کاشت سبزی و نکات قابل توجه در شروع کاشت

کاشت سبزی

کاشت سبزی یکی از جالب ترین و جذاب ترین کارهای کشاورزی است. کاشت و پرورش سبزیجات در خانه علاوه بر تفریح موجب می‌شود در همه روزهای سال سبزی خوردن‌های تازه خود را چیده و میل کنید و از خوردن این گیاهان و سبزی و زیبایی‌شان (به صورت کاملا خانگی) لذت ببرید. 

نکات قابل توجه در شروع کاشت سبزی

۱- انتخاب زمین مناسب

چنانچه شروع کار در زمینی است که برای اولین بار کاشت سبزی در آن می شود، خارج ساختن درخت همراه با ریشه درختچه و یا بوته های علف هرز ضروری می باشد.

سوزاندن علف های هرز سبب صدمه رسیدن و از بین رفتم میکروارگانیسم ها و مواد آلی خاک می شود و توصیه می شود فقط به سوزاندن بوته های مبتلا به امراض و آفات اکتفا نمود در صورت وجود سنگ باید اقدام به خارج ساختن آنها از مزرعه نمود در غیر این صورت باعث اشکال و آسیب رساندن به وسایل مکانیکی خواهند شد.

در صورت شیب دار بودن زمین خطر فرسایش آبی وجود دارد و برای مبارزه با این وضع کاشت سبزی به طریق تراس بندی و ردیفی توصیه می گردد و استفاده از مالچ (پوشاندن زمین به وسیله مواد مختلف مانند کاه، خاک اره، برگ های پوسیده، کاغذ و..) و دادن شیب تراس از جلو به عقب نیز می تواند در جلوگیری از فرسایش خاک مؤثر باشد. 

آماده سازی زمین یکی از مهمترین فاکتورها در کاشت سبزی است.

۲-شرایط آب و هوایی محل

در مورد میزان بارندگی و حرارت محیط می توان از آمار هواشناسی استفاده کرد، در صورت وجود باد در منطقه استفاده از انواع بادشکن همانطور که قبلاً گفته شد ضروری می باشد.

زیرا وزش بادهای شدید باعث پاره شدن و شکستن برگ ها شده و محل آسیب دیده شرایط مناسبی را برای حمله امراض و آفات فراهم می سازد به علاوه باد باعث تشدید تبخیر در گیاه نیز می گردد.

صدمه زدن به ریشه سبزی، انداختن بوته های گوجه فرنگی، فلفل و بامیه و.. و فرسایش خاک از دیگر خسارات باد می باشد.

نزدیکی به کارخانجات تهیه مواد شیمیایی و کوره های گچ و آهک پزی خطرات ناشی از آن در پرورش و کاشت سبزی خطری برای رشد و مرغوبیت محصول به شمار رفته و علاوه بر آن دود ناشی از این مراکز، سلامت و صحت کارگران مزرعه را نیز تهدید میکند.

سبزی های این مناطق غالباً پلاسیده بود و طعم و مزه نامطبوعی دارند. چنانچه ناگزیر به انتخاب محل کشت در اطراف این مراکز باشیم باید جهت مزرعه طوری باشد که بادهای موسمی بتوانند دودها و گازها را با خود در جهت مخالف سوق داده و از محوطه سبزی کاری دور کنند.

قرار گرفتن مزرعه سبزی در کنار جاده های بزرگ و پر رفت و آمد نیز خالی از ضرر نمی باشد.

جدیدترین خبرها و مطالب کشاورزی ایران و جهان را در کانال تلگرامی ثمر بخوانید. (کلیک کنید)

۳-انتخاب روش کاشت سبزی

تولید یک نوع محصول در مقیاس وسیع ارزانتر از تولید چندین نوع سبزی می باشد.

چنانچه سبزی مخصوصی (سبزیجات برگی) در آن منطقه تولیدکننده ندارد ترجیحاً بایستی به پرورش همان نوع محصول مبادرت نمود و در صورت نبودن چنین شرایطی کشت چندین نوع سبزی مطمئن ترین راه در امر تولید است.

انجام این عمل نیازمند تجربه فراوان بوده و از طرفی هزینه تولید نیز بیشتر می باشد. در این مورد میتوان از افراد خبره و مطمئن محل کسب نظر و سپس به خرید و یا کرایه آنها اقدام نمود.

