ماهی گرمابی خامه ماهی و چگونگی پرورش آن
پرورش ماهی گرمابی خامه ماهی
ماهی گرمابی خامه ماهی یکی از گونه‌های مهم پرورشی گرمسیری و نیمه گرمسیری است و بیشتر در کشورهایی مانند اندونزی، فیلیپین و تایوان پرورش داده میشود. پرورش این ماهی در ایران از سال ۱۳۷۴ در دریای عمان آغاز شده است.
ماهی گرمابی خامه ماهی (chanos chanos fish )
این ماهی بومی دریای سرخ است. دارای بدنی است نقره‌ای رنگ که در ناحیه شکم و پهلوها به سبز زیتونی می‌زند. رنگ پشت سبز زیتونی، باله های پشتی و دمی بی رنگ یا زرد با حاشیه سیاه و داخل باله‌های سینه‌ای و شکمی تیره رنگ است. باله پشتی ۲ خار دارد.
از آب‌های اندونزی، مالزی و گینه تا دریای سرخ و آفریقای جنوبی به سمت شرق تا ژاپن و استرالیا پراکنده شده است. بومی مناطق گرمسیر است و به ندرت در آب‌های سرد اقیانوسی وجود دارند.
ویژگی‌های خامه ماهی
طول خامه ماهی بالغ بین ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر با وزن ۴ تا ۱۴ کیلوگرم می‌باشد. صید خامه ماهیان بالغ از دریاچه‌های فیلیپین و رودخانه‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای در سالهای اخیرافزایش داشته است.
بالغین این ماهی در طبیعت و قفس‌های بزرگ در سن ۳ تا ۵ سالگی به بلوغ می‌رسند. در استخرهای خاکی و حوضچه‌های بتونی بین ۸ تا ۱۰ سال طول می‌کشد.
سایر مطالب:
صفر تا صد پرورش ماهی در مزارع شالیزار
پرورش ماهی قزل آلا از صفر تا صد
چرخه زندگی خامه ماهی
تخم‌ریزی در دریاها انجام میشود. تخم‌های لقاح یافته خامه ماهی که کروی و شناور هستند و ۱ تا ۱.۲ میلیمتر قطر دارند و دارای ذرات ریز زرده هستند.
خروج ماهی از تخمها در اتاق هچری اتفاق می‌افتد و سپس وارد مرحله لاروی می‌شوند. مرحله بعدی نوزادی دگردیسی است.
خامه ماهی‌های نوزاد در واقع لاروهایی هستند که به مرحله دگردیسی رسیده و در پایان مرحله لاروی می‌باشند. دگردیسی در خامه ماهی ترکیبی از تغییرات ریخت شناسی و فیزیولوژیکی و رفتاری می‌باشد.
به دنبال دگردیسی، لاروهای تغذیه کننده از زئوپلانکتون تبدیل به جوان‌های کفزی خوار می‌شوند بطوریکه بسته به نوع غذای غالب در محیط، علفخوار – دتریت خوار و یا همه چیز خوار می‌شوند.
در مرحله جوان قبل از بلوغ به ۲۰ میلیمتر می‌رسند و وقتی بزرگتر شد به ۳۰ سانتی‌متر هم می‌رسد.
تغذیه خامه ماهی
تغذیه لارو و نوزادان بلافاصله بعد از اینکه چشم‌ها به طور کامل دارای رنگدانه شدند و دهان باز شدند (۵۴ ساعت بعد از هچ شدن) و یا بعد از جذب کامل زرده (۱۲۰ ساعت بعد از هچ شدن ) شروع میشود.
اگر بعد از ۱۵۰ ساعت از هچ شدن تغذیه نشوند در دمای ۲۶ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد از بین می‌روند. در این مرحله می‌توانند از زئوپلانکتون‌ها مانند روتیفر، کک آبی، پاروپایان و میگوی آب شور یا آرتمیا تغذیه کنند.
از سن ۲ هفتگی می‌توانند غذای زنده را هم دریافت کنند.
تغذیه خامه ماهی در مرحله جوانی
در این مرحله خامه ماهی می‌تواند غذا را از کف بگیرد، در این مرحله در طبیعت از جلبک‌های سبز، دیاتومه‌ها، دتریت و بی مهرگان ریز مانند سخت پوستان و کرم‌ها تغذیه می‌کنند.
