نقش کلسیم در گیاه

نقش کلسیم در گیاه برای بهبود و تکمیل ساختار غشائ دیواره سلولی و نفوذپذیری آن ضروری و با اهمیت است. کمبود کلسیم غشائ سلولی را ضعیف می‎کند که این امر باعث افزایش نفوذپذیری می‎شود و هدر رفت محتویات سلول و از دست رفتن مکانیزم‎های جذب عناصر را به دنبال دارد.

نقش کلسیم در گیاه

کلسیم از عناصر پرمصرف و ماکرو ثانویه و از مهم‌ترین عناصر معدنی است. کلسیم تعیین‌کننده کیفیت میوه به‌خصوص در درختان پسته، سیب و گلابی است.

این عنصر در مناطق سردسیر بهتر جذب می‌شود و این‌یکی از دلایلی است که سیب مناطق سردسیر کیفیت بهتری دارد. وجود مقادیر بالای کلسیم در میوه در بحث انبارداری و حمل‌ونقل خیلی مهم است.

کلسیم در گیاه، به صورت کاتیون جذب می شود.

1. ⁺⁺Ca
2. Ca⁺²

وظایف کلسیم در گیاه

دانشمندان کشاورزی، نقش کلسیم را در گیاه بسیار متعدد می دانند. اما در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم:

1. کلسیم باعث استحکام دیواره ی سلولی می گردد.
2. این عنصر در تقسیمات سلولی شرکت می کند.
3. کلسیم با جلوگیری از فرآیند حلالیت و کاهش آن باعث کاهش میزان نرمی بافت می گردد.
4. این عنصر با قرار گرفتن در دیواره سلولی و استحکام بخشیدن به آن و نیز کاهش تولید اتیلن در حفظ سفتی و تردی بافت میوه نقش خود را ایفا می کند.
5. کلسیم در کیفیت و ترد شدن میوه موثر است.
6. کلسیم با حفظ و پایداری سلول های گیاهی و افزایش قدرت بافت گیاه، مانع ایجاد بسیاری از بیماری های فیزیولوژیکی در محصولات می گردد.
7. میوه هایی که مقدار کلیسم در آنها بیشتر است، طول عمر انبارداری آنها افزایش خواهد یافت. در کشور ما یکی از دلایل مهم پایین بودن کیفیت میوه و گل های شاخه بریده و در نتیجه پایین بودن خاصیت انبارداری آنها، کمی غلظت کلسیم در آنها می باشد.

علائم کمبود

1. گندیدگی گُلگاه میوه: این عنصر هم از طریق آوندهای آبکش و هم از طرق آوندهای چوبی به قسمت های مختلف گیاه می رسد. در آوندهای آبکش حرکت کندی داشته و در غشاء سیتوپلاسمی سول ها و یا در واکوئل داخل سلول ها ذخیره می شود. بنابراین کمتر وارد میوه ها می گردد. کلسیمی که در آوندهای چوبی جریان دارد به سمت قسمت هایی از گیاه حرکت می کند که تعرق بیشتری انجام می دهند. بنابراین قسمت هایی از گیاه مثل میوه ها که تعرقشان کمتر می باشد مخصوصاً میوه های گوشتی مثل سیب گلاب، گوجه فرنگی، هندوانه و فلفل جذب کلسیم در آنها کمتر می باشد.
   علائم کمبود این عنصر درگیاه سریعاً قابل تشخیص است که معمولاً در هندوانه و گوجه فرنگی و فلفل، ته میوه ها گندیده می شود و در سیب گلاب، میوه دارای لکه تلخی می گردد.
   در بعضی از میوه ها که در داخل خاک تشکیل می شوند، مثل سیب زمینی و بادام زمینی، چون مستقیماً خود میوه، کلسیم را از خاک جذب می کند و در این صورت کمبود کلسیم دیده نخواهد شد.
   برای جبران کمبود کلسیم بایستی کودهای کلسیم دار مثل کلرید کلسیم، مستقیماً بر روی میوه ها پاشیده شود.
2. از بین رفتن انتهای ریشه، ساقه و برگ: کمبود این عنصر باعث از بین رفتن انتهای ریشه، ساقه و برگ می شود. برگهای جوان نزدیک شاخه بدشکل ، چروکیده شده و نوک برگ های بالایی گیاه، به طرف بالا و حاشیه آنها به طرف بالا یا پایین لوله می شود. حاشیه برگ نامنظم و پاره پاره می شود رشد ریشه کم و انشعابات آن محدود است. روی ریشه لکه های قهوه ای یا مرده نیز مشاهده می شود
3. کمبود کلسیم باعث نرم شدن دیواره ی سلولی و ساقه ی گیاه می گردد.