بیماری های مهم ذرت و مبارزه با آن ها

0

ذرت نیز مانند سایر محصولات کشاورزی بیماری های خاص خود را دارد و برای مبارزه با بیماری های مهم ذرت باید چاره ای اندیشیده شود وگرنه بخش زیادی از محصول توسط این آفات از بین خواهند رفت.

بیماری های مهم ذرت

بعضی از بیماری های مهم ذرت عبارتند از:

  • پوسیدگی ساقه باکتریایی
  • سیاهک معمولی
  • سیاهک خوشه
  • پوسیدگی فوزاریومی
  • سفیدک داخلی
  • پوسیدگی زغالی
  • لکه قهوه‌ای برگی
  • بیماری‌های ویروسی

در این مقاله لیستی از مهمترین بیماری های ذرت را همراه با نحوه مبارزه با هر کدام از این آفت ها برای شما لیست کرده ایم تا با عملکرد به موقع مانع از رشد و خسارت این آفات به مزرعه خود شوید.

سیاهک پنهان ذرت خوشه ای – Head smut

یکی از شایع ترین بیماری های مهم ذرت سیاهک ذرت common smut می باشد که  عموماً در نواحی گرم و نسبتاً خشک خسارت زیادی می زند. علائم این بیماری ذرت به صورت گل هایی به اندازه های مختلف روی ساقه، برگها و اندامهای نر و ماده ذرت می باشد. 

میزان خسارت بیماری سیاهک پنهان ذرت نسبتا زیاد است. تا قبل از خوشه دهی ذرت خوشه ای علائم خاصی مشخص نیست. پس از آلودگی گلها، دانه ها تشکیل نمی شوند و بصورت  گالهای محتوی توده سیاه رنگ که اسپورهای قارچ هستند تبدیل می شوند. سیاهک پنهان ممکن است همراه سیاهک شاخی روی یک گیاه نیز باشد ولی علائم و عامل بیماری متفاوت است.

سیاهک پنهان ذرت-بیماری های مهم ذرت

 ضدعفونی بذر با کاپتان یا ارتوساید به طریق خشک و به نسبت ۲ در هزار نیز برای کنترل سیاهک ذرت خوشه ای مناسب است.

سیاهک شاخی ذرت خوشه ای – Long smut

این بیماری اولین بار از مصر گزارش شد و در ایران در مناطق سیستان و بلوچستان ،دزفول و اصفهان وجود دارد. میزان خسارت سیاهک شاخی در نواحی آلوده ۲۰-۱۰%محصول تخمین زده شده است.

علائم بیماری سیاهک شاخی ذرت: دانه های آلوده و بیمار از بین سایر دانه های سالم خوشه ذرت بیرون آمده و به صورت استوانه ای شکل هستند که در انتها کمی خمیده بوده و تقریبا بصورت شاخ در می آیند.دانه های شاخی آلوده بیشتر در قسمت بالایی خوشه تشکیل می شوند.

کنترل بیماری ذرت سیاهک شاخی: مبارزه شیمیایی تاکنون موثر نبوده است، معدوم کردن دانه های آلوده،تناوب زراعی وعدم کاشت ذرت در مزارع آلوده نیز می تواند موثر باشد.

سفیدک داخلی ذرت جاروئی(Crazy top) نیز یکی دیگر از بیماری ذرت می باشد که  علائم کوتولگی شدید و بد شکلی بوته ها، پیچیدگی، لوله شدن، ضخیم، ناهموار و چرمی شدن و بالاخره کمرنگ و مات شدن برگها را ایجاد می کند. رگبرگها کمی متورم شده و اغلب در امتدادآنها یک نوار کلروتیک مشاهده می شود.

لکه قهوه ای ذرت – Helminthosporium leaf spot

لکه قهوه ای یکی از بیماری های مهم ذرت است که اهمیت و گسترش جهانی دارد.

علائم این بیماری ذرت بصورت لکه های خرمائی رنگ مایل به خاکستری روی برگهای ذرت ظاهر می شود. لکه ها در اندازه های مختلف بطور موازی کنار هم تشکیل می شوند. حاشیه آنها زرد نخودی مایل به قهوه ای است. لکه ها ممکن است به هم پیوسته شوند و موجب سوختگی و از بین رفتن کامل برگها شوند. بیماری در مناطق گرم و مرطوب شیوع دارد.

جهت کنترل این بیماری ذرت می توان بقایای گیاهی را زیر خاک برد که تا حدودی بیماری را کاهش می دهد. در مناطق تولید بذر ذرت، در صورت امکان قارچکشها نیز ممکن است استفاده شوند و شروع سمپاشی موقعی است که یک یا دو لکه در هر برگ وجود داشته باشد و قبل از اینکه بیماری اپیدمی شود.

پوسیدگی خوشه ذرت – Ear Rot

در اثر بروز این بیماری ذرت علاوه بر کاهش میزان محصول، کیفیت و ارزش غذائی دانه های حاصله نیز کاهش می یابد، به نظر می رسد شرایط آب و هوائی مرطوب برای رشد بیماری مناسب باشد. دانه های آلوده برای حیوانات سمی هستند.

اولین علائم بیماری بصورت پوشش گیاهی صورتی رنگ روی خوشه ظاهر می شود و با پیشرفت بیماری و رشد قارچ این پوشش صورتی رنگ، حالت پنبه ای یا پودری شکل به خود می گیرد، رنگ دانه های آلوده از صورتی کمرنگ تا قرمز مایل به قهوه ای تغییر می کند.