در محیط نوزادگاهی طبیعی خامه ماهی همانند کفال از سطح بالای رسوبات کف همراه با میکروفونا و میوفونا تغذیه می‌کنند. خامه ماهی‌هایی با وزن ۱۰۰ تا ۳۰۰ گرم ۲۵ درصد وزن بدن خود به جلبک‌های کف نیاز دارند.
تغذیه خامه ماهی در مرحله بالغ
گیاهان و جانوران پلانکتونی و کفزی هر دو در معده خامه ماهیان بالغ وجود دارند. در بعضی مناطق مشاهده شده که خامه ماهیان بالغ همراه با توده‌های شناور پلانکتون از یک ناحیه به ناحیه دیگر آب حرکت می‌کنند.
در محیط مصنوعی با استفاده از غذای کنسانتره با ۴۲% پروتئین ۱.۵ تا ۲ درصد وزن بدن و دوبار در روز باید تغذیه شوند.
شرایط محیطی مناسب
شوری آب محیط رشد خامه ماهی
قدرت سازگاری در آب‌های شیرین تا فوق العاده شور را دارند. نوزادان خامه ماهی می‌توانند ناگهان از شوری ۳۰ ppt به شوری ۰ بروند بدون اینکه تلفات داشته باشند ولی ماهیان جوان از بین می‌روند. شوری کشنده برای خامه ماهی جوان ۱۰۹ است و در ماهی بالغ به ۱۵۸ می‌رسد.
دمای مناسب محیط رشد خامه ماهی
درجه حرارت روی میزان حلالیت اکسیژن در آب و در نتیجه تمام فرآیندها تأثیر می‌گذارد وبنابراین بسیار مهم است.
دمای حمل و نقل تخمها ۲۰ درجه، دمای خروج از تخم ۲۸ درجه و دمای قابل تحمل نوزادان ۴۳ درجه سانتی‌گراد است. در مرحله جوان ۳۹ درجه و حداقل دما ۱۴ تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد است.
در دمای ۱۵ درجه آرام شده، در ۱۳ درجه بی حس می‌شوند و در ۸.۵ درجه سانتی‌گراد می‌میرند.
اکسیژن محلول درآب
کمترین حد قابل تحمل اکسیژن آب در ماهیان جوان ۰.۱ تا ۰.۳ میلی‌گرم در لیتر(ppt) است. این ماهیان در سطوح پایین اکسیژن که کفال‌ها، خرچنگ‌ها و تیلاپیاها از بین می‌روند زنده می‌مانند.
pH مناسب برای خامه ماهی
PH مناسب برای خامه ماهی 8 است. pH های بالاتر از ۸ و کمتراز ۵ سبب مرگ ماهی می‌شوند.
مکان مناسب برای پرورش خامه ماهی
خامه ماهی به صورت توام با میگو، خرچنگ گلی، ماهی صافی، سی بس، تیلاپیا، گیاهان دریائی، صدف و بسیاری از گونه‌های دیگر ماهی به عنوان محصول اولیه یا ثانویه پرورش داده می شود.
بیشتر برای پرورش، نوزادان خامه ماهی از محیط طبیعی جمع شده و در استخر پرورش مصنوعی پرورش داده میشود. جمع آوری نوزادان بیشتر با استفاده از فیلتر کردن آب همانند تورهای پلانکتونی انجام میشود.
ماهیان نورس ۱.۲ تا ۱.۶ سانتی‌متر طول و وزن ۰.۰۳ تا ۰.۱۱ گرم با ظاهری شفاف حدود ۳ هفته عمر می‌کنند.
نوزادان باید در صبح زود یا در هنگام غروب بعد از اینکه درجه حرارت و شوری آب در تانک‌های حمل و نقل و آب استخر یکسان شدند در داخل استخر رها سازی شوند. به طور معمول در هر متر مربع در استخرهای نوزادگاهی ۳۰ تا ۵۰ نوزاد کافی است.
نوزادان در جعبه‌های نوزاد بوسیله زرده تخم مرغ پخته شده و نرم شده، نشاسته گندم یا آرد خیلی نرم برنج تغذیه می‌شوند. بزرگتر معمولا از فیتوپلانکتون‌ها و جلبکهایی که بطور طبیعی یافت می‌شوند تغذیه می‌کنند. اما رژیم غذایی آنها ممکن است بوسیله آرد برنج یک یا دو بار در روز تکمیل شود.
