گیاه دارویی بابونه از کاشت تا برداشت
گیاه دارویی بابونه یکی از گیاهان دارویی با ارزش اقتصادی بالاست که در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی مصارف فراوانی دارد.
گیاه دارویی بابونه
از گلهای بابونه جهت معالجه بیماریهایی نظیر دل درد، نفخ شکم، زخمهای پوستی و همچنین به عنوان یک ضد تورم مناسب استفاده می شود.
همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی در تهیه شامپوها، کرمها و لوسیونهای بهداشتی و آرایشی به صورت گسترده از بابونه استفاده می گردد.
بابونه یکی از گیاهانی است که با شرایط محیطی و آب و خاک متنوع قادر به رویش می باشد. و تقریبا در تمامی مناطق به جز مناطقی با شوری بسیار بالا می توان این گیاه را کشت کرد. لازم به ذکر است که بابونه جزو معدود گیاهان دارویی است که به خوبی می تواند آبهای لب شور را تحمل کند و در این مناطق کشت گردد.
نیازهای اکولوژیکی
بابونه تقریبا با تمامی اقلیم ها به جز بسیار سرد کاملا تطابق دارد. گیاه بابونه توقع خاکی بسیار کمی دارد و در اکثر خاکها قابلیت رشد دارد اما در خاکهایی با بافت متوسط و با مواد غذایی فراوان و همچنین آب شیرین و کافی بهترین عملکرد را خواهد داشت.
بابونه آلمانی جزو گیاهان دارویی با نیاز آبی پایین تقسیم بندی می گردد و می تواند آبهای لب شور را تحمل کند. به دلیل زمان مناسب کاشت که در اواخر پاییز می باشد بهترین استفاده را از نزولات جوی پاییزه و زمستانه را برای رشد بهره می برد.
بابونه در زمان رشد و گلدهی نیاز به نور فراوان و آفتاب کامل دارد. بابونه را می توان هم به صورت پاییزه و هم به صورت بهاره کشت کرد.
به دلیل تحمل خوب گیاه نسبت به سرمای زمستان کشت پاییزه گیاه هم با توجه به شروع رویش گیاه در فصل پاییز و استفاده از نزولات جوی و همچنین عملکرد بالاتر نسبت به کشت بهاره از اولویت بالاتری برخوردار است.
مطالب مرتبط:
آشنایی با انواع گل ها و گیاهان مخصوص مناطق گرمسیری
عملیات کاشت و داشت بابونه
کاشت
بهترین زمان کاشت پاییزه بابونه در آبان ماه می باشد. بذر بابونه یکی از بذرهایی است که برای جوانه زنی نیاز به نور دارد و چنانچه زیر خاک فرو رود درصد زیادی از بذرها با مشکل جوانه زنی مواجه خواهند شد.
بنابراین مقدار ۳ تا ۴/۵ کیلو بذر برای هر هکتار لازم است، قابل ذکر است که در کشت سالهای بعد به علت ریزش بذرها و سبز شدن مجدد این مقدار بذر به ۲ کیلوگرم کاهش میابد.
در ابتدای فصل پاییز در زمین کشت مقدار ۵ تا ۱۰ تن کود پوسیده دامی پخش کرده و شخمی سطحی زده و زمین را صاف می کنیم.
سپس توسط دستگاه شیارزن (فاروئر) شیارهایی به فاصله ۱۲ تا ۱۵ سانتی متر زده و زمین را آبیاری می کنیم. پس از یکی دو روز بذرها را برروی زمین پاشیده و غلطک میزنیم تا بذرها به خاک بچسبند.
آبیاری اولیه بابونه بسیار مهم است و باید بسیار آرام انجام شود چرا که اگر آبیاری سریع باشد تمامی بذرها با آب شسته شده و در انتهای مزرعه سبز می شوند. بذرها بعد از یک هفته جوانه زده و شروع به رشد می کنند.
استفاده از آبیاری های نوین از جمله آبیاری با نوار تیپ کمک زیادی به یک دست سبز شدن بذرها و پراکنش منظم بوته ها در همه جای مزرعه خواهد کرد. اما آبیاری بارانی در مرحله گلدهی مشکلاتی را مثل ریزش و آلودگی ها بوجود خواهد آورد.
با شروع فصل سرما گیاهان به حالت رکود رفته و از رشد آنها کاسته شده و با گرم شدن هوا در فصل بهار رشد مجدد خود را از سر گرفته و بیشتر رشد رویشی و زایشی گیاه در فصل بهار انجام خواهد پذیرفت.
پرورش
در کشت بهاره بابونه بهترین زمان کاشت در اسفندماه می باشد. پس از کشت در صورت بارشهای مطلوب در پاییز زمین نیازی به آبیاری ندارد. ولی در صورت نبود نزولات زمین باید هر پانزده روز یک مرتبه می بایستی مزرعه آبیاری شود.
به علت کند بودن رشد بابونه در اوایل کاشت احتمال غلبه علف های هرز در مزرعه وجود دارد. بنابراین استفاده از علف کشهای مالوران به میزان سه تا چهار کیلوگرم در هکتار و سیس پروپ به مقدار ۲ کیلوگرم در هکتار لازم می باشد.
همچنین مقدار ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم کود اوره در فصل بهار به صورت سرک در مزرعه کمک شایانی به رشد مجدد گیاه در بهار خواهد کرد. در صورتی که سالهای بعد اقدام به کشت بابونه در همان زمین سال قبل شود نیاز است به میزان ۶۰ کیلوگرم کود اکسید فسفر و ۶۰ کیلوگرم اکسید پتاس و بیست کیلوگرم اوره در هر هکتار همزمان با عملیات خاک ورزی به زمین اضافه شود.
برداشت بابونه
اندام مورد استفاده بابونه گلهای باز شده آن می باشد. معمولا تمام مزرعه بابونه طی چند روز به گل رفته بسته به شرایط آب و هوایی منطقه برداشت بابونه در خرداد ماه صورت می گیرد.
زمان مناسب برداشت بابونه موقعی است که تقریبا ۸۰ درصد مزرعه به گل رفته باشد. برداشت زودتر و دیرتر از موعد باعث کاهش عملکرد قابل توجه محصول می گردد. بابونه آلمانی برخاف بابونه شیرازی در صورت رسیدن، گلچه های لوله ای شروع به ریزش می کنند. پس تاخیر در برداشت محصول به هیچ وجه به صرفه نیست.
همچنین بهترین موقع روز برای برداشت بابونه در اوایل ظهر می باشد که گیاه دارای بیشترین مقدار اسانس می باشد.
برداشت بابونه معمولا با دست و توسط کارگر انجام می پذیرد. پس از برداشت گلها بلافاصله باید آنها را در مکانی تمیز و به دور از نور مستقیم خورشید و با تهویه مناسب پهن کرد. ارتفاع گلهای پهن شده نباید بیشتر از۱۰ سانتیمتر باشد، زیرا گلهای تازه دارای رطوبت زیادی بوده و تراکم زیاد باعث کپک زدگی محصول می گردد.
همچنین هوادهی مرتب کمک زیادی به خشک شدن گلها می کند. متوسط برداشت بابونه در هر هکتار تا ۵/۲ تن در هکتار گل تازه می باشد. که پس از خشک شدن حدود ۵۰۰ کیلوگرم گل خشک از هر هکتار مزرعه به دست می آید.