۴- تکثیر و کاشت سبزی ها

ازدیاد غالب سبزیجات بوسیله کاشت بذر یعنی از طریق جنسی صورت می گیرد و فقط در مورد برخی از آنها مانند سیب زمینی، ریواس و سیر تکثیر غیرجنسی است.

سبزیجاتی که به طریق جنسی زیاد میشوند به دو دسته سبزیجات اتوگام یا خودگُشن که دارای گل های کامل بوده و دانه گرده (پلن) هر گل گامت ماده همان گل را تلقیح می کند (لوبیا، کاهو، نخود سبز، گوجه فرنگی، بامیه، فلفل، بادمجان و لگوم ها) و دگرگُشن ها یا آلوگام ها که دانه گرده به وسیله باد (چغندرها، ذرت شیرین، اسفناج) یا حشرات (هویج، تربچه، شلغم، کلم ها، کرفس، جعفری، خیار، کدو، خربزه، طالبی و هندوانه) به گیاه دیگر منتقل شده و تلقیح گامت ماده را در آن گیاه سبب می گردند، تقسیم می شوند.

طریقه گرده افشانی چه از راه باد و چه توسط حشرات اهمیت زیادی در اصلاح سبزی ها و تولید بذر دارد در نباتات خودگشن واریته های مختلف هر سبزی را می توان نزدیک به هم کاشت ولی در صورت وجود مقداری دگرگشنی حفظ فاصله ضرورتا باید مورد نظر قرار گیرد.

دانه گرده سبزیجاتی که عمل گرده افشانی آنها بوسیله حشرات انجام می پذیرد معمولاً چسبنده و نسبتاً سنگین بوده و توسط حشره از گلی به گل دیگر منتقل می شوند .

در صورتی که دانه گرده سبزیجاتی که بوسیله باد حمل می شوند غالباً سبک می باشد، در موقع بذرگیری واریته های مختلف سبزیجات آلوگام به منظور حفظ خواص واریته ها رعایت فاصله کاشت بیشتر بین آنها بسیار ضروری است.

۵- انتخاب بذر

انتخاب بذر مرغوب در کاشت سبزی اهمیت فراوانی داشته و با توجه به درآمدی که از این نوع محصول انتظار می رود قیمت فاکتور مهمی به حساب نمی آید و یک بذر خوب با قیمت کمی گرانتر گاه می تواند محصولی با کیفیت بهتر و اندازه بیشتر تولید نماید .

یادآوری این نکته ضروری است که عوامل محیطی نامساعد در پاره ای موارد می تواند روی خواص مادری یک بذر خوب و محصول حاصل از آن اثر بگذارند.

از مشخصات یک بذر خوب می توان به تمیز بودن (عاری بودن از بذر علف های هرز و سایر بذور و مواد خارجی)، قدرت جوانه زدن، عاری بودن از لارو و تخم حشرات و سالم و مقاوم بودن بذر از حیث بیماری ها و آفت اشاره کرد.

ضد عفونی کردن بذر

به منظور جلوگیری از اشاعه و انتشار بیماری ها توسط بذر لازم است قبل از کاشت آن را بر علیه امراض قارچی ضد عفونی کرد.

 ضد عفونی بذر باید طوری انجام گیرد که به جوانه صدمه نزده و تاثیر سوء روی قوه نامیه بذر نگذارد بعضی از امراض روی پوسته بذر بوده و به وسیله ضد عفونی بذر با مواد شیمیایی می توان آنها را از بین برد، برای از بین بردن امراض داخلی بذر از حرارت (قرار دادن بذر در آب گرم ۵۰-۴۰ درجه به مدت ده دقیقه) می توان استفاده نمود.

  نیز به سلامت بذر کمک می کند زیرا حشرات قادرند از طریق تغذیه قدرت جوانه زدن را از آن سلب نموده و یا با استفاده از ذخیره غذایی باعث توقف رشد یا کندی رشد نبات گردند.

از طرفی انتخاب واریته مناسب می تواند بسیر مهم باشد، گاه یک واریته ممکن است برای شرایط خاص محیطی و هدف معینی مناسب ولی برای منطقه و نوع تولید مورد نظر مطلوب نباشد.