میباشد.

از آنجایی که تولید محصولات GMO هزینه، زمان و دانش بیشتری نسبت به محصولات هیبرید می طلبد در کشورهایی مانند کشور ما، اغلب محصولات موجود در بازار هیبرید هستند.

برخی تولیدات کشاورزی در ایران همچنان حاصل از بذرهای محلی بوده و تنها در فرآیند داشت و نگهداری آن ها مواد شیمیایی استفاده شده است.