اهمیت واکسیناسیون دام و معرفی انواع واکسن ها

اهمیت واکسیناسیون دام در سال های اخیر برای عموم کاملا واضح و روشن می باشد.برای پیشگیری از انواع بیماری های دام بهتر است به موقع واکسیناسیون دام انجام شود.

 اهمیت واکسیناسیون دام

انواع واکسن دام چون واکسن آبله بزی، آگالاسی، شاربن، تب برفکی، قانقاریا، تب مالت، آنتروتوکسمی وجود دارد که برای پیشگیری از بیماری های مختلف دام نیاز است که باید به موقع واکسیناسیون دام انجام شود.

بنابراین زدن واکسن های ضروری دام برای پیشگیری از بیمار شدن دام به انواع بیماری ها حیاتی و ضروری است.

واکسیناسیون دام

واکسیناسیون یکی از بهترین روش های جلوگیری از بیماری های شایع در میان دام ها می باشد. که دست اندرکاران بهداشت به صورت منظم در جهت واکسیناسیون دام ها اقدامات لازم را به کار می برند.

واکسن، میکروب کشته شده ی ضعیفی می باشد که به عنوان ضد زهر و میکروب عمل کرده و دستگاه ایمنی بدن دام را در مقابل هرگونه زهر، تحریک و در حالت کلی بدن دام را در مقابل بیماری ها مقاوم و قوی می کند.

واکسن ها به دو دسته زنده و کشته تقسیم بندی می شوند. واکسن زنده از میکروب ضعیف شده یک بیماری و واکسن کشته از میکروب کشته شده یک بیماری تهیه و تولید می شوند.

توجه داشته باشید که روش های انجام واکسیناسیون در دام ها متنوع می باشد که از جمله این روش های مختلف واکسیناسیون دام می توان به جلدی، زیر جلدی و ماهیچه ای اشاره نمود.روش داخل چشمی که به صورت قطره ای می باشد نیز از دیگر روش های واکسیناسیون است.

معرفی انواع واکسن های دامی

واکسن آگالاسی یا چشم سفیدی یا ورم مفاصل یا ورم پستان

این واکسن برای پیشگیری از بیماری آگالاسی و ورم پستان در گوسفند و بز می باشد.

1. سن تزریق از ۳ ماهگی است و ۲ هفته پس از اولین تزریق واکسن یادآور زده می‌شود.
2. تکرار واکسن هر ۶ ماه یکبار است.
3. واکسیناسیون میش‌های آبستن ۲ ماه پیش از بره زایی توصیه می‌شود.

واکسن آبله

بیماری آبله در بین دام ها باعث کاهش شدید شیر، کاهش وزن، از بین رفتن کیفیت پشم و … می شود که بهترین روش درمان بیماری تزریق واکسن آبله بزی و گوسفندی است.

دو نوع واکسن آبله بزی سویه گرگان و واکسن آبله گوسفندی در بازار موجود است که به موجب پیشگیری از بیماری آبله بز و گوسفند مورد استفاده قرار می گیرد.

واکسن آبله بزی سویه گرگان

1. به مقدار ۰.۵ سی‌سی بصورت زیرجلدی برای پیشگیری از آبله بز
2. تکرار واکسن یکبار در سال است.
3. نباید در ماه آخر آبستنی مورد استفاده قرار گیرد.

واکسن آبله گوسفندی

1. به مقدار ۰.۵ سی‌سی بصورت زیر جلدی برای پیشگیری از آبله گوسفند استفاده می شود.
2. تکرار واکسن یکبار در سال
3. واکسن در میش‌های ماه آخر آبستنی نباید مصرف شود.

واکسن شاربن

بیماری شاربن بیماری عفونی حاد در دامهاست که موجب بروز نشانه هایی چون التهاب عضلانی و توکسمی شدید میشود. این بیماری بیشتر در گاوها، گاومیش ها و گاها در گوسفند و بز بروز میکند و تلفات زیادی دارد.

به موجب پیشگیری از بیماری شاربن یا سیاه زخم در گاو، گوسفند، گاومیش و بز از واکسن شاربن استفاده می شود.

1. زمان استفاده از واکسن هر سال یکبار و از  سن ۳ ماهگی به بالا
2. زدن واکسن شاربن در ماه آخر آبستنی جایز نیست.
3. زمان واکسیناسیون ۱۵ اسفند تا پایان خرداد ماه است.

واکسن بروسلوز یا تب مالت

بیماری بروسلوز یا تب مالت واکسن‌های مختلفی دارد که عبارتنداز :

1. واکسن S19 که در گوساله‌های ماده ۶-۳ ماهه فقط یکبار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. واکسن RDS19 جهت گاوهای بالای شش ماه است و نباید در گوساله‌های زیر ۶ ماه سن استفاده گردد.
3. واکسن Rev I جهت پیشگیری از بیماری بروسلوز در گوسفند و بز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این واکسن به بره و بزغاله در سن ۴ ماهگی تزریق می‌شود و یکماه پیش از رسیدن به سن تولیدمثل دوباره تکرار می‌گردد. واکسن Rev I نباید در گوسفندان و بزان بالغ استفاده شود.

واکسن تب برفکی

جهت پیشگیری از بیماری تب برفکی در گاو، گوسفند و بز باید به موقع واکسن تب برفکی تزریق شود.

1. سن تزریق واکسن تب برفکی از ۴ ماهگی به بالاست و ۴-۳ هفته پس از اولین تزریق یک واکسن یادآور زده می‌شود.
2. تزریقات بعدی هر ۶-۴ ماه خواهد بود.
3. واکسن تب برفکی  نباید با سایر واکسن‌های ویروسی، همزمان استفاده شود.

واکسن قانقاریای کبدی

جهت پیشگیری بیماری قانقاریای کبدی در گوسفند و بز باید واکسن قانقاریای کبدی به موقع تزریق شود.

1. اولین زمان تزریق واکسن قانقاریای کبدی به مقدار ۳-۲ سی‌سی بصورت زیرجلدی تزریق می‌شود.
2. پس از اولین تزریق از واکسن دو هفته بعد تزریق واکسن تکرار شده و تزریقات بعدی هر ۱۲- ۱۰ ماه یکبار خواهد بود.
3. در دو هفته آخر آبستنی دام نباید از واکسن قانقاریای کبدی استفاده شود.

واکسن تیلریوز

این واکسن جهت پیشگیری از بیماری تیلریوز یا زردی گاو بکار می‌رود.

1. مقدار تزریق واکسن ۱ سی‌سی بصورت زیرجلدی و در فصل زمستان انجام می شود.
2. این واکسن نباید در گاوهای آبستن بیش از ۴ ماهگی، حیوانات تب‌دار، گوساله‌های کمتر از ۲ ماهگی و تا ۱۰ روز پس از زایمان استفاده شود.

واکسن آنتروتوکسمی یا علفی

بیماری آنتروتوکسمی یکی دیگر از بیماریهای رایج در بین گوسفندان می باشد که معمولا در بین بزها و بزغاله ها رایج و از علائم رایج بیماری اسهال شدید، تشنج، زمین گیر شدن ، ترشح بزاق می باشد.

این واکسن جهت پیشگیری از بیماری آنتروکسمی یا علفی در گوسفند بکار می‌رود.

1. در میش ۲ تزریق به فاصله ۲ هفته به غیر از ۲ هفته آخر آبستنی استفاده می‌شود.
2. در بره میش‌های واکسینه در سن ۲ ماهگی یک تزریق واکسن انجام شده و ۴-۳ هفته بعد تکرار می‌گردد.
3. در بره میش‌های غیر واکسینه، اولین تزریق در ۲ هفتگی انجام شده، ۴-۳ هفته بعد تکرار می‌گردد.