استفاده از هیبریدهای مقاوم ـ برداشت زودرس از راه های کنترل پوسیدگی خوشه ذرت می باشد.

پوسیدگی خوشه ذرت-بیماری های مهم ذرت

پوسیدگی باکتریائی ساقه ذرت – Bacterial stalk Rot

بیماری پوسیدگی باکتریائی ساقه ذرت با آنکه بیماری چندان متداول نیست ولی تحت شرایطی می تواند خسارت قابل توجهی داشته باشد.

علائم بیماری به صورت لهیدگی و قهوه ای شدن ساقه ، قاعده برگها و بلال، پژمردگی یا خشک شدن قسمت های انتهائی یا تمام بوته، پیچ خوردگی و تیره شدن قسمت هائی از ساقه و شکسته شدن و افتادن بوته ها در بسیاری از موارد دیده شده است. پیچیدگی ساقه از علائم بارز و تیپ این بیماری است.

کنترل: استفاده از ارقام مقاوم ـ عملیات زراعی مناسب که منجر به غرقاب سازی گیاه و زخم کردن گیاه نشود توصیه شده است.

ویروس موزائیک کوتولگی ذرت – Maize dwarf mosaic virus

گیاهان آلوده حالت موزائیک همراه کوتولگی و کاهش رشد خفیف از خود نشان می دهند. در برگهای ذرت موزائیک در قاعده برگ بصورت لکه ای روشن در ابتدا بوجود می آید و بعداً در حین رشد برگ، بصورت نوارهای زرد امتداد می یابد.

کنترل ویروس موزائیک ذرت: از بین بردن علفهای هرز میزبان ـ استفاده از ارقام مقاوم ـ برای کنترل علفهای هرز حتماً باید نژاد ویروس شناخته شود (از طریق انتقال به قیاق)

ویروس کوتولگی زبر ذرت – Maize Rough dwarf virus

بوته های آلوده به این ویروس کوتوله می مانند و ساقه ضخیم تر از معمول یا قطورتر نسبت به ارتفاع بوته می گردد. برگها بسیار به هم نزدیک می شوند و این علامت خصوصاً در انتهای بوته مشاهده می شود. برگهای انتهایی کوچکتر و صاف و مستقیم می ایستد. در صورتی که بوته های جوان آلوده شوند قسمت انتهائی بوته خشک می شود و مهمترین علامت بارز این بیماری وجود برجستگی هائی در پشت برگ روی رگبرگها به فواصل معین است که بیشتر اوقات با چشم غیرمسلح هم دیده می شود و گاهی گالها یا برجستگی ها روی غلاف میوه نیز مشخص هستند.

میزان آلودگی بستگی به زمان کاشت گیاه ـ حساسیت رقم و جمعیت ناقلین دارد. عامل پایداری عمده سال به سال ویروس زنجره ناقل است که رابطه تکثیری دارد و ویروس به طریقه مکانیکی منتقل نمی شود.

کنترل بیماری ویروس کوتولگی: استفاده از ارقام مقاوم ـ مبارزه با زنجره های ناقل ـ تنظیم تاریخ کاشت

سمپاشی حاشیه های مزارع ذرت با سموم حشره کش سیستمیک هم مؤثر است. از بین بردن علفهای هرز اطراف مزرعه کشت قبل از ذرت (حدود سه هفته قبل) باعث از بین برده زنجره های ناقل می شود.

مطالب مرتبط:

پوسیدگی نرم باکتریایی هویج و راهکارهای کنترل و پیشگیری

علف های هرز مزرعه ذرت و مبارزه با آن ها

ویروس موزائیک ایرانی ذرت – Iranian Maize mosaic Rhabdovirus

چون این ویروس در ایران توسط دکترایزدپناه در فارس شناسائی و گزارش شده است تحت این نام معروف شده است. علائم بصورت خطوط و نوارهای زرد روشن کوتاه تا بلند در تمام طول برگ بطور موازی دیده می شود. اگر بوته در اوایل رشد آلوده شود کاهش رشد بوجود می آید. علائم علاوه بر برگ روی غلاف برگ و غلاف بلالها هم وجود دارد. میزان خسارت این ویروس بسیار زیاد است و در برخی سالها تا ۷۰% آلودگی هم در فارس دیده شده است ولی خسارت بستگی به زمان آلودگی دارد، هر چه گیاه جوانتر باشد و آلوده شود خسارت نیز بیشتر خواهد بود و از لحاظ وزن تر و خشک بوته و میزان تولید دانه هم سخارت دیده می شود. از عوامل مؤثر در میزان آلودگی می توان از رقم ذرت ـ زمان و موقع کاشت و جمعیت ناقل نام برد.

کنترل: استفاده از ارقام مقاوم ـ مبارزه با زنجره های ناقل از طریق از بین بردن زنجره ها در مکانهای زمستان گذران (علفهای هرز گرامینه کنار جوی آب) با سمپاشی و سمپاشی ۳-۲ متر از حاشیه مزارع ذرت با سموم سیستمیک به منظور کنترل زنجره هائی که از خارج مزرعه می آیند ـ تنظیم تاریخ کاشت که بهتر است دیرتر بکاریم تا آلودگی کمتر شود.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

تماس با ما ( اینجا کلیک کنید )