آشنایی با کاشت درخت فندق
کاشت درخت فندق به دلیل داشتن ریشه های افشان و فرم رشد درختچه ای و با پاجوش دهی فراوان می توان در جلوگیری از فرسایش خاک و تثبیت آن بسیار موثر واقع شود. فندق از گیاهان کم توقع و مقاوم به عوامل نامساعد محیطی میباشد.
کاشت درخت فندق
میزان تولید فعلی فندق در جهان ۳۰ % کمتر از نیاز بازارهای جهانی است. بنابراین تولید این محصول از نظر اقتصادی دارای اهمیت ویژه ای است .
همچنین فندق به دلیل داشتن قابلیت نگهداری طولانی و حمل و نقل آسان می تواند درآمد قابل ملاحظه ای را برا ی کشاورزان تأمین نماید .
کشت فندق در اراضی شیب دار می تواند علاوه بر تثبیت خاک ،باعث تبدیل اراضی دیم کم بازده به باغهای اقتصادی می گردد . در ایجاد استغال مولد بسیار موثر می باشد.
شرایط کاشت درخت فندق
خاک مورد نیاز برای کاشت درخت فندق :
درخت فندق از جمله درختانی است که عموماً با هر خاکی سازش دارد. اما برای رشد بهتر و تولید میوه بیشتر نیاز به خاکی دارد که نیمه عمیق تا عمیق ( بیش از ۵۰ سانتیمتر )باشد و قدرت جذب آب بیشتری داشته باشد.
مانند : خاکهای رسوبی ، رسی و شنی ورسوبی و شنی یا خاکهایی که به اندازه کافی رس داشته باشند . خاکهای سبک ، یعنی شنی و رسی که قابلیت نفوذ آب در آنها به خوبی وجود داشته باشد .
همچنین خاکهای قلیایی با PH مختلف که با آنها سازش نسبی دارد .
خاکهای اسیدی با PH حدود ۶ که سازش فندق در چنین خاکهایی بهتر از زمینهایی است که PH آنها از ۷٫۵ به بالا باشد . با آنکه میزان آهک فعال در خاک چندان ربطی با PH ندارد و درخت فندق بیش از هر درخت میوه ا ی با آن سازش دارد.
با این حال آزمایشهای انجام شده نشان داده است که باغ های فندق نباید در زمینهای احداث شوند که میزان آهک فعال آنها از ۱۰ درصد بیشتر باشد و چون ریشه درخت فندق به خفگی در خاک نیز حساسیت دارد.
لذا کاشت آن در اراضی فاقد زهکشی مرطوب، فشرده، رسی، سنگین و غیر قابل نفوذ، یا در خاکهایی که پس از بارندگی آب خیز باشند، توصیه نمی شود.
رطوبت مناسب فندق :
وجود رطوبت کافی یکی دیگر از عواملی است که برای کشت فندق ضروری است . میزان رطوبت بین۷۰ تا ۸۰ % برای کشت و پرورش فندق مناسب می باشد .
در صورتی که میزان بارندگی سالیانه حداقل ۸۰۰ میلی لیتر با پراکنش مناسب در فصول گرم باشد می توان به کشت دیم فندق اقدام نمود. در غیر این صورت برا ی تولید تجاری آبیاری تکمیلی درختان در ماههای خرداد ،تیر و مرداد الزامی می باشد.
آبیاری فندق :
یکی از اساسی ترین نیاز برای درخت فندق وجود اسید آبسیسیک کافی در اطراف ریشه ها و وجود رطوبت کافی (رطوبت نسبی حداقل ۶۰ درصد) در محیط اطراف درخت است زیرا ریشه های سطحی و برگهای پهنی دارد .
مناطقی که دارای بارندگی متوسطی بوده و توزیع بارندگی نیز در طول فصل مناسب است برای کاشت موفقیت آمیز فندق خیلی مناسب هستند.آبیاری منظم باغهای احداث شده فندق سبب می شود :
- میزان گیرایی نهال های کاشته شده افزایش یابد و سیستم ریشه بندی آنها تقویت شود.
- رشد گیاه تسهیل و تسریع شود.
- کیفیت و کمیت محصول افزایش یابد.
دور آبیاری بسته به شرایط آب و هوایی و خاک از ۴ تا ۷ روز بوده و در طی دوره رشد به ۱۰۰۰۰ متر مکعب اسید آبسیسیک نیاز دارد.
شرایط جوی مناسب :
با توجه به اینکه گلدهی وگرده افشانی در ختان فندق در فصل زمستان صورت می گیرد ،وجود بادهای شدید و سرد موجب جلوگیری از گرده افشانی و تلقیح می گردد.
همچنین بادها ی سرد باعث خم شدن تاج درخت و ایجاد سوختگی در سر شاخه های جوان و حاشیه برگها می شود. بادهای گرم و خشک نیز در فصل تابستان باعث سوختگی سر شاخه ها و حاشیه برگها می گردند.
بنابراین از کشت فندق در مسیر بادهای سرد و یا گرم و خشک باید اجتناب نمود و یا اینکه از درختان باد شکن برای محافظت در برابر باد استفاده نمود .
تکثیر فندق :
الف- جنسی (با بذر):
تکثیر فندق به وسیله بذر مانند اغلب درختان میوه امکان پذیر است. در ازدیاد به وسیله بذر با کاشت فندق بلافاصله پس از برداشت همراه با پریکارپ به مقدار زیادی جوانه زنی را کاهش می دهد.
حذف پوسته بذر مثل حذف پریکارپ جوانه زنی را تا ۸۱ درصد افزایش می دهد. خواب بذر با یک دوره استراتیفیکاسیون به مدت ۶ ماه برطرف می شود.
در صورتیکه فندق دیر برداشت شود (آخر شهریور) پریکارپ میوه ها سخت می شود. در اینصورت ابتدا یک دوره استراتیفیکاسیون گرم در ۲۰ درجه سانتی گراد ضروری است. بدنبال آن بذور فندق باید در معرض یک دوره سرما (۴ درجه سانتی گراد) قرار گیرند.
در میوه هایی که زود برداشت می شوند (آخر مرداد) آندوسپرم و جنین اغلب به اندازه کافی رشد نمی کند. و جوانه زنی این قبیل بذور بخوبی صورت نمی گیرد.
برای از بین بردن خواب بذور فندق اگر آنها را به مدت ۶ هفته در معرض سرمای ۵ درجه سانتی گراد قرار داده. سپس به ۲۰ درجه سانتی گراد منتقل شوند اسید جیبرلیک در بذر تجمع یافته و موجب جوانه زنی می شود.
ب- روش تکثیر غیر جنسی (رویشی) عملی و آسان تر می باشد :
۱- پاجوش : پاجوش ها شاخه هایی هستند که از جوانه های نابجای ریشه به وجود می آیند. برای تکثیر فندق می توان خاک پای درخت را کنار زده و این شاخه ها را جدا نموده و در محل مورد نظر کاشت.
۲- خوابانیدن : خوابانیدن فندق به دو صورت خوابانیدن کنده ای و کپه ای صورت می گیرد. در هر دو روش ابتدا باید نهالی را که به عنوان پایه مادری انتخاب می کنیم در سال اول از سطح خاک کف بر نموده و با خاک دادن پای پاجوش های روئیده شده آنها را ریشه دار نموده و در محل اصلی می کاریم.
۳- پیوند : فندق را می توان مانند سایر درختان میوه با پیوند زدن ارقام اصلاح شده روی پایه های بومی و اصلاح شده تکثیر نمود. و برای پیوند زدن از انواع پیوند جوانه می توان استفاده نمود.
اگر در فندق گرده های یک رقم با مادگی ارقام دیگر سازگاری داشته باشد سبب باردهی خوبی خواهند گردید.
سایر مطالب:
کاشت بادام درختی و شرایط محیطی لازم برای رشد آن
درختان مقاوم به سرما و معرفی انواع آن ها
چیدن میوه های رسیده
میوه های فندق پس از رسیدن بر روی زمین می ریزند. میوه هایی که به روی زمین می ریزند در اثر رطوبت خاک تغییر رنگ می دهند از این رو برای جلوگیری از آن باید در اولین فرصت پوست میوه ها جدا شود.
همچنینمیوه ها در طول فصل باید ۲ تا ۳ بار جمع آوری شوند. عملکرد درختان فندق بسته به سن و قدمت درخت فاصله کاشت ، عملیات آماده سازی خاک و عوامل دیگر متفاوت است .
اگر یک هکتار باغ ۲۲۰۰ کیلوگرم محصول تولید کند محصول خوبی داشته است عملکرد درختان، بارده از سالی به سال بعد دچار نوسان می‌گردد.